Όρια στην παιδική παντοδυναμία

Για πολλούς οι θέσεις του γάλλου παιδιάτρου Αλντό Ναουρί είναι αιρετικές: προτρέπει τις μαμάδες να πάψουν να “ασκούν γοητεία” στα παιδιά τους, τους μπαμπάδες να μην αρκούνται στο ρόλο του παρατηρητή, και τους δύο γονείς να δώσουν έμφαση στη μεταξύ τους σχέση.

Στηλιτεύει τη “γλυκερή ψευδοστοργή” των σημερινών γονιών, που δεν διαπαιδαγωγεί αλλά συντηρεί την αίσθηση της παιδικής παντοδυναμίας υπονομεύοντας το μέλλον.

Στη σύγχρονη επιταγή “Μπορείς και δικαιούσαι να τα έχεις όλα” ο Αλντό Ναουρί αντιτάσσει: “Δεν μπορείς να τα έχεις όλα, αλλά μπορείς να παλέψεις για να έχεις όσο το δυνατόν περισσότερα”.

Στα συνεχή “ναι” των γονιών που διαλύουν τον ατομικό ψυχισμό και τον κοινωνικό ιστό αντιπαραβάλλει ένα “όχι” που καταφάσκει στη ζωή!

Εκπαιδεύοντας τα παιδιά : όρια στην παιδική παντοδυναμία / Aldo Naouri, Αθήνα : Κέλευθος, 2012, 405σ. ; 24εκ.

Η πυξίδα του μέλλοντος

«Τον 12ο αιώνα οι Bενεδικτίνοι μοναχοί εφηύραν το μηχανικό ρολόι. Χρειαζόταν αυτό το εργαλείο για την ακριβή ώρα της προσευχής που έπρεπε να κάνουν. Oι μοναχοί, όμως, δεν συνειδητοποίησαν ότι το ρολόι δεν ήταν απλώς ένα μέσο καταγραφής των ωρών, αλλά και ένα μέσο συγχρονισμού των πράξεων των ανθρώπων. Ετσι, λοιπόν, στα μέσα του 14ου αιώνα, το εργαλείο αυτό βγήκε έξω από τα τείχη των μοναστηριών κι έφερε νέα και ακριβή κανονικότητα στη ζωή του εργαζόμενου και του εμπόρου. Tο μηχανικό ρολόι έκανε δυνατή την ιδέα της συστηματικής παραγωγής, των συστηματικών ωρών εργασίας… Xωρίς το ρολόι, ο καπιταλισμός θα ήταν αδύνατος. Eδώ βρίσκεται λοιπόν το μεγάλο παράδοξο: το ρολόι εφευρέθηκε από ανθρώπους που ήθελαν να αφοσιωθούν περισσότερο στον Θεό και κατέληξε σε ανθρώπους που ήθελαν να αφοσιωθούν στη συγκέντρωση χρημάτων. H τεχνολογία έχει πάντα απρόβλεπτες επιπτώσεις. Δεν είναι πάντα ξεκάθαρο στην αρχή ποιος θα κερδίσει τι και ποιος θα χάσει τι».

…» Ενα συμπέρασμα από την έρευνά μου έχει εκφραστεί από τον Τζορτζ Οργουελ πριν από 50 χρόνια. Παρατήρησε ότι ο μέσος άνθρωπος σήμερα είναι εξίσου αφελής με τον μέσο άνθρωπο του Mεσαίωνα. Τότε οι άνθρωποι πίστευαν άκριτα στην αυθεντία της θρησκείας τους. Σήμερα πιστεύουμε άκριτα στην αυθεντία της επιστήμης. Ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε, μας είναι εν πολλοίς ακατανόητος. Δεν υπάρχει γεγονός –πραγματικό ή φανταστικό– που θα μας καταπλήξει επί μακρόν, αφού δεν έχουμε μια κατανοητή και λογικά ακόλουθη εικόνα του κόσμου, τέτοια που θα έκανε ένα γεγονός να φαίνεται ως απαράδεκτη αντίφαση. Πιστεύουμε, επειδή δεν υπάρχει λόγος να μην πιστέψουμε… Σ’ έναν κόσμο χωρίς πνευματική ή νοητική τάξη, όλα είναι πιστευτά, οτιδήποτε δεν είναι προβλεπτό και κατά συνέπεια οτιδήποτε δεν μας εκπλήσσει.»

Η πυξίδα του μέλλοντος : πώς το παθελθόν μπορεί να βελτιώσει το μέλλον μας / Νιλ Πόστμαν, Αθήνα : Καστανιώτη, 2002, 232σ. ; 24εκ.

Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο

Το βιβλίο αυτό αποτελεί πρακτικό βοήθημα για όσους καθοδηγούν νεανικές θεατρικές ομάδες έχοντας στόχο ένα δημιουργικό θέατρο. Λέγοντας δημιουργικό θέατρο εννοούμε περισσότερο την ερευνητική εργασία και δημιουργική δράση κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας και προετοιμασίας της ομάδας, παρά την επιδίωξη του τελικού αποτελέσματος στο ανέβασμα μιας παράστασης.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται παιχνίδια προετοιμασίας, παιχνίδια κινητοποίησης και ενεργοποίησης, παιχνίδια για να γνωριστούν καλύτερα τα μέλη της ομάδας, ασκήσεις για τη βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ τους, ασκήσεις δυναμικών εικόνων και σωματικής έκφρασης, ασκήσεις για την ανάπτυξη χαρακτήρων, παιχνίδια ρόλων κ.λπ. Εύκολα ο αναγνώστης θα διαπιστώσει τον πρωτεύοντα ρόλο που έχουν οι αυτοσχεδιασμοί, οι ασκήσεις σωματικής έκφρασης, καθώς και οι δραστηριότητες που έχουν στόχο την ανάπτυξη της ομαδικότητας και της συνενοχής.
Τόσο τα απλά παιχνίδια όσο και οι πιο σύνθετες ασκήσεις και τεχνικές περιγράφονται αυτοτελώς. Ο εμψυχωτής ή ο δάσκαλος θεάτρου μπορεί να επιλέγει όσες του χρειάζονται κάθε φορά για να σχεδιάζει το δικό του μάθημα-εργαστήριο ανάλογα με το θέμα, το επίπεδο και τη δυναμική της ομάδας του.
Δουλεύοντας δημιουργικά και επινοητικά δίνουμε την ευκαιρία στα μέλη της ομάδας να χρησιμοποιήσουν τον εαυτό τους ταυτόχρονα σαν αφετηρία και σαν αντικείμενο μελέτης. Αφήνουμε ζωτικό χώρο ώστε κάθε μέλος να εκπαιδεύεται, να εξελίσσεται, να καταθέτει και να εισπράττει απόψεις μέσα στα πλαίσια μιας συλλογικής διαδικασίας που στηρίζεται στο αξίωμα «Δεν πετάμε τίποτα».

Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο : ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές : ενα πρακτικό βοήθημα για εμψυχωτές θεατρικών ομάδων και εκπαιδευτικούς / Γκόβας Νίκος, Αθήνα : Μεταίχμιο, 2002, 210σ. ; 30εκ.

Διδάσκοντας φυσικές επιστήμες

Παρουσιάζουμε σήμερα ένα βιβλίο νέο στις προθήκες της βιβλιοθήκης μας, στον τομέα της παιδαγωγικής επιστήμης.

Διδάσκοντας φυσικές επιστήμες / Κρυσταλλία Χαλκιά, Αθήνα : Πατάκης, 2012, 495σ. ; 27εκ.

Στην εκπαίδευση, η διδασκαλία των μαθημάτων που αναφέρονται στις φυσικές επιστήμες αποδεικνύεται καθημερινά ένα σύνθετο εγχείρημα για τον εκπαιδευτικό. Απαιτεί την αξιοποίηση γνώσεων από διαφορετικές περιοχές, όπως είναι οι φυσικές επιστήμες, η γνωσιακή ψυχολογία, η κοινωνιολογία και η επιστημολογία, με βασικό στόχο το βαθμιαίο πέρασμα των μαθητών από τον εμπειρικό και καθημερινό τρόπο σκέψης στον επιστημονικό τρόπο σκέψης.

Στο παρόν βιβλίο παρουσιάζονται βασικά ζητήματα της διδακτικής των φυσικών επιστημών που απασχολούν τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς και τα ερευνητικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών στον τομέα αυτό.

Στις 12 θεματικές ενότητες του βιβλίου εξετάζονται μια σειρά από θέματα, όπως η έννοια του επιστημονικού γραμματισμού, οι βασικές θεωρίες μάθησης που επηρεάζουν τη μάθηση στις φυσικές επιστήμες, οι ιδέες των μαθητών για τις έννοιες του φυσικού κόσμου, τα κυριότερα διδακτικά μοντέλα που εφαρμόζονται στα μαθήματα των φυσικών επιστημών, οι επιστημονικές διαδικασίες που χαρακτηρίζουν τη διερευνητική μάθηση, τα βασικά διδακτικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών, και οι άτυπες πηγές μάθησης στις φυσικές επιστήμες. Επιπλέον, διατυπώνονται προτάσεις για τη διδασκαλία διάφορων θεματικών ενοτήτων από τις φυσικές επιστήμες και τη διαμόρφωση συγκεκριμένων σχεδίων εργασίας. Στις προτάσεις αυτές επιχειρείται η εκπαιδευτική ανασυγκρότηση του επιστημονικού περιεχομένου των φυσικών επιστημών, προκειμένου να μετασχηματιστεί σε περιεχόμενο συμβατό με το ηλικιακό, γνωσιακό και κοινωνικο-πολιτισμικό επίπεδο των μαθητών. Ειδικότερα, παρουσιάζονται παραδείγματα-σενάρια διδακτικής πορείας από τη Μηχανική, τη Θερμότητα, τον Ηλεκτρισμό, την Οπτική και τη Βιολογία. Το βιβλίο απευθύνεται τόσο σε εκπαιδευτικούς των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού όσο και σε εκπαιδευτικούς του Γυμνασίου. Οι προτάσεις διδασκαλίας, όπου κρίνεται αναγκαίο, διαφοροποιούνται ανάλογα με τη βαθμίδα της εκπαίδευσης.