Το άλας της γης

Ο πόλεμος μεταξύ των δύο διεκδικητών της εξουσίας (του ανήλικου Ιωάννη Παλαιολόγου και του Ιωάννη Καντακουζηνού) έχει μετατραπεί σε “ταξική” σύγκρουση μεταξύ των μεγαλογαιοκτημόνων και των λαϊκών τάξεων. Η Θεσσαλονίκη για ένα διάστημα οκτώ περίπου χρόνων κυβερνάται από τις φτωχές λαϊκές τάξεις και τους Ζηλωτές, η αφήγηση όμως αρχίζει μετά την ήττα των Ζηλωτών και την επικράτηση του Καντακουζηνού. Χρόνος: ο δέκατος τέταρτος αιώνας. Τόπος: η Θεσσαλονίκη. Θέμα του μυθιστορήματος ωστόσο είναι ο εμφύλιος σπαραγμός και οι επιπτώσεις του στη ζωή των αφανών “ηρώων”, εν προκειμένω του Μάρκου και του Μιχαήλ, της Ευγενίας και της “τρελής”, του Νικηφόρου και της Μελανίας, αλλά και όλων εκείνων που, και τότε και αργότερα, παγιδευμένοι στους ιστορικούς τους ρόλους, δρουν, υφίστανται τις συνέπειες και, κατά κανόνα, η Ιστορία ύστερα τους “ξεχνά”. Τα γεγονότα παραποιούνται και αυτές ακόμη οι λέξεις χάνουν τη σημασία τους. “Και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων ες τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει”, έγραφε ο Θουκυδίδης, πράγμα για το οποίο ωστόσο έχουμε την ευκαιρία, δυστυχώς και στις μέρες μας, να διαπιστώσουμε πόσο οδυνηρά αληθινό παραμένει.

Το άλας της γης : μυθιστόρημα / Ισμήνη Καπάνταη. Αθήνα : Καστανιώτης, 200. 258σ. ; 21εκ.

Με θέα τη ζωή

H Σοφία είναι ένα “διαφορετικό” αλλά και ευλογημένο πλάσμα. Ζει τη ζωή της φορτωμένη με ενοχές και υπομένει στωικά τη μοίρα της, έχοντας επιλέξει για τον εαυτό της τον ρόλο του θεατή. Λίγοι της δίνουν σημασία, αλλά και αυτή συγκρατεί λιγότερα, γιατί έχει μάθει να επιλέγει, και να θυμάται ό,τι επέλεξε. Έτσι αντιστέκεται στη θύελλα του 20ού αιώνα, στη μοναξιά, στον έρωτα και στη ματαίωση, γράφοντας η ίδια την ιστορία της από την αρχή: την ιστορία μιας οικογένειας που έζησε την άνοδο και την πτώση της, την αίγλη αλλά και την παρακμή μιας ολόκληρης εποχής.

Το βιβλίο αυτό είναι η φωνή της, και στις σελίδες του φυλάσσονται όσα βίωσε πίσω από το γυάλινο τείχος που ύψωσε από μικρή. Όμως, ταυτόχρονα είναι, κατά κάποιον τρόπο, και η εξόφληση ενός χρέους απέναντι σ’ εκείνους που ξενιτεύτηκαν μέσα στον ίδιο τους τον τόπο και δεν ανήκουν πλέον πουθενά.

Με θέα τη ζωή : μυθιστόρημα / Ισμήνη Καπάνταη. Αθήνα : Καστανιώτης, 2009.  221σ. ; 21εκ.