Η τέχνη της απώλειας

Η Ναϊμά, μια σύγχρονη νεαρή Γαλλίδα, είναι αλγερινής καταγωγής. Η οικογενειακή της ιστορία φαντάζει στα μάτια της μακρινή, σχεδόν αδιάφορη. Άλλωστε, κανείς δεν της μίλησε ποτέ γι’ αυτήν.Ο παππούς της ο Αλί πεθαίνει πριν προλάβει να τον ρωτήσει γιατί η Ιστορία τον έκανε έναν “αρκί”, συνεργάτη των Γάλλων, διωγμένο από την πατρίδα του, προδότη για τους Αλγερινούς, ξένο δεύτερης κατηγορίας για τους Γάλλους. Η Γιεμά, η γιαγιά της, θα μπορούσε ίσως να της απαντήσει, όχι όμως σε μια γλώσσα που η Ναϊμά θα την καταλάβαινε. Όσο για τον Χαμίντ, τον πατέρα της, που φτάνει στη Γαλλία το καλοκαίρι του 1962 και βρίσκεται κλεισμένος μαζί με την οικογένειά του σ’ ένα γκέτο, δεν μιλάει πια για την Αλγερία των παιδικών του χρόνων. Πώς, λοιπόν, να κάνεις μια χώρα να αναδυθεί από τη σιωπή;Η Αλίς Ζενιτέρ αφηγείται με τολμηρό τρόπο τη μοίρα, ανάμεσα στην Αλγερία και τη Γαλλία, τριών γενεών μιας οικογένειας φυλακισμένης σ’ ένα παρελθόν βαθιά ριζωμένο. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα γοητευτικό και βαθύ, στοχασμό πάνω στο τι σημαίνει να νιώθεις παντού ξένος και ταυτόχρονα ελεύθερος να είσαι ο εαυτός σου, πέρα από κληρονομιές και προσωπικές ή κοινωνικές επιταγές.Είναι ένα βιβλίο για τους ηττημένους, τους χαμένους της Ιστορίας, για την επώδυνη σχέση Γαλλίας και Αλγερίας που σημαδεύτηκε από την αποικιοκρατία και έναν πολυετή πόλεμο, για το πώς η ζωή των ατόμων συνυφαίνεται με την Ιστορία, το πώς σφραγίζεται από αυτήν, αλλά και το πώς, επίσης, μπορεί να χειραφετηθεί από αυτήν.

Η τέχνη της απώλειας : μυθιστόρημα / Αλίς Ζενιτέρ / μετάφραση Έφη Κορομηλά.Αθήνα : Πόλις, 2019.652σ. ; 21εκ.

Η ανθρώπινη μοίρα

Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στη Σανγκάη, το 1927, την περίοδο της συντριβής των Κομμουνιστών από τον, μέχρι πρότινος σύμμαχό τους, Τσανγκ Κάι-σεκ και τους εθνικιστές. Οι κεντρικοί ήρωες είναι Κινέζοι κομμουνιστές και Ευρωπαίοι πλάνητες που πέφτουν θύματα προδοσίας από τους εθνικιστές και τους Σοβιετικούς. Καθένας τους είναι μια πολυσχιδής και στοχαστική προσωπικότητα που επηρεάζεται διαφορετικά από το τραγικό πεπρωμένο του, αλλά η συντροφικότητα και ο κοινός αγώνας μοιάζουν να είναι το μόνο αντίδοτο στη θλιβερή μοναξιά που σφραγίζει την ανθρώπινη μοίρα.Εκρηκτικό και επίκαιρο σήμερα όπως και την εποχή που εκδόθηκε, το 1933, το βιβλίο θεωρείται το αριστούργημα του Αντρέ Μαλρό, που χάρισε στον δημιουργό του διεθνή αναγνώριση και το βραβείο Goncourt.

Η ανθρώπινη μοίρα / Andre Marlaux / μετάφραση Ρίτα Κολαΐτη. Αθήνα : Μεταίχμιο, 2019 . 402σ. ; 21εκ. 

Η μαμά έχει άδικο

Δεν υπάρχει τίποτα πιο εφήµερο απο τη µνήµη ενός παιδιού… Ο Μαλόν είναι τριών χρόνων και αρχίζει να διαδίδει γύρω του ότι η µαµά του δεν είναι η πραγµατική του µαµά. Ο µόνος που φαίνεται να τον ακούει είναι ο Βαζίλ Ντράγκονµαν, ο παιδοψυχολόγος του σχολείου. Κανείς άλλος. Και γι’ αυτό ο Βαζίλ θεωρεί ότι πρέπει να κινηθεί γρήγορα, να βρει την κρυµµένη αλήθεια, προτού οι αναµνήσεις που ισχυρίζεται ότι έχει ο Μαλόν από το παρελθόν κι από την πραγµατική του µητέρα αρχίσουν να σβήνονται απ’ τη µνήµη του. Ζητά τότε τη βοήθεια της επικεφαλής της αστυνοµίας, της Μαριάν Ογκρές, η οποία την ίδια στιγµή έχει µια πολύ πιο σοβαρή υπόθεση στα χέρια της, αυτή των διαδοχικών ένοπλων ληστειών σε πολυτελή καταστήµατα της Χάβρης. Από τα στοιχεία, όµως, που αρχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια, όταν πολύ σύντοµα ο παιδοψυχολόγος δολοφονείται, φαίνεται ότι οι δύο αυτές υποθέσεις τελικά δεν είναι καθόλου άσχετες µεταξύ τους… Τι είναι όµως αυτό που τις συνδέει; Μέσα από µια αφηγηµατική δοµή χρονοµετρηµένη µε ακρίβεια και µια δράση καταιγιστική, ο συγγραφέας κρατά τον αναγνώστη µε κοµµένη την ανάσα ως το τέλος της ιστορίας, που είναι πάνω απ’ όλα µια ιστορία συγκινητική και ανθρώπινη.

