Το φεγγάρι και το τύμπανο: προφορική ποίηση των φυλών της μαύρης Αφρικής

Μπορούσε να ‘ταν μια νύχτα μοναξιάς:
Μα φίλοι παράστεκαν το δέντρο κι η σκιά του.Μπορούσε να ‘ταν μια νύχτα με δάκρυα:
Μα οι σκιές που κινούνταν προκαλούσαν το γέλιο.Μπορούσε να ‘ταν μια νύχτα με φτώχεια:
Μα το φεγγάρι σκορπούσε άφθονο ασήμι.Μπορούσε να ‘ταν μια νύχτα με τρόμο:
Μα το αγέρι γλυκά τραγουδούσε ασφάλεια.

Μπορούσε να ‘ταν μια ανήσυχη νύχτα:
Μα τα γαλήνια νερά μιλούσαν για ειρήνη.
(Minji Karibo)

Το φεγγάρι και το τύμπανο : προφορική ποίηση των φυλών της μαύρης Αφρικής από τα παραδοσιακά τραγούδια, τα ποιήματα, τ’ άλλα ποιητικά λεκτικά παίγνια και τους επικούς κύκλους : συλλογή / μετάφραση Αθαν. Β. Νταουσάνη, Αθήνα : Μπουκουμάνης, 1996, 412σ. ; 21εκ.

Τρυφερός (;) σύντροφος

Στον “Τρυφερό σύντροφο”, μια μυθιστορία βασισμένη στη ζωή και τον θάνατο του Γεωργίου Σκληρού, η συγγραφέας ανατέμνει τον ψυχισμό του και φωτίζει εκ των έσω την πάλη του με τα εξωτερικά και εσωτερικά εμπόδια που οδήγησαν στη διαμόρφωση της ιστορικής αυτογνωσίας και των θέσεών του για την κοινωνία και τη γλώσσα.Ο Γεώργιος Σκληρός, Έλληνας της διασποράς, γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου. Η ζωή του υπήρξε μια συνεχής μετακίνηση μέσα στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο που φιλοξένησε τη ζωή και τη δράση του ελληνισμού της πρώτης εικοσαετίας του 20ού αιώνα: από την Οδησσό και τη δυσφορία της μαθητείας στο εμπορικό συγγενών, στη Μόσχα και την Πετρούπολη της επανάστασης του 1905, όπου σπουδάζει ιατρική, διαβάζει Γκόγκολ και Ντοστογιέφσκι και μυείται στις επαναστατικές ιδέες· και ακολούθως στην Ιένα, όπου συνδέεται με Ρωμιούς διανοούμενους, όπως ο Κ. Χατζόπουλος και ο Φώτος Πολίτης. Από εκεί στέλνει τα πρώτα του άρθρα στα αθηναϊκά περιοδικά και το θρυλικό Το Κοινωνικόν μας Ζήτημα που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1907 και τάραξε τα πνεύματα μιας κοινωνίας τραυματισμένης από οικονομικούς, κοινωνικούς και εθνικούς κλυδωνισμούς, καθώς και από τις αντιθέσεις και τις βίαιες συγκρούσεις γύρω από το γλωσσικό ζήτημα.Το όνειρο της εγκατάστασης στην εξιδανικευμένη Αθήνα, το μεγάλο κέντρο των ιδεών, παραμένει άπιαστο. Ανέχεια, προβληματική οικονομική σχέση με την οικογένεια, δανεικά από φίλους. Δύο γυναίκες διατρέχουν τη ζωή του: η δίδυμη αδελφή του Όλγα στην οποία πάντα εξομολογείται και η Γκρέτα, η εξιδανικευμένη ερωμένη των φοιτητικών του χρόνων στην Εσθονία. Κι έρχονται τα αγωνιώδη χρόνια της φθίσης και του εγκλεισμού σ’ ένα σανατόριο του Ταταρίνο της Ρωσίας, η απομόνωση και η σιωπή. Και η κατάληξη στην Αίγυπτο, σ’ έναν οικισμό στον Νείλο έξω απ’ το Κάιρο.Από εκεί η χαμένη μορφή του Γεωργίου Σκληρού, που είχε γίνει θρύλος στον χώρο των διανοουμένων, επανεμφανίζεται στα Γράμματα του Σ. Πάργα. Και σε μια διάλεξή του στην Αλεξάνδρεια, δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του το 1919, συναντιέται και συνομιλεί εκτενώς για τη γλώσσα και άλλα ζητήματα με τον Κ.Π. Καβάφη.Μια ζωή περιπλανήσεων, δημιουργικής και μαχητικής σκέψης, ονείρων, με τον θάνατο -τον τρυφερό σύντροφο- να καραδοκεί.

