Search by tag «Βέροια»

Βρέθηκαν εγγραφές: 1525

Βυζάντιο – μια άγνωστη εποχή

Επέτειος σήμερα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς (29 Μαΐου 1453). Ευκαιρία λοιπόν να διαβάσουμε ένα βυζαντινό κείμενο του 10ου αιώνα, προσπαθώντας να μάθουμε περισσότερα για την ζωή και την ιστορία της εποχής.

9789607420992Βίος Βασιλείου : η βιογραφία του αυτοκράτορα Βασιλείου Α΄ του Μακεδόνος από τον εστεμμένο εγγονό του / Κωνσταντίνου Ζ’ Πορφυρογέννητου, Αθήνα : Κανάκη, 2010, 553σ. ; 21εκ.

Τον 10ο αι. στην αυλή του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου, γιού του Λέοντος ΣΤ΄ του Σοφού και εγγονού του Βασιλείου Α΄ του Μακεδόνος, γράφεται ο Βίος Βασιλείου, η βιογραφία του ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας. Προήλθε από τη γραφίδα του ίδιου του Κωνσταντίνου; Ίσως, αλλά δεν είμαστε βέβαιοι. Η μόνη βεβαιότητα που διαθέτουμε είναι ότι συνετέθη κατ’ εντολήν του εστεμμένου εγγονού του.

Η διήγηση παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο για το περιεχόμενό της καθαυτό, αλλά και για τη λογοτεχνική της υπόσταση. Μύθος και αλήθεια συγχέονται ενίοτε σε μια ελκυστική αφήγηση. Η ιστορική πραγματικότητα κάποτε αντικατοπτρίζεται με σχετική ακρίβεια και αξιοπιστία, ενώ άλλοτε διαστρεβλώνεται ή αποσιωπάται προς όφελος της πολιτικής προπαγάνδας.

Η μάχη της Κρήτης 1941

η ελληνική γενιά του 1940Από τις 20 έως τις 29 Μαΐου 1941 γίνεται η μάχη της Κρήτης που καταλήγει στην κατάληψη του νησιού από τα χιτλερικά στρατεύματα. Κι όμως, αυτή η νίκη μέτρησε για ήττα. Με 10-17 χιλιάδες νεκρούς και κατεστραμμένο το σώμα των αλεξιπτωτιστών, ο “ανίκητος” στρατός του Γ’ Ράϊχ αντιλαμβάνεται για πρώτη φορά πόσο τρωτός είναι, και μαζί το αντιλαμβάνεται και όλος ο πλανήτης που μέχρι τότε έβλεπε τις σιδερόφραχτες ναζιστικές στρατιές να καταπίνουν σε μέρες χώρες ολόκληρες.

Αστάθμητος παράγοντας που χάλασε τα σχέδια των ναζί σε αυτή τη μάχη, ο “άμαχος” πληθυσμός της νήσου. Να πώς περιγράφει ένας Γερμανός αξιωματικός των αλεξιπτωτιστών ένα περιστατικό στην περιοχή Γαλατά Χανίων, όπου πραγματοποιήθηκε και η κυρία προσπάθεια των Γερμανών:

