Άνθρωποι και ζώα στον 21ο αιώνα

Με αφετηρία έναν απροσδόκητο συσχετισμό ανάμεσα στη γοητεία που ασκούν οι σεξουαλικές και αιματηρές φαντασιώσεις και την ψυχολογική και σωματική αποξένωση από τα ζώα που μας θρέφουν και μας ντύνουν, ο Bulliet διαπιστώνει ότι έχει ανατείλει μια νέα εποχή στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και ζώων – μια αλλαγή που έγινε μπροστά στα μάτια μας αλλά δεν έχει βρει ακόμα τους θεωρητικούς της. Σε αντιστάθμισμα για την απομάκρυνση από τα παραγωγικά ζώα, ο “μεταοικοσιτισμός” ευνοεί νέες ευαισθησίες που εκφράζονται από τη μία με τη λατρεία και τον εξανθρωπισμό των ζώων συντροφιάς και από την άλλη με το ενδιαφέρον για τα άγρια ζώα και την προστασία τους, ενώ το χάσμα μεταξύ ανθρώπων και ζώων, που είχε για αιώνες θεωρηθεί βαθύ και αγεφύρωτο, γίνεται αντικείμενο συζήτησης και αμφισβήτησης.

Συνδυάζοντας στοιχεία από την ανθρωπολογία, την αρχαιολογία, τη ζωολογία, την περιβαλλοντολογία και τη φιλοσοφία, ο ιστορικός επιχειρεί να εντάξει την αλλαγή αυτή σ’ ένα γενικότερο σχήμα μεταβολών στις σχέσεις ανθρώπων-ζώων, κινούμενος από την απώτερη προϊστορία ως τις προοπτικές του άμεσου μέλλοντος. Καθώς η εξημέρωση των οικόσιτων ζώων στάθηκε οπωσδήποτε αποφασιστικό ορόσημο στην ιστορία αυτή, οι ποικίλες θεωρίες εξημέρωσης εξετάζονται εδώ με κριτικό τρόπο και αναζητούνται εναλλακτικές. Αλλά πρόκειται μόνο για ένα σημείο σε μια πλούσια γκάμα θεμάτων, αφού ο Bulliet κινείται με την ίδια άνεση στο χώρο της λογοτεχνίας, του κινηματογράφου ή της λαϊκής κουλτούρας, ενώ η πολιτισμική ιστορία του γάιδαρου που ξετυλίγεται στο κεφάλαιο 8 θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ανεξάρτητο, και απρόσμενα συναρπαστικό, βιβλίο.

Κυνηγοί, βοσκοί και χάμπουργκερ : το παρελθόν και το μέλλον των σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και ζώων / Richard W. Bulliet, Αθήνα : Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2012, 397σ. ; 21εκ.

Μια κριτική του βιβλίου από τον Α. Βιστωνίτη, εδώ

Παναγία Σουμελά

Mε ενέργειες του πρωθυπουργού της Eλλάδας Eλευθερίου Bενιζέλου, το 1930, όταν στα πλαίσια της προωθούμενης τότε ελληνοτουρκικής φιλίας ο Tούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού επισκέφτηκε την Αθήνα, δέχτηκε μια αντιπροσωπεία να πάει στον Πόντο και να παραλάβει τα σύμβολα της ορθοδοξίας και του ελληνισμού.

Tο 1930 ζούσαν μόνο δύο καλόγεροι του πανάρχαιου ιστορικού μοναστηριού. O υπέργηρος Iερεμίας στον Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αρνήθηκε να πάει γιατί δεν τον άκουγαν τα πόδια του, ή γιατί δεν ήθελε να ξαναζήσει τις εφιαλτικές σκηνές της τουρκικής βαρβαρότητας και ο πανέμορφος, ζωηρός και ζωντανός Aμβρόσιος Σουμελιώτης, προϊστάμενος στην εκκλησία του Aγίου Θεράποντα της Tούμπας στη Θεσσαλονίκη. Aπό τον μοναχό Iερεμία έμαθε ο Aμβρόσιος την κρύπτη των ανεκτίμητων κειμηλίων. Στις 14 Οκτωβρίου έφυγε ο Aμβρόσιος, εφοδιασμένος με ένα κολακευτικό συστατικό έγγραφο της τουρκικής πρεσβείας για την Kωνσταντινούπολη και από εκεί για την Tραπεζούντα, με προορισμό την Παναγία Σουμελά. Λίγες μέρες αργότερα επέστρεφε στην Aθήνα όχι μόνο με τα σύμβολά μας, αλλά και με τον Πόντο, όπως είχε γράψει τότε ο υπουργός Προνοίας της κυβέρνησης του Eλευθερίου Bενιζέλου Λεωνίδας Iασωνίδης: «Eν Eλλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».