Κριτική του βιβλίου από την Τ. Δημητρούλια

Τρυφερός σύντροφος : μυθιστορία / Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Αθήνα : Άγρα, 2011, 292σ. ; 21εκ.

Μια ιδέα που άλλαξε τον κόσμο

Το 1973 ολοκληρώθηκε η ανέγερση του υψηλότερου τότε κτιρίου στον κόσμο. Ήταν ο ουρανοξύστης Σίαρς (της ομώνυμης εταιρείας), με 108 ορόφους και 442 πατώματα. Σε αυτόν τον «πύργο» η μεγαλύτερη εκείνη την εποχή επιχείρηση λιανικού εμπορίου στόχευε να εγκαταστήσει τους 350.000 υπαλλήλους της. Ο ουρανοξύστης συνιστούσε«μια εμφατική διακήρυξη της αυτοπεποίθησης του αμερικανικού καπιταλισμού». Και τα επόμενα 25 χρόνια η ανώνυμη εταιρεία θα εξαπλωνόταν «σε ολόκληρη την υφήλιο, συντρίβοντας καθ’ οδόν κάθε αντίπαλο».

Η ιστορία της εταιρείας προσφέρεται για ένα συναρπαστικό αφήγημα. Ένας τύπος οργανισμού, ο οποίος πολύ συχνά ξεκινούσε ως ένα κρατικά επιχορηγούμενο ευαγές ίδρυμα, εξαπλώθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, αναδιαμορφώνοντας τη γεωγραφία, τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου, τις τέχνες, την επιστήμη και, ατυχώς, τη γλώσσα. Οι εταιρείες αποδείχτηκαν πανίσχυρες όχι απλώς επειδή βελτίωσαν την παραγωγικότητα, αλλά και επειδή διαθέτουν τα περισσότερα από τα νομικά δικαιώματα ενός ανθρώπου, δίχως όμως τους συνοδούς βιολογικούς περιορισμούς: δεν είναι καταδικασμένες να πεθάνουν λόγω γήρατος και μπορούν να αναπαράγονται σχεδόν κατά βούληση. Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας αποτελεί μια προσπάθεια να χαρτογραφηθεί η άνοδος αυτού του αξιοθαύμαστου οργανισμού.

Η εταιρεία : σύντομη ιστορία μιας ιδέας που άλλαξε τον κόσμο / Τζών Μικλεθουέϊτ, Άντριαν Γούλντριτζ, Ηράκλειο : Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012, 389σ. ; 19εκ.

Η ληστεία της παγκόσμιας παραγωγής τροφής

“Οι καιροί είναι συναρπαστικοί. Όπως δείχνουν τα παραδείγματα στο βιβλίο αυτό, ο έλεγχος της ζωής μας και του πλανήτη από τις εταιρείες δεν είναι αναπόφευκτος. Έχουμε την δυνατότητα να καθορίσουμε το μέλλον μας. Έχουμε οικολογικό και κοινωνικό καθήκον να διασφαλίσουμε ότι η τροφή που τρώμε δεν είναι από κλεμμένη σοδειά” (απόσπασμα από την εισαγωγή της συγγραφέως)

Στην “Αρπαγή της σοδειάς”, η Βαντάνα Σίβα αναδεικνύει τα προβλήματα που προκαλεί η παγκοσμιοποιημένη, βιομηχανοποιημένη γεωργία στους μικροπαραγωγούς, στο περιβάλλον και στην ποιότητα της τροφής που τρώμε.Με κεφάλαια για τους γενετικά τροποποιημένους σπόρους, τις πατέντες για τους ζωντανούς οργανισμούς, τις τρελές και τις ιερές αγελάδες, καθώς και τις ιχθυοκαλλιέργειες, το βιβλίο αυτό, που γράφτηκε με πάθος, θα μας εμπνεύσει όλους και θα καθορίσει τη μορφή που θα πάρει στα επόμενα χρόνια η διαμάχη για τις γενετικές τροποποιήσεις και τη βιομηχανοποιημένη γεωργία.

