Γ. ΡΙΤΣΟΣ-“ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ”

Γιάννης Ρίτσος – H σονάτα του σεληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι. Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού. Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη στα μαύρα μιλάει σ’ έναν νέο. Δεν έχουν ανάψει φως. Απ’ τα δυο παράθυρα μπαίνει ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο. Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής. Λοιπόν, η Γυναίκα με τα μαύρα μιλάει στον νέο.)

“Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!
Είναι καλό το φεγγάρι, – δε θα φαίνεται
που άσπρισαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι
θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις.
Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Όταν έχει φεγγάρι, μεγαλώνουν οι σκιές μες στο σπίτι,
αόρατα χέρια τραβούν τις κουρτίνες,
ένα δάχτυλο αχνό γράφει στη σκόνη του πιάνου
λησμονημένα λόγια – δε θέλω να τ’ ακούσω. Σώπα.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου
λίγο πιο κάτου, ως τη μάντρα του τουβλάδικου,
ως εκεί που στρίβει ο δρόμος και φαίνεται
η πολιτεία τσιμεντένια κι αέρινη, ασβεστωμένη με φεγγαρόφωτο,
τόσο αδιάφορη κι αϋλη,
τόσο θετική σαν μεταφυσική
που μπορείς επιτέλους να πιστέψεις πως υπάρχεις και δεν υπάρχεις
πως ποτέ δεν υπήρξες, δεν υπήρξε ο χρόνος κ’ η φθορά του.
Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Θα καθίσουμε λίγο στο πεζούλι, πάνω στο ύψωμα,
κι όπως θα μας φυσάει ο ανοιξιάτικος αέρας
μπορεί να φαντάζουμε κιόλας πως θα πετάξουμε,
γιατί, πολλές φορές, και τώρα ακόμη, ακούω το θόρυβο του φουστανιού μου,
σαν το θόρυβο δυο δυνατών φτερών που ανοιγοκλείνουν,
κι όταν κλείνεσαι μέσα σ’ αυτόν τον ήχο του πετάγματος
νιώθεις κρουστό το λαιμό σου, τα πλευρά σου, τη σάρκα σου,
κι έτσι σφιγμένος μες στους μυώνες του γαλάζιου αγέρα,
μέσα στα ρωμαλέα νεύρα του ύψους,
δεν έχει σημασία αν φεύγεις ή αν γυρίζεις
ούτε έχει σημασία που άσπρισαν τα μαλλιά μου,
(δεν είναι τούτο η λύπη μου – η λύπη μου είναι που δεν ασπρίζει κ’ η καρδιά μου).
Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Το ξέρω πως καθένας μοναχός πορεύεται στον έρωτα,
μοναχός στη δόξα και στο θάνατο.
Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί.
Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.” …..

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το εξαιρετικό έργο του Γ. Ρίτσου “Η σονάτα του σεληνόφωτος” που πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου μετά από αρκετά χρόνια και ξαναθυμήθηκα τους μοναδικούς στίχους που δημιουργούν αυτόματα στο μυαλό μας τις εικόνες που τόσο ζωντάνα ο μεγάλος ποιητής μας περιγράφει. Πάντα επίκαιρος, μοναδικά γλαφυρός και έντονα συναισθηματικός, δεν θεωρείται τυχαία ένας από τους μεγαλύτερους (αν όχι ο μεγαλύτερος) Έλληνες ποιητές που σημάδεψαν αλλά και ανέδειξαν τη χώρα μας με τα έργα τους.

Στη συλλογή της Βιβλιοθήκης υπάρχει βεβαίως το έργο αυτό του μεγάλου μας ποιητή, καθώς και όλα τα έργα του. Υπάρχει όμως και η δυνατότητα στα μέλη της Βιβλιοθήκης να ακούσουν τον ίδιο το Γιάννη Ρίτσο να απαγγέλει τα ποιήματά του σε μια σειρά από ψηφιακούς δίσκους (cd) τους οποίους μπορεί ο κάθε αναγνώστης να δανειστεί. Είναι ξεχωριστός τρόπος να ακούσουμε τον ίδιο τον ποιητή να δίνει φωνή στα έργα του και να μας φέρει πιο κοντά στο πνεύμα και τη διάθεση των δημιουργημάτων του. Από την πρακτική πλευρά του θέματος, είναι ιδανικό για άτομα που δεν έχουν την δυνατότητα να διαβάσουν από μόνα τους είτε λόγω ηλικίας, είτε λόγω διαφόρων προβλημάτων υγείας και όρασης.