H εικόνα φιλοξενήθηκε για 20 χρόνια στο Bυζαντινό Mουσείο της Aθήνας. Πρώτος ο Λεωνίδας Iασωνίδης πρότεινε το 1931 τον επανενθρονισμό της Παναγίας Σουμελά σε κάποια περιοχή της Eλλάδας. Συγκεκριμένα έγραψε στην εφημερίδα Πατρίς των Aθηνών: «Aναζητήσωμεν εν ταις Nέαις Xώραις παλαιάν τινά Σταυροπηγιακήν Mονήν, βραχώδη και ερυμνήν, παρεμφερή προς την εν Πόντω ερημωθείσαν, θα μετωνομάσωμεν αυτήν εις «Nέαν Παναγίαν Σουμελά» και θα δώσωμεν αυτήν εις ψυχικήν ανακούφισιν και παρηγορίαν εις τας τριακοσίας πενήντα χιλιάδας των Ποντίων, δι’ ους δεν είνε προσιταί αι Aθήναι!. Kαι θα δίδεται ούτω και πάλιν η ευκαιρία εις τον γενναιόψυχον τούτον Λαόν να συγκροτή τας πανηγύρεις και να συνεχίζη τας τελετάς και να εμφανίζη τας αλησμονήτους εκείνας κοσμοσυρροάς κατά τας επετείους της Παρθένου εορτάς, ασπαζόμενος την εικόνα των 17 Ποντιακών αιώνων, αισθανόμενος τα παλαιά της συγκινήσεως ρίγη, αναβαπτιζόμενος εις την προς την πατρίδα πίστιν και τραγουδών εν συνοδεία της Ποντιακής λύρας το αλησμόνητο τραγούδι:

Eμέν Kρωμναίτε λένε με

Kανέναν κι φογούμαι.

Ση Σουμελάς την Παναγιάν

θα πάγω στεφανούμαι!»

Πράγματι, το 1951 ο Kρωμναίος οραματιστής και κτήτωρ Φίλων Kτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των Ποντίων, με τη θεμελίωση της Νέας Παναγίας Σουμελά στις πλαγιές του Βερμίου στην Καστανιά της Βέροιας. (Πηγή)

Παναγία Σουμελά : μοναστήρια και βυζαντινά μνημεία της Βέροιας / Αντώνης Ιορδάνογλου, Αθήνα : Πήγασος, 2009, Αθήνα : Πήγασος, 2009, 144σ. : εικ. ; 26εκ.

Τα λόγια σου σαν μέλι

Ο άνθρωπος πρώτα αισθάνθηκε και μετά συλλογίσθηκε, πρώτα προσευχήθηκε και κατόπιν θεολόγησε. Η αποκάλυψη του ζώντος Θεού σεβάστηκε αυτή την ανθρωπολογική σταθερά. Και φιλανθρώπως ποιούσα, παραχώρησε την θεολογούσα διάνοια ως συνοδοιπόρο στη φλεγόμενη καρδία. Για να μη χαθεί στον δρόμο του αχανούς και πολυεπίπεδου αισθήματος.Οι Ψαλμοί λειτουργούν ως μια τέτοια πυξίδα…Η ποίηση προορίζεται ανέκαθεν για τα μη συμβατικά, για τα ουσιώδη, για τα “ενώπιον του Θεού πολύτιμα” (Α’ Πέτρου 3: 4). Και όταν δεχθεί την ευλογία να εκφέρεται συλλογικά στα πλαίσια της Λατρείας, “εν ενί στόματι και μια καρδία”, τότε επιτελεί το αναντικατάστατο έργο να ενώνει τα “πολύτιμα” των πιστών σε ένα, τους εκπαιδεύει να συμφωνούν στις καίριες προτεραιότητες, προσανατολίζει την κοινότητα της ζωής τους προς τα θεανθρωπίνως ουσιώδη. Προς “τα θυσιαστήρια Κυρίου των δυνάμεων” (Ψαλμ. 83: 4).Ένα βιβλίο αφιερωμένο σ’ εκείνους που παλεύουν στη ζωή τους σε κλίματα παρόμοια και πλέουν σε νερά σαν εκείνα που χαρτογραφούν οι Ψαλμοί, είτε εντός είτε εκτός της Εκκλησίας.

