Ο μετανάστης εργάτης – ένα επίκαιρο παρελθόν

“Όταν ο Jean Mohr και εγώ εργαζόμασταν πάνω στον “Έβδομο Άνθρωπο”, το πρώτο μας μέλημα ήταν να καταδείξουμε με ποιόν τρόπο η οικονομία των πλούσιων κρατών της Ευρώπης εξαρτώταν από το εργατικό δυναμικό πολλών φτωχότερων χωρών. Το κίνητρο πίσω απ’ την έκδοση, έτσι όπως το εκτιμούσαμε τότε, ήταν πολιτικό. Θέλαμε να πυροδοτήσουμε μια συζήτηση και να ενισχύσουμε, μεταξύ άλλων, τη διεθνή εργατική αλληλεγγύη.

Αυτό που συνέβη μετά την έκδοση του βιβλίου ήταν αναπάντεχο. Ο Τύπος εν πολλοίς αγνόησε το βιβλίο. Υπήρξαν συγκεκριμένες κριτικές που είχαν τη γνώμη ότι είναι ανούσιο: μια μπροσούρα που αμφιταλαντευόταν ανάμεσα στην κοινωνιολογία, τα οικονομικά, το ρεπορτάζ, τη φιλοσοφία και έναν χαμηλής ποιότητας ποιητικό οίστρο. Με μία λέξη: ασόβαρο.

Παντού στο Νότο η υποδοχή ήταν διαφορετική. Το βιβλίο μεταφράστηκε στα τούρκικα, στα ελληνικά, στα αραβικά, στα πορτογαλικά, τα ισπανικά, στα παντζάμπι. Ξεκίνησε να διαβάζεται από κάποιους για τους οποίους μίλαγε.

Υπάρχουν φορές που συναντάω ακόμα αναγνώστες από τον Νότο, οι οποίοι μου μιλούν για την εντύπωση που τους έκανε το βιβλίο όταν πρωτόπεσε στα χέρια τους: σε μια παραγκούπολη της Ιστανμπούλ, σε κάποιο ελληνικό λιμάνι, στις φτωχογειτονιές της Μαδρίτης, της Δαμασκού και της Βομβάης. Σε όλους αυτούς τους διαφορετικούς μεταξύ τους τόπους το βιβλίο είχε μια εσωτερική επίδραση. Δεν διαβαζόταν πια ως κάποιου είδους κοινωνιολογική (ή έστω πρωτογενώς πολιτική) διατριβή, αλλά πολύ περισσότερο ως ένα μικρό εγχειρίδιο προσωπικών εξιστορήσεων, μια διαδοχή βιωμένων εμπειριών –σαν κι αυτές που βρίσκει κανείς σε ένα οικογενειακό φωτογραφικό άλμπουμ.” (από τον πρόλογο του Τζον Μπέργκερ στην έκδοση του 2010)

Μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο μέρος του βιβλίου εδώ.

Ο ΕΒΔΟΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ: Η ιστορία του μετανάστη εργάτη στην Ευρώπη (1950-1975), Tζων Μπέργκερ – Τζην Μορ, εκδόσεις antifa scripta, 256 σελ., εικ., 18εκ.

• Σχετικά με το άρθρο