Καλή ανάγνωση και καλή ακρόαση!

 [tags]Βέροια, Δημόσια βιβλιοθήκη Βέροιας, Ρίτσος, ποίηση, ηχογραφήσεις [/tags]

11 Ιανουαρίου

Το μοναστήρι του αββά Θεοδοσίου του κοινοβιάρχου, στην αγία γη, ήταν πάντα ένα από τα αγαπημένα μου. Ο χώρος όλος, η περιοχή , δεν ξέρω όλα μου άρεσαν.’Ισως γιατί το προσκύνημα γίνεται την ίδια μέρα με αυτό στο μοναστήρι του αγίου Σάββα το οποίο είναι άβατο. Έτσι οι γυναίκες περιμέναμε στην αυλή για να έλθει κάποιος μοναχός, να μας μιλήσει για τον άγιο και την περιοχή και να βγάλει άγια λείψανα να προσκυνήσουμε και να παρηγορηθούμε κι εμείς λίγο για το άβατο. Όταν λοιπόν, επιστρέφοντας περνούσαμε από τη μονή του αββά Θεοδοσίου, χαιρόμουνα πολύ επειδή είχαμε την δυνατότητα, να έπισκεφτούμε όλους τους χώρους και να δροσιστούμε στον ίσκιο κάποιου δέντρου, που στον άγια Σάββα δεν υπάρχει. Στις 11 Ιανουαρίου 1999 ημέρα μνήμης του αγίου, αναχώρησε και η μητέρα μου για την αληθινή ζωή. ‘Ετσι ο αββάς Θεοδόσιος μου έγινε ακόμα πιο οικείος. Ας έχουμε την ευχή του και ας είναι  αιωνία η μνήμη της μανούλας μου. Στη Βιβλιοθήκη υπάρχει βιβλίο  για τη ζωή του αγίου: Ιωσήφ Αγαπητού : ο γαλήνιος ποιμένας: ο άγιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης: εκδ. καρδιάς.
[Tags] Βέροια, Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, αββάς Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης, 11 Ιανουαρίου, Άγιοι Τόποι [/Tags]

ΘΟΛΟΣ ΒΥΘΟΣ

 Στις 25 Μαϊου 2009 έγινε, στη Βιβλιοθήκη της Βέροιας, η παρουσίαση του βιβλίου  ”Θολός βυθός”, του Γιάννη Ατζακά. Το βιβλίο πήρε το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος 2009. Ομολογώ πως δεν ξέρω ποια είναι η διαδικασία βράβευσης ενός βιβλίου, μ’αρέσει όμως που είναι άλλο ένα βιβλίο που μετά την παρουσίασή του στη Βιβλιοθήκη μας, απέσπασε βραβείο.Το βιβλίο πραγματεύεται τη ζωή των παιδιών στις παιδουπόλεις, με επίκεντρο την παιδόπολη της ” Καλής Παναγιάς” στη Βέροια, όπου πέρασε κάποια χρόνια της ζωής του ο συγγραφέας. Υπήρξαν και υπάρχουν διαφωνίες για το πώς παρουσιάζεται το θέμα των παιδουπόλεων. Δεν διάβασα ακόμη το βιβλίο για να έχω προσωπική άποψη. Είναι σημαντικό όμως που ο Γιάννης Ατζακάς μεταφέρει την προσωπική του μαρτυρία και τα δικά του βιώματα. Δεν καταγράφει μαρτυρίες άλλων. Κι αυτό κάνει το βιβλίο σημαντικό, είτε συμφωνούμε, είτε διαφωνούμε.

