Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ (ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ)

 Pessoa, Fernando. Ο αναρχικός τραπεζίτης /  Εξάντας, 2006

Το διήγημα με τον προκλητικό για την κοινή λογική τίτλο “Ο αναρχικός τραπεζίτης” δημοσιεύεται για πρώτη φορά το 1922.  Έργο με παραβολικά στοιχεία, χαρακτηρίζεται  διαλεκτική σάτιρα,  διαθέτει την επικαιρότητα που χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του Pessoa.
Στους αντίποδες του “Βιβλίου της ανησυχίας”, “Ο αναρχικός τραπεζίτης” πραγματεύεται την πρακτική πλευρά της ζωής: την κοινωνία και τα “επινοήματά της”, το χρήμα, την άσκηση της εξουσίας και τους νόμους της.
Ο Πεσσόα δίνει αυτή τη φορά το λόγο στο πολιτικό ετερώνυμο του ποιητή.

Saramago, José. Ο άνθρωπος αντίγραφο /  Καστανιώτη, 2005

Ο Τερτουλιάνο Μάσιμο Αφόνσο, καθηγητής της Ιστορίας σε γυμνάσιο, ζει μόνος και πλήττει· υπήρξε παντρεμένος και δεν θυμάται τι τον οδήγησε στο γάμο, πήρε διαζύγιο και τώρα δεν θυμάται ούτε τους λόγους για τους οποίους χώρισε, ενώ την Ιστορία τη βλέπει εδώ και καιρό ως μια κόπωση χωρίς νόημα και μια αρχή χωρίς τέλος.
Ένα βράδυ, παρακολουθώντας μια ταινία στο βίντεο, ανακαλύπτει ότι υπάρχει στην ίδια πόλη ένας απόλυτος δίδυμος, ένας σωσίας, ένα αντίγραφό του.
Η αφήγηση αυτή είναι η ιστορία της αναζήτησης καθώς και της ανακάλυψης αυτού του άλλου, αλλά και των συνεπειών που έχει η υπόθεση αυτή για τον Τερτουλιάνο Μάσιμο Αφόνσο, ο οποίος δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος…
Για πολλούς το καλύτερο μυθιστόρημα της ωριμότητας του μεγάλου Νομπελίστα συγγραφέα.

Castelo Branco, Camilo. Ολέθριος έρωτας : Αναμνήσεις μιας οικογένειας: Μυθιστόρημα /  Νεφέλη, 2011

Είμαστε στη δέκατη τρίτη μέρα του μηνός Μαρτίου του 1805.
Ο Σιμάο βρίσκεται σε ένα συνηθισμένο κελί στις φυλακές του Eφετείου του Πόρτο. Μια σανίδα για ύπνο, ένα ναυτικό στρώμα, ένα τραπέζι, μια καρέκλα από πεύκο και κάποια ρούχα αντί για μαξιλάρι συνθέτουν την επίπλωσή του. Πάνω στο τραπέζι υπάρχει ένα ξύλινο μαύρο κασελάκι, μέσα στο οποίο βρίσκονται τα γράμματα της Τερέζας, μπουκέτα από αποξηραμένα λουλούδια, τα χειρόγραφα από το μπουντρούμι του Βιζέου και μια ποδιά της Μαριάννας, η τελευταία που φορούσε την ημέρα της δικαστικής απόφασης, πάνω στην οποία είχε σκουπίσει τα δάκρυά της πριν την πετάξει σε μια στιγμή παραλογισμού.
Έγκλειστος στην ίδια ακριβώς φυλακή του Πόρτο, ο Καμίλο Καστέλο Μπράνκο, έγραψε τον Σεπτέμβριο του 1861, σε διάστημα δεκαπέντε ημερών, “Ολέθριο έρωτα”, “το πιο δυνατό και πιο βαθύ μυθιστόρημα ερωτικού πάθους, που έχει ποτέ γραφτεί στην ιβηρική χερσόνησο”, σύμφωνα με τον Μιγκέλ ντε Ουναμούνο. Κινώντας με δεξιοτεχνία τα νήματα της τραγικής μοίρας των τριών του ηρώων, ο Καμίλο Καστέλο Μπράνκο γράφει τη δική του εκδοχή του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, μια ιστορία αγάπης και πάθους ενός μοναδικού σε ένταση συναισθημάτων και αισθήματος τιμής ερωτικού τριγώνου, με φόντο τον πορτογαλικό βορρά με τα σκοτεινά ήθη και έθιμα και τους αδυσώπητους νόμους της τάξης και της τιμής.

