Άνθρωποι και ζώα στον 21ο αιώνα

Με αφετηρία έναν απροσδόκητο συσχετισμό ανάμεσα στη γοητεία που ασκούν οι σεξουαλικές και αιματηρές φαντασιώσεις και την ψυχολογική και σωματική αποξένωση από τα ζώα που μας θρέφουν και μας ντύνουν, ο Bulliet διαπιστώνει ότι έχει ανατείλει μια νέα εποχή στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και ζώων – μια αλλαγή που έγινε μπροστά στα μάτια μας αλλά δεν έχει βρει ακόμα τους θεωρητικούς της. Σε αντιστάθμισμα για την απομάκρυνση από τα παραγωγικά ζώα, ο “μεταοικοσιτισμός” ευνοεί νέες ευαισθησίες που εκφράζονται από τη μία με τη λατρεία και τον εξανθρωπισμό των ζώων συντροφιάς και από την άλλη με το ενδιαφέρον για τα άγρια ζώα και την προστασία τους, ενώ το χάσμα μεταξύ ανθρώπων και ζώων, που είχε για αιώνες θεωρηθεί βαθύ και αγεφύρωτο, γίνεται αντικείμενο συζήτησης και αμφισβήτησης.

Συνδυάζοντας στοιχεία από την ανθρωπολογία, την αρχαιολογία, τη ζωολογία, την περιβαλλοντολογία και τη φιλοσοφία, ο ιστορικός επιχειρεί να εντάξει την αλλαγή αυτή σ’ ένα γενικότερο σχήμα μεταβολών στις σχέσεις ανθρώπων-ζώων, κινούμενος από την απώτερη προϊστορία ως τις προοπτικές του άμεσου μέλλοντος. Καθώς η εξημέρωση των οικόσιτων ζώων στάθηκε οπωσδήποτε αποφασιστικό ορόσημο στην ιστορία αυτή, οι ποικίλες θεωρίες εξημέρωσης εξετάζονται εδώ με κριτικό τρόπο και αναζητούνται εναλλακτικές. Αλλά πρόκειται μόνο για ένα σημείο σε μια πλούσια γκάμα θεμάτων, αφού ο Bulliet κινείται με την ίδια άνεση στο χώρο της λογοτεχνίας, του κινηματογράφου ή της λαϊκής κουλτούρας, ενώ η πολιτισμική ιστορία του γάιδαρου που ξετυλίγεται στο κεφάλαιο 8 θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ανεξάρτητο, και απρόσμενα συναρπαστικό, βιβλίο.

Κυνηγοί, βοσκοί και χάμπουργκερ : το παρελθόν και το μέλλον των σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και ζώων / Richard W. Bulliet, Αθήνα : Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2012, 397σ. ; 21εκ.

Μια κριτική του βιβλίου από τον Α. Βιστωνίτη, εδώ

• Σχετικά με το άρθρο