[Tags] Βέροια, Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, Γιάννης Ατζακάς, παιδουπόλεις[/Tags]

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΖΟΥΝ

Καλή κι ευλογημένη χρονιά σε όλους.
Μια ευχή που τη λέμε όλοι εύκολα κι ασυναίσθητα ίσως. Πόσο νοιώθουμε την αξία αυτών των λόγων;  Αρκεί να διαβάσει κανείς κάτι αληθινό, κάτι δυνατό, κάτι που τον ξεπερνάει και αμέσως ”ξυπνάει”. Διαπιστώνει πόσος πόνος υπάρχει, πόση εκμετάλευση  ψυχών και σωμάτων, πόση αναλγησία. Και συγκλονίζεται. Τα κομμάτια που σημειώνω, δεν είναι τα πιο αντιπροσωπευτικά των δύο βιβλίων που διάβασα αυτές τις μέρες. Ομολογώ πως δυσκολεύτηκα πολύ να επιλέξω. Εκείνο που έχω να πω είναι πως είναι καλό να διαβαστούν απ’όλους μας αυτά τα βιβλία. Είναι δυνατή γροθιά στο στομάχι. Αξίζει όμως.
” Με λένε Πάβελ και είμαι από τη Σιβηρία. Ο μπαμπάς μου και η μαμά μου δεν τα πήγαιναν και τόσο καλά. Όλο τσακώνονταν και έπιναν. Ο μπαμπάς μου χτυπούσε τη μαμά μου. Μια μέρα τη χτύπησε πάρα πολύ. Έπειτα την πήγε στο δάσος. Την έδεσε με ένα σύρμα και την έπνιξε μέσα στο βάλτο.Τώρα είναι στη φυλακή κι εγώ ζω με τον παππού και τη γιαγιά μου…”
” Είναι χρακτηριστικό το βλέμμα του καρκινοπαθούς. Ένα βλέμμα που ζητάει να ζήσει, που με εκφραστικότατη λαιμαργία διψάει για λίγη ελπίδα, θέλει από κάπου να πιαστεί, να στηριχθεί. Τέλος η αρρώστια αυτή προσφέρει και ικανό χρόνο για αδυσώπητα και βασανιστικά ερωτήματα του τύπου”γιατί;”,”μήπως;”,”πώς το επιτρέπει ο Θεός;”, ”πού είναι ο Θεός;”…

[Tags] Βέροια, Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, αλκοολισμός, καρκίνος, ιδρύματα για παιδιά, Κέντρο νεότητας Θηβών, αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Αντωνόπουλος, Νικόλαος μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής [/Tags]

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΜΗΝΑΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

Ο Ιανουάριος ή Γενάρης είναι ο πρώτος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Πήρε το όνομά του από τον Ιανό, θεό της ρωμαϊκής μυθολογίας.

Η καθιέρωση του ως πρώτου μήνα του έτους έγινε το 450 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Για τους αρχαίους Έλληνες η πρώτη του έτους ήταν η  21η Ιουνίου. Οι Βυζαντινοί ακολούθησαν τους Ρωμαίους στο ζήτημα του ημερολογίου και έτσι καθιέρωσαν τον Ιανουάριο ως πρώτο μήνα, πράγμα που  διατηρήθηκε και στο Ιουλιανό ημερολόγιο και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.

 Άλλες ονομασίες: Γενολοήτης (επειδή αυτόν τον μήνα γεννοβολούν τα κοπάδια), Γατόμηνας, επειδή ζευγαρώνουν οι γάτοι, Μεσοχείμωνος, μεσαίος μήνας του χειμώνα, Καλαντάρης από τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς και Φώτων, Κρυαρίτης γιατί είναι ο πιο «κρυουλιάρης», Μεγάλος μήνας ή Τρανός μήνας ή Μεγαλομηνάς, σε αντιδιαστολή από τον μικρό μήνα, τον Φεβρουάριο, Πρωτάρης μήνας και τέλος Γελαστός, για τις Αλκυονίδες.

 Το ποδαρικό της Πρωτοχρονιάς γίνεται την 1η ημέρα του Ιανουαρίου. Εκείνη την ημέρα σύμφωνα με την παράδοσή μας,προσέχουμε  να συναντήσουμε ή να δεχτούμε πρώτο-πρώτο  στο σπίτι μας το  πρόσωπο που θα μας φέρει καλοτυχία. Σε μερικούς τόπους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η καλοχρονιά, το ποδαρικό το κάνει ο ίδιος ο νοικοκύρης ή ο πρωτότοκος γιος ή ένα τυχερό παιδί. Η είσοδός του μάλιστα συνοδεύεται με ορισμένες πράξεις ή ευχές όπως το σπάσιμο του ροδιού και η ευχή και του χρόνου με υγεία.

[tags] Βέροια, Βιβλιοθήκη Βέροιας, Πρωτοχρονιά, Ιανουάριος [/tags]