«Στὸ λιγοστὸ φῶς τῆς ἡμέρας θυμᾶμαι ποὺ πετάχθηκε σὰν ἀγρίμι μέσα ἀπὸ τοὺς ἀγκαθωτοὺς θάμνους, σὰν ἀστραπή, μιὰ λεβεντόκορμη σιλουέτα, στὰ μαύρα ντυμένη, μὲ ψηλὲς μπότες καὶ σαρίκι στὸ κεφάλι, ποὺ δίχως καθυστέρηση φύτεψε μὲ τὸ γερμανικὸ αὐτόματο, ποὺ κρατοῦσε, πέντε σφαῖρες στὸ στομάχι δύο ἀλεξιπτωτιστῶν. Πρὶν προλάβουμε νὰ ἀντιδράσουμε, ἔπεσε κάτω, γλιστρώντας σὰν φίδι μέσα στοὺς θάμνους μὲ δαιμονισμένη ταχύτητα. Ἀντιδρῶντας γρήγορα, τὸν κυκλώσαμε καὶ προσπαθήσαμε νὰ τὸν ἐξουδετερώσουμε. Ὅταν ἔφθασα κοντά του δὲν εἶχε ἀκόμα πεθάνει. Τὰ μάτια του ἀνοικτά, κατάμαυρα, λὲς καὶ φοβέριζε τὸν ἐρχομὸ τοῦ θανάτου, ὅμως ὅλο σχεδὸν τὸ κορμί του ἦταν χτυπημένο ἀπὸ τὰ θραύσματα τῆς χειροβομβίδας. Τὸν σήκωσα καὶ ἀκούμπησα τὴν πλάτη του στὸν κορμὸ μιᾶς χοντρῆς ἐλιᾶς. Εἰλικρινὰ μὲ εἶχε συναρπάσει ἡ τακτικὴ ποὺ μαχόταν. Θὰ ἦταν περίπου 18 χρονῶν. Πρὶν ξεψυχήσει, κοίταξε βαθιὰ μέσα στὰ μάτια τὸ στοχασμό μου καὶ χαμογέλασε. Ξαφνιάστηκα. Δὲν ξέρω ἄν χαμογελοῦσε σὲ μένα ἤ στὸν θάνατο, ποὺ φτερούγιζε γιὰ νὰ τὸν πάρει. Σήκωσε μὲ κόπο τὸ δεξί του χέρι, πῆρε ἀπὸ τὸ λαιμό του ἕνα σταυρό ποὺ κρεμόταν, τὸν φίλησε κι ἔγειρε τὸ κεφάλι πλάγια, ξεψυχώντας μὲ καρφωμένο στὰ χείλη του τὸ χαμόγελο.Ὅμως, ἡ ἔκπληξή μου ἔμελλε νὰ κορυφωθεῖ, ὅταν τραβῶντας τὸ σαρίκι του γιὰ νὰ τὸν ξαπλώσω χάμω, ξεχύθηκαν ἀπ’ τὸ κεφάλι του μισὸ μέτρο κατάμαυρα μαλλιά. Τότε μόνο κατάλαβα πὼς ἦταν γυναῖκα. Βουβάθηκα. Ἦταν κάτι ποὺ δὲν τὸ περίμενα. Ἔνοιωσα στὸ λαιμό μου ἕναν κόμπο νὰ μὲ πνίγει. Ἦταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ συνειδητοποίησα ὅτι ἡ μοίρα τῶν ἀλεξιπτωτιστῶν θὰ ‘ ταν πολὺ δύσκολη στὴν Κρήτη. Ἔφυγα, ἀφήνοντας τὴ σκέψη μου κάτω ἀπὸ τὴ γέρικη ἐλιά, κοντὰ στὴ νεκρὴ κοπέλα».

Η ελληνική γενιά της δεκαετίας του 1940 : από το παρατηρητήριο του έφεδρου αξιωματικού / Αντωνίου Ν. Βιστάκι, Ρέθυμνο : [χ.ε.], 1985, 627σ. : εικ. ; 23εκ.

Παγκανίνι – ένας πρωτοπόρος

9607151879Επέτειος θανάτου του Νικολό Παγκανίνι η 27η Μαϊου, όπως μας πληροφορεί το ενδιαφέρον www.sansimera.gr, απ’ όπου αντλούμε και λίγα στοιχεία για τη ζωή του:

… Τα ρεσιτάλ του στα μεγάλα μουσικά κέντρα της Ευρώπης θύμιζαν πολύ συναυλίες των  Beatles. Όπως έγραφε στον Γκαίτε ένας φίλος του, «με τις άτιμες τις συναυλίες  του ο Παγκανίνι τρέλαινε άνδρες και γυναίκες». Ο ίδιος ο Γκαίτε τον παρομοίαζε  ως «στήλη από φλόγες και σύννεφα». Είχε μοναδική σκηνική παρουσία για τα  δεδομένα της κλασσικής μουσικής. Συνήθιζε να χρησιμοποιεί τεχνάσματα, όπως το να  σπάζει τάχα κατά λάθος τις χορδές του βιολιού του και να συνεχίζει με τη μία την  εκτέλεση του έργου, για να κερδίσει τον θαυμασμό και το χειροκρότημα του κόσμου.

Ακούστε μια σύνθεση του Ν. Παγκανίνι

Μικρός οδηγός στη μεγάλη μουσική / Ροντόλφο Βεντίτι, Αθήνα : Στάχυ, 1998, 206σ. ; 21εκ.