Τα λόγια σου σαν μέλι : σύγχρονες αναγνώσεις των ψαλμών / επιμέλεια π. Βασίλειος Θερμός, Αθήνα : Εν πλω, 2012, 304σ. ; 21εκ.

Μιλώντας για το sex στην έφηβη κόρη μου

Πώς θα μάθουν τα παιδιά μας για το σεξ; Πώς θα αποφύγουν τα ψέματα, τις υπερβολές, τα σφάλματα; Πώς θα τα βοηθήσουμε να γίνουν υπεύθυνα σ’ έναν τόσο ουσιώδη τομέα της ζωής: Ίσως να προκαλεί έκπληξη ή και να φαντάζει ανάρμοστο ένας πατέρας να μιλά στην κόρη του για το σεξ. Παλιότερα, σίγουρα θα αποτελούσε σκάνδαλο: σήμερα όμως μια τέτοια συζήτηση είναι απαραίτητο μέρος της ενηλικίωσης. Ο ρόλος των γονιών έγκειται στο να φωτίσουν τον δρόμο που θα ακολουθήσουν τα παιδιά και να προσφέρουν τα περισσότερα και τα καλύτερα δυνατά εφόδια για την ευτυχία τους. Το σεξ παραμένει από πολλές πλευρές ένα μυστήριο και είμαστε όλοι γεμάτοι ερωτήματα: οι αλήθειες συσκοτίζονται από τις πολιτισμικές συνήθειες και τα κοινωνικά ήθη, ενώ δεν είναι λίγες οι προκαταλήψεις. Εδώ έχουμε μια ελεύθερη συζήτηση, έναν διάλογο σωκρατικής ατμόσφαιρας, ανάμεσα σ’ έναν πατέρα-επιστήμονα και σε ένα δεκατριάχρονο κορίτσι: μιλάνε για το σεξ, για τον έρωτα, για τη σωματική απόλαυση, για τους κινδύνους και για τα όρια της ελευθερίας.Σε έναν πολιτισμό όπου το σεξ βρίσκεται παντού, ο νέος άνθρωπος νιώθει συχνά χαμένος και, καθώς δεν είναι εύκολο να βρει απαντήσεις στα ερωτήματά του, αυτοσχεδιάζει. Στη φάση αυτή, καλούμαστε να εξηγήσουμε στα παιδιά μας πώς λειτουργούν τα πράγματα που κάποτε αποτελούσαν κοινωνικό ταμπού και καλύπτονταν από σιωπή και μισόλογα.

Μιλώντας για το σεξ στην κόρη μου / Jean – Didier Vincent, Αθήνα : Πατάκη, 2012, 109σ. ; 21εκ.

O Jean-Didier Vincent είναι καθηγητής φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Paris XI. Είναι μέλος του Ιατρικού Ινστιτούτου (Ακαδημία Επιστημών) και της Ιατρικής Ακαδημίας. Είναι συγγραφέας των βιβλίων “Biologie des passions”, “La chair et le diable” και “Faust: une histoire naturelle” μαζί με τον Jean-Francois Peyret.

Παναγίες του Αιγαίου

Η παρούσα αυτή έκδοση συνιστά ένα εμπειρικό ταξίδι, που σκοπό έχει να προαγάγει τον πολιτισμό της χώρας μας. Πρόκειται για μια σειρά εκδόσεων, οι οποίες περιέχουν σημαντικές πληροφορίες για τους Ναούς, τα Μοναστήρια και τα Παρεκκλήσια του τόπου μας, ένα οδοιπορικό πίστης και πολιτισμού, ένα ταξίδι στην ιστορία με ενδιάμεσους σταθμούς τις δημιουργίες ανθρώπων ευσεβών του παρελθόντος.