Το μυθιστόρημα αυτό έχει επανειλημμένως μεταφερθεί στο θέατρο και τον κινηματογράφο, επιβεβαιώνοντας την προτίμηση του αναγνωστικού κοινού και τη θέση του έργου αυτού στην παγκόσμια κλασική λογοτεχνία. Είναι η πρώτη φορά που ο Καμίλο Καστέλο Μπράνκο μεταφράζεται στην ελληνική γλώσσα.

Rocha, Luis Miguel. Ο τελευταίος Πάπας / Λιβάνη, 2007

29 Σεπτεμβρίου 1978, Bατικανό
Στις 4:30 το πρωί, η αδελφή Bιντσέντζα, προσωπική βοηθός του Πάπα Iωάννη Παύλου του A΄, βρίσκεται στον προθάλαμο των διαμερισμάτων του Ποντίφικα φέρνοντάς του το πρωινό του. Tον καλημερίζει πίσω από τις κλειστές πόρτες, αλλά, για πρώτη φορά, δεν της λέει να περάσει – ο Aλμπίνο Λουτσιάνι, εκπρόσωπος του Θεού επί της Γης, είναι νεκρός στο κρεβάτι του. Eίχε εκλεγεί Πάπας μόλις πριν από 33 μέρες. Ωστόσο, εδώ και σχεδόν 2.000 χρόνια, κανείς Πάπας δεν πέθανε μόνος…
2006, Λονδίνο
H Σάρα Mοντέιρο, μια νεαρή Πορτογαλίδα δημοσιογράφος, επιστρέφει στο Λονδίνο ύστερα από διακοπές στην πατρίδα της. Στην αλληλογραφία της βρίσκει έναν περίεργο φάκελο: περιέχει μία λίστα με ονόματα ατόμων – ανάμεσά τους γνωστές προσωπικότητες αλλά και το όνομα του πατέρα της. Σύντομα θα ανακαλύψει ότι η λίστα αυτή μπορεί να γίνει εισιτήριο θανάτου.
Έχοντας στο πλευρό της ένα μυστηριώδη άντρα, η Σάρα ξεκινά έναν ξέφρενο αγώνα δρόμου. Στόχος τους είναι να νικήσουν μια ανελέητη μυστική οργάνωση που προσπαθεί να αποκτήσει τη λίστα και να εμποδίσουν τη διαρροή ενός μυστικού που το Bατικανό κρατά κρυμμένο 30 περίπου χρόνια.

Coelho, Paulo. Βαλκυρίες /  Λιβάνη, 2010

 “Έχουμε την ευθύνη για όλα όσα συμβαίνουν σε τούτο τον κόσμο. Με τη δύναμη της αγάπης μας, της θέλησής μας, μπορούμε να αλλάξουμε το πεπρωμένο μας, καθώς και το πεπρωμένο πολλών ανθρώπων”.
Ο ήρωας των Βαλκυριών είναι ένας άνθρωπος που θέλει να αλλάξει τη ζωή του και να ακολουθήσει ένα όνειρο: να πάει στην έρημο Μοχάβη για να βρει το φύλακα άγγελό του και να γνωρίσει επιτέλους σε βάθος τον εαυτό του και τον κόσμο γύρω του. Ο Πάουλο ξέρει ότι η έρημος δεν είναι τόσο άνυδρη και άδεια όσο φαίνεται. Κρύβει την ευκαιρία για νέες, μαγευτικές συναντήσεις, όπως του έχει πει ο Δάσκαλός του, ο Ζ. Μακριά από το χάος του κόσμου ζουν ένας νεαρός Δάσκαλος της Παράδοσης και μια ομάδα πολεμιστριών, οι Βαλκυρίες, που διασχίζουν την έρημο καβάλα στ’ άλογά τους και θα βοηθήσουν τον Πάουλο να πετύχει το στόχο του.

Σε αυτό το μυθιστόρημα, που, όταν πρωτοεκδόθηκε ήταν πολύ μπροστά για την εποχή του και που ακόμα και σήμερα παραμένει επίκαιρο, ο Πάουλο Κοέλο γράφει με ειλικρίνεια για τη μάχη του με το φόβο και την ανασφάλεια. Περιγράφει συναισθήματα και γεγονότα από την ίδια του τη ζωή και δείχνει τη λεπτή απόσταση ανάμεσα στη μαγική παράδοση στην οποία ανήκει και στον άνθρωπο που πραγματικά είναι ο ίδιος.

[tags]Βέροια, Βιβλιοθήκη Βέροιας, Πορτογαλική λογοτεχνία, Βραβείο Νόμπελ [/tags]

• Σχετικά με το άρθρο