25 Μαΐου 2013 – Κινητοποιήσεις σε 30 χώρες ενάντια στα μεταλλαγμένα

Κινητοποιήση και στην Αθήνα

9789604860289Με 17.500 υπαλλήλους, με πωλήσεις που το 2009 έφτασαν τα 11,7 δισ. δολάρια και με παρουσία σε 46 έξι χώρες η Μονσάντο είναι ηγετική δύναμη παγκοσμίως στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ), αλλά και μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες εταιρείες στην ιστορία της βιομηχανίας. Από το 1901, έτος της ίδρυσής της, η εταιρεία οδηγήθηκε επανειλημμένα στη δικαιοσύνη κατηγορούμενη για την τοξικότητα των προϊόντων της, στα οποία περιλαμβάνονται το PCB (πυραλένιο), πολλά καταστρεπτικά ζιζανιοκτόνα (όπως το αποφυλλωτικό agent orange, με τα οποία ο αμερικανικός στρατός ψέκαζε τα δάση κατά τον Πόλεμο του Βιετνάμ), ή η αυξητική ορμόνη των βοοειδών (απαγορευμένη πλέον στην Ευρώπη), επικίνδυνη για τα ζώα και τους ανθρώπους. Σήμερα ωστόσο η Monsanto εμφανίζεται ως μια επιχείρηση των «επιστημών της ζωής», αφοσιωμένη στα πλεονεκτήματα της βιώσιμης ανάπτυξης. Με τους διαγονιδιακούς σπόρους που έχει αναπτύξει, ισχυρίζεται ότι θέλει να λύσει το πρόβλημα της πείνας στον κόσμο και να μειώσει την επιβάρυνση στο περιβάλλον, για το καλό της ανθρωπότητας. Τι ακριβώς συμβαίνει; Ποιοι είναι οι στόχοι αυτής της εταιρείας που, ενώ τόσα χρόνια αδιαφορούσε για τις συνέπειες των δραστηριοτήτων της στο περιβάλλον και στους ανθρώπους, ξαφνικά θέλει να εμφανίζεται σαν ανθρωπιστική οργάνωση;
Το βιβλίο της Marie-Monique Robin, καρπός πολύχρονης έρευνας στη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, στην Ευρώπη και την Ασία, που βασίζεται σε ανέκδοτα ντοκουμέντα, σε μαρτυρίες θυμάτων, επιστημόνων και πολιτικών, ανασυνθέτει την ιστορία και τη δράση μιας βιομηχανικής αυτοκρατορίας η οποία, στηριζόμενη σε ψευδείς εκθέσεις, στη διαπλοκή με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, σε πιέσεις και απόπειρες διαφθοράς, έχει γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός σπόρων στον κόσμο. Και αποκαλύπτει, κυρίως, το ρόλο που διαδραμάτισε η Monsanto σε μια εντυπωσιακή αλληλουχία ενεργειών η οποία επέτρεψε τελικά την παγκόσμια εξάπλωση των καλλιεργειών ΓΤΟ, χωρίς κανέναν ουσιώδη έλεγχο των επιπτώσεών τους στη φύση και την ανθρώπινη υγεία, σε πλανητική κλίμακα.
“Συγκλονιστικό … Αφού διαβάσουμε αυτό το βιβλίο, δεν μπορούμε πια να ισχυριστούμε ότι δεν γνωρίζαμε.” (Le Point)
“Το βιβλίο της Robin κατορθώνει με τον καλύτερο τρόπο να στρέψει το ενδιαφέρον μας στις δυνάμεις που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε βασικά είδη και το τι τρώμε – πράξεις ζωτικής σημασίας που απαιτούν από εμάς και τις κυβερνήσεις μας πολύ μεγαλύτερη προσοχή.” (Brennan Center for Justice)

Φάκελος Monsanto : ένας γενετικός εφιάλτης : από τη διοξίνη στους ΓΤΟ μια πολυεθνική που θέλει το καλό σας / Marie-Monique Robin, Αθήνα : Πάπυρος, 2010, 524σ. ; 21εκ.   

“Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος”- Ν. Εγγονόπουλος

9789607894366“Ως είμαι ζωγράφος το επάγγελμα, και θεωρώ άλλωστε την ποίηση σαν ζήτημα εντελώς προσωπικό, δεν ένοιωσα ποτέ κανενός είδους επιθυμία να ιδώ τα ποιήματά μου δημοσιευμένα. Μου αρκούσε, κυρίως, που τα έγραφα. Κατόπιν, βέβαια, δεν είχα καμιάν αντίρρηση ναν τα διαβάσω σε κάναν φίλο, ενίοτε σε μικρό κύκλο ακροατών, δυο-τρεις το πολύ, που μου το ζητούσαν. Πάντως δε θα έστεργα ποτέ ναν τα δώσω για τύπωμα πριν από τα μέσα του 1938. Ήταν η χρονιά όπου ετελείωνα τις εργαστηριακές μου σπουδές στη ζωγραφική. Μαθήτευα πλησίον του Κωνσταντίνου Παρθένη, και το εύρισκα άπρεπο απέναντι στον σεβαστό κι αγαπητό δάσκαλο να θέλω να εκδηλωθώ προσωπικά, και μάλιστα σε διαφορετική «σχολή», τον υπερρεαλισμό, την στιγμή που καταρτιζόμουνα κοντά του για το μελλούμενο καλλιτεχνικό μου στάδιο. Δεν πιστεύω να ήτανε και αντίθετο στην επιθυμία του μεγάλου Παρθένη να βλέπη τους μαθητάς του, μετά το πέρας, όμως, των σπουδών τους, να παίρνουν τον δικό τους δρόμο, σύμφωνα με την ιδιαίτερή τους διάθεση και τις ιδιαίτερές τους κλίσεις.
Όταν ο χαριτωμένος ποιητής Απόστολος Μελαχρινός, προχωρημένο πια το καλοκαίρι του 1938, μου εζήτησε ποιήματα για ναν τα περιλάβη σε τεύχος του περιοδικού του Κύκλος, τότε το μπορούσα, και του έδωσα αρκετά της παραγωγής μου εκείνης της χρονιάς, να διαλέξη όσα ήθελε. Του ήρεσαν τόσο («Τα αρέσω», μου είπεν αυτολεξεί), όπου, όχι μόνο δημοσίεψε πολλά στο αμέσως επόμενο τεύχος του Κύκλου, αλλά προσφέρθηκε και επέμεινε και να βγάλη σε βιβλίο, πάλι στις εκδόσεις του Κύκλου, όλα όσα του είχα δώσει.
Ο ευγενής αυτός άνθρωπος κάθησε μαζί μου και κάναμε τη σελιδοποίηση. Ύστερα φρόντισε τη στοιχειοθέτηση. Αρκετά στοιχειοθέτησε και με το ίδιο του το χέρι ― δεν θα την ξεχάσω ποτέ αυτή τη μεγάλη τιμή που μου έγινε ― καθώς είχε εγκατεστημένο το τυπογραφείο του Κύκλου σ’ ένα δωμάτιο της τότε κατοικίας του, στην οδό Δαιδάλου. Ο αλησμόνητος Μελαχρινός φρόντισε ιδιαιτέρως το τύπωμα: μετά από τον διορθωτή, διάλεξε και τον καλύτερο πιεστή που μπορούσε να βρεθή στην Αθήνα εκείνο τον καιρό. Επέμενε, μάλιστα, για το εξώφυλλο και για την εσωτερική πρώτη σελίδα του τίτλου να χρησιμοποιηθούν δυο χρωμάτων μελάνια. Και το βιβλίο παρουσιάστηκε, ένα, ή το πολύ, δυο μήνες ύστερ’ από το περιοδικό.
Ήδη είχαμε προανακρούσματα από την κυκλοφορία του περιοδικού. Αλλά, με την εμφάνιση του βιβλίου, το «σκάνδαλο» το εκσπάσαν υπερέβαινε όχι μόνο κάθε τι το ανάλογο που είχε ποτέ φανερωθή στα ελληνικά γράμματα, αλλά και τις προβλέψεις της πιο τολμηρής φαντασίας. Αστραπιαίως έλαβε τέτοιαν ένταση και τέτοιες διαστάσεις, που κι ο ίδιος ο «ανάδοχός» μου, ο Μελαχρινός, τα έχασε. Αυτός, όπου με κανένα τρόπο δεν μπορούμε να πούμε ότι του έλειψε ποτέ η λεβεντιά. Δεν ανήγγειλε την έκδοση ούτε, ποτέ, περιέλαβε το βιβλίο στους καταλόγους των εκδόσεων του Κύκλου, που δημοσίευε τακτικά, πίσω, στο εξώφυλλο του περιοδικού.
