«Έχω αναζητήσει την ευτυχία παντού», ομολογούσε ο Θωμάς εκ Κέμπης στις αρχές του δέκατου πέμπτου αιώνα, «αλλά δεν τη βρήκα πουθενά· μόνο σε μια γωνίτσα μ’ ένα βιβλιαράκι». Ποια γωνίτσα όμως; Και ποιο βιβλιαράκι; Είτε πρώτα διαλέξουμε το βιβλίο κι ύστερα την κατάλληλη γωνιά είτε πρώτα βρούμε τη γωνιά και κατόπιν αποφασίσουμε ποιο βιβλίο ταιριάζει στην ατμόσφαιρα της γωνίτσας, δε χωρά καμιά αμφιβολία ότι η σωστή πράξη της ανάγνωσης προϋποθέτει μια αντιστοιχία μεταξύ χρόνου και χώρου, και η σχέση μεταξύ των δύο αυτών συνιστωσών είναι άρρηκτη. Υπάρχουν βιβλία που διαβάζω σε πολυθρόνες και βιβλία που διαβάζω σε γραφεία· βιβλία που διαβάζω στον υπόγειο, σε τραμ και λεωφορεία. Βρίσκω ότι τα βιβλία που διαβάζω σε τρένα έχουν κάτι κοινό με τα βιβλία που διαβάζω σε πολυθρόνες, ίσως επειδή και με τα δύο μπορώ εύκολα να αποκοπώ από τον περίγυρό μου. «Η καλύτερη ώρα να διαβάσει κανείς μια καλή, χαριτωμένη ιστορία», είπε ο Άγγλος μυθιστοριογράφος Άλαν Σίλιτοου,

«είναι τελικά όταν ταξιδεύει μόνος του με το τρένο. Περιτριγυρισμένος όπως είναι από ξένους ανθρώπους και με το άγνωστο τοπίο να τον προσπερνά έξω από το παράθυρο (στο οποίο κάθε τόσο ρίχνει φευγαλέες ματιές), η προσφιλής και πολυδιάστατη ζωή που ξεπηδά από τις σελίδες δημιουργεί απροσδόκητες και βαθιές εντυπώσεις».

Τα βιβλία που διαβάζουμε σε μια δημόσια βιβλιοθήκη ποτέ δεν έχουν την ίδια γεύση με τα βιβλία που διαβάζουμε στη σοφίτα ή στην κουζίνα του σπιτιού μας. Το 1374 ο βασιλιάς Εδουάρδος Γ΄ πλήρωσε 66 λίρες, 13 σελίνια και 4 πένες για ένα βιβλίο με ειδύλια, «το οποίο θα φυλαγόταν στο δωμάτιό του», όπου προφανώς πίστευε ότι έπρεπε να διαβάζεται ένα τέτοιο βιβλίο. Στο έργο Η ζωή του Αγίου Γρηγορίου του δωδέκατου αιώνα, η τουαλέτα περιγράφεται ως «ένας χώρος όπου κανείς μπορεί να απομονωθεί και να διαβάσει πινακίδες άνευ παρεμβολών». Ο Χένρι Μίλερ συμφωνεί. «Την καλύτερη ανάγνωση την κάνω πάντα στην τουαλέτα», ομολόγησε κάποτε. «Υπάρχουν κομμάτια του Οδυσσέα που μπορούν να διαβαστούν μόνο στην τουαλέτα — αν κανείς θέλει να γευτεί στο έπακρο το περιεχόμενο του έργου». Για την ακρίβεια, το μικρό αυτό δωμάτιο «που προοριζόταν για ειδικότερη και χυδαιότερη χρήση» ήταν για τον Μαρσέλ Προυστ ένας χώρος «για όλες τις ενοχλήσεις μου που απαιτούν απαραβίαστη μοναχικότητα: την ανάγνωση, την ονειροπόληση, τα δάκρυα και την ηδονή των αισθήσεων».