Χριστιανών καλλιτεχνών, οι οποίοι μετουσίωσαν την πίστη τους σε έργα των χειρών τους και σηματοδότησαν το τοπίο με τη μεταφυσική έννοια της πίστης τους. Η προβολή και η ανάδειξη όλων εκείνων των πολιτιστικών μνημείων, συμπεριλαμβανομένων και των εκκλησιαστικών, που στο πέρασμα των αιώνων κόσμησαν και κοσμούν την πατρίδα μας και ταυτίστηκαν με σημαντικές στιγμές της ιστορίας της, είναι καθήκον όλων μας.

Όλα τα σωζόμενα εκκλησιαστικά μνημεία αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό και αποτελεί χρέος του καθενός μας να μαθητεύσουμε στην ιστορία, στην καλλιτεχνική αξία και στο πνεύμα, τα οποία εκφράζουν.

Ελπίδα μας είναι να βοηθήσουμε τον σύγχρονο περιηγητή να ανακαλύψει τους κρυμμένους θησαυρούς της Ελλάδας μέσα από τα ορθόδοξα χριστιανικά μνημεία, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στην ελληνική ύπαιθρο και ίσως να τον ωθήσουμε σε μια κατεύθυνση ήπιου και ποιοτικού εσωτερικού τουρισμού.

Σκοπός της εκδοτικής αυτής σειράς, η οποία συντελέσθηκε υπό την αιγίδα της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης “Αλληλεγγύη” της Εκκλησίας της Ελλάδος, είναι να βοηθήσουμε τον σημερινό επισκέπτη, τον ταξιδιώτη, τον προσκυνητή, να επισκεφτεί τα μνημεία αυτά, βιώνοντας την ιστορία και τον πολιτισμό κάθε τόπου. Ελπίζουμε ότι η έκδοση αυτή θα γίνει σύντροφος χρήσιμος και απαραίτητος σύμβουλος των σύγχρονων οδοιπόρων και προσκυνητών.

Παναγία Εκατονταπυλιανή Πάρου και Χοζοβιώτισσα Αμοργού / Αντώνης Δίκαιος,

Πως να κάνεις φίλους

O Άντριου Mάθιους, μετά το διεθνές μπεστ σέλερ του Πώς να γίνεις ευτυχισμένος, μας δίνει τη φυσική του συνέχεια με το Πώς να κάνεις φίλους. Ένα απλό, πρακτικό και πολύ αστείο βιβλίο που μιλάει για τους άλλους, αυτούς που αγαπάμε, αυτούς που μας βοηθάνε, αυτούς που εξαρτώνται από μας, αυτούς που θέλουμε να βλέπουμε κι εκείνους που αποφεύγουμε.
Aναφέρεται επίσης στο:
-πώς να περνάς καλά με τους άλλους
-πώς να αντιμετωπίζεις τους μάντεις κακών
-πώς να λες μερικές φορές “όχι”
-πώς να υπερνικάς το κουτσομπολιό, τη μικροπρέπεια και το θυμό
Tο σημαντικό είναι να καταλάβεις ότι αν θέλεις φιλίες, πρέπει εσύ πρώτα να είσαι φίλος.

Πως να κάνεις φίλους : οδηγός για να τα πηγαίνεις καλά με τους άλλους / Αντριου Μάθιους, Αθήνα : Καστανιώτης, 2000,200σ. : εικ. ; 21εκ.

 O Άντριου Μάθιους είναι επαγγελματίας πορτρετίστας και σκιτσογράφος. Σπούδασε στο Art Student’s League στη Νέα Υόρκη. Έχει συνεργαστεί με διεθνή περιοδικά και έχει κερδίσει πολλά μεγάλα καλλιτεχνικά βραβεία στην Αυστραλία. Είναι επίσης ένας δυναμικός και απολαυστικός ομιλητής και οι διαλέξεις του είναι περιζήτητες στην Αυστραλία, την Ασία και την Ευρώπη.