Η μαμά έχει άδικο / Michel Bussi.Αθήνα : Πατάκης, 2017.557σ. ; 21εκ. 

Γαλλική σουίτα

Έργο γραμμένο μέσα στη φωτιά της Ιστορίας, η “Γαλλική σουίτα” περιγράφει σχεδόν “ζωντανά” τη φυγή των Γάλλων από το Παρίσι τον Ιούνιο του 1940. Με μια αδυσώπητα καθαρή ματιά η Ιρέν Νεμιρόβσκυ παρακολουθεί τις αμέτρητες μικρότητες και τις εύθραυστες εξάρσεις αλληλεγγύης ενός τρομοκρατημένου πληθυσμού που βρίσκεται σε άτακτη υποχώρηση. Κοκότες που τις ξεφορτώνονται οι εραστές τους, μεγαλοαστοί που σιχαίνονται τον όχλο, τραυματίες παρατημένοι σε αγροικίες πλημμυρίζουν τους δρόμους της Γαλλίας, που τους γαζώνουν τα πυρά των γερμανικών αεροπλάνων. Ο εχθρός προελαύνει και καταλαμβάνει μια έντρομη και αδρανοποιημένη χώρα. Την κατάρρευση του μετώπου ακολουθεί η γερμανική κατοχή. Το Μπυσσύ είναι ένα από τα πολλά χωριά όπου οι κάτοικοι βλέπουν τους Γερμανούς να επιτάσσουν τα σπίτια τους. Η παρουσία του κατακτητή οξύνει τις κοινωνικές εντάσεις και αφυπνίζει τα ανικανοποίητα πάθη και τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες των κατοίκων…

Γαλλική σουίτα / Ιρέν Νεμιρόβσκι.Αθήνα : Πατάκη, 2015.633σ. ; 21εκ.

Ο αστράγαλος : μυθιστόρημα

Ο “Αστράγαλος” -στην πραγματικότητα “Το κάταγμα στον αστράγαλο”- είναι το χρονικό μιας απόδρασης από τις γυναικείες φυλακές και μια ιστορία επιβίωσης. Σωματικός και ψυχικός πόνος, συντροφικότητα, συνενοχή, συνωμοτικότητα, έρωτας, προδοσία: ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, όπου η αναμονή μοιάζει με παραλήρημα. Το βιβλίο έγινε μύθος στη δεκαετία του ’60 – όχι μόνο για την περιγραφή μιας ζωής στο περιθώριο, αλλά και για τη γλώσσα, για τη χάρη του ύφους. Η Αλμπερτίν Σαρραζέν θεωρήθηκε ο θηλυκός Ζαν Ζενέ, απέσπασε εξαίσιες κριτικές, από τον Nouvel Observateur μέχρι τις χριστιανικές εφημερίδες, και το 1968 έγινε ηρωίδα κινηματογραφικής ταινίας με πρωταγωνιστές τη Μαρλέν Ζομπέρ και τον Χορστ Μπούχολτς. Μια καινούρια διασκευή του βιβλίου προβλήθηκε τον Απρίλιο του 2015 με πρωταγωνίστρια τη Λεϊλά Μπεχτί.

Ο αστράγαλος : μυθιστόρημα / Αλμπερτίν Σαρραζέν.Αθήνα : Πατάκης, 2015.254σ. ; 21εκ.

Ελντοράντο

“Το χορτάρι θα είναι άφθονο” είπε “και τα δέντρα φορτωμένα με φρούτα. Χρυσός θα κυλάει στον πάτο των ρυακιών και ανοιχτά αδαμαντωρυχεία θα αντανακλούν τις ακτίνες του ήλιου. Τα δάση θα ριγούν από τα θηράματα και οι λίμνες θα είναι γεμάτες ψάρια. Όλα θα είναι γλυκά εκεί πέρα. Και η ζωή θα περνάει σαν χάδι. Το Ελντοράντο, κυβερνήτα. Το είχαν στο βάθος των ματιών. Το ήθελαν ώσπου ανατράπηκαν τα πλεούμενά τους. Ως προς αυτό, ήταν πιο πλούσιοι από εσάς ή από μένα. Το βάθος του ματιού μας είναι στεγνό. Και οι ζωές μας αργές”.

Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