Μια ομιλία της Dr.V.Shiva για την εξόρυξη μετάλλων και τις πολυεθνικές

Η αρπαγή της σοδειάς / Η ληστεία της παγκόσμιας παραγωγής τροφής ; Vandana Shiva, : Εξάρχεια, 2000, 192σ.

Αειφορική ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου

Το βιβλίο δεν ακολουθεί τα πρότυπα ενός βιβλίου μαγειρικής δίνοντας ακριβείς οδηγίες τις οποίες οι αναγνώστες οφείλουν να ακολουθήσουν κατά γράμμα. Αντιθέτως σκοπεύει να διεγείρει τη δημιουργική σκέψη όλων των ανθρώπων που διεκδικούν δημόσιες θέσεις και να τους εμφυσήσει μια άλλη αντίληψη για τα θέματα της ανάπτυξης της Ελληνικής υπαίθρου. Στα δέκα κεφάλαια του βιβλίου περιλαμβάνονται: Ιστορία της Ανάπτυξης, Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη, Συμμετοχική Ανάπτυξη, Αειφορική Ανάπτυξη, Τοπική Ατζέντα 21, Εκτίμηση Αναγκών, Τοπική Ανάπτυξη, Μορφές Συνεργασίας στην Ύπαιθρο, Τοπική Παραγωγή για Τοπική Κατανάλωση, Το Μέλλον της Ελληνικής Υπαίθρου. Συνοδεύεται από πλούσιο Γλωσσάριο και αναλυτικό Ευρετήριο.

Διαβάστε μια συνέντευξη του Γ. Δαουτόπουλου, εδώ

Αειφορική ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου / Γεώργιος Α. Δαουτόπουλος, Θεσσαλονίκη : Ζυγός, 2005, 283σ. : εικ. ; 24εκ.

Έλληνες στην εξερεύνηση της Αμερικής

Πότε εντοπίζεται για πρώτη φορά η παρουσία των Ελλήνων στο Νέο Κόσμο; Σ αυτό το ιστορικό -και διόλου φιλοσοφικό- ερώτημα απαντά η παρούσα εργασία του Χ. Δ. Λάζου, καρπός ερευνητικής προσπάθειας σε πολλά ισπανικά αρχεία επί μια τριετία. Από την έρευνα αυτή διαπιστώθηκε ότι η συμμετοχή Ελλήνων στην ανακάλυψη και εξερεύνηση της αμερικανικής ηπείρου υπήρξε μεγάλη. Οι πρώτοι(;) Έλληνες εντοπίζονται στα πληρώματα του Χριστόφορου Κολόμβου, στο φως όμως έρχονται και πλήθος άλλα στοιχεία για τρεις άλλους σημαντικούς Έλληνες, τον Φρανθίσκο Αλμπο, τον Πέτρο τον Κρητικό και τον Ιωάννη Φωκά. Η δράση τους υπήρξε συναρπαστική, έλαβαν δε μέρος σε φημισμένες επιχειρήσεις στην αμερικανική ήπειρο κάτω από τις διαταγές γνωστών ισπανών “κονκισταδόρες”. Όλοι αυτοί οι ανήσυχοι Έλληνες που άφησαν το στίγμα τους στην νεοανακαλυφθείσα ήπειρο, μας ανοίγουν μια σημαντική σελίδα της άγνωστης μεσαιωνικής ιστορίας και μας προσφέρουν ένα πεδίο έρευνας που έως τώρα δεν έχει διερευνηθεί όσο θα πρεπε.

Έλληνες στην ανακάλυψη και εξερεύνηση της Αμερικής / Χ. Δ. Λάζος, Αθήνα : Αίολος, 1990, 192σ. ; 21εκ.