Το δημιουργηθέν σκάνδαλο κι η επακολουθήσασα κατακραυγή εναντίον μου δεν μπορώ να πω πως δεν με έθιξαν, βαθύτατα. Η βίαιη κακομεταχείρισις σαν υποδοχή μιας γνήσιας προσφοράς είναι, το λιγώτερο, σκληρά άδικη. Περιοδικά, εφημερίδες, le premier chien coiffe venu, παρωδούσαν και αναδημοσίευαν, κοροϊδευτικά, τα ποιήματά μου. Μια δε εφημερίδα, από τις μεγάλες, δεν θυμούμαι τώρα ποια, αυθαδέστατα, ποδοπατώντας κάθε ιδέα πνευματικής, τέλος πάντων, ιδιοκτησίας, αναδημοσίευσε, σε μια ή δυο συνέχειες… ολόκληρο το βιβλίο! Συνοδεία, πάντοτε, χλευαστικών και κακεντρεχών, όσο κι επιπόλαιων, σχολίων.
Ποτέ δεν μ’ ενδιέφεραν η φήμη, η δόξα. Μόνος πόθος μου: να περνώ πάντα απαρατήρητος, αν δεν το μπορούσα ευχάριστος, ανάμεσα στους συγκαιρινούς μου «συνοδίτας». Κι όμως άκουσα κι αυτή την κουβέντα, που μου εξετόξευσε, δεν ξέρω πια σε τι φύλλο, αγανακτισμένος «φιλολογικός» του συνεργάτης: «Εγγονόπουλε, πάψε πια να βασανίζεσαι και να μας βασανίζης!»
Αν η ζωή μου είναι αφιερωμένη στη ζωγραφική και στην ποίηση, είναι γιατί η ζωγραφική και η ποίησις με παρηγορούν και με διασκεδάζουν. Έτσι και τότε, παρ’ όλη την απογοήτευσή μου, εξακολουθούσα ανελλιπώς να ζωγραφίζω, «να γράφω» ποιήματα. Κι όταν, μεσούντος του 1939, ο μακαρίτης Τάσος Βακαλόπουλος, Ναυπλιεύς, μου πρότεινε να μου δημοσιεύση συλλογή, του παρέδωσα τα ποιήματα των Κλειδοκυμβάλων της Σιωπής, που κυκλοφόρησαν στο τέλος της ίδιας εκείνης χρονιάς.
Εδώ πρέπει να πω πως, αν δεν εδαπάνησα ποτέ τίποτα για τη δημοσίευση των ποιημάτων μου, δεν απεκόμισα και ποτέ κανένα απολύτως υλικό όφελος απ’ αυτά.
Με τις ίδιες, αν όχι κι εντονώτερες αντιδράσεις, υπεδέχθησαν, τη νέα μου συλλογή, οι «πνευματικοί» κύκλοι των συμπολιτών. Γεγονός άξιο να εξαρθή όλως ιδιαίτερα, αν ληφθή υπ’ όψη ότι οι καιροί, τώρα, ήσαν μάλλον δύσκολοι: στη Δύση ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ήδη αρχινισμένος, και, στον αττικόν ορίζοντα, είχαν μαζευτεί απελπιστικά μαύρα σύννεφα, που μηνούσαν πολύ προσεγγίζουσες συμφορές.
Τώρα, ποιοι οι αποτελούντες τ’ οργισμένο πλήθος, που με καταδίκαζε κι εμένα; Οι αιώνιοι, οι γνωστοί, οι συνηθισμένοι. Πριν απ’ όλα οι αδιάφοροι…”  Διαβάστε τη συνέχεια

Ακούστε τον Ν. Εγγονόπουλο να διαβάζει ποιήματα του

Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος.., Νίκος Εγγονόπουλος  (1907-1985) : εκατό χρόνια από τη γέννησή του / Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Αθήνα : Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, 2007, 77σ. : εικ. ; 34εκ.

Η εποχή των μνημονίων

9789601425863
“Η εποχή των μνημονίων” του Στάθη περιέχει σκίτσα που δημοσιεύθηκαν στην “Ελευθεροτυπία”, στους “4 Τροχούς”, στο “Παρόν”, στα “Επίκαιρα”, στη “Real News” και στον ιστότοπο enikos.gr. Ορισμένα απ’ αυτά αναδημοσιεύθηκαν στο γερμανικό, στον αυστριακό, στο βρετανικό και στον αμερικάνικο Τύπο, σε εφημερίδες όπως η “New York Times” και περιοδικά όπως το “Spiegel” καθώς και σε πολλές ηλεκτρονικές εκδόσεις.

 

Η εποχή των μνημονίων / Στάθης, Αθήνα : Λιβάνης, 2012, 126σ. : εικ. ; 28εκ.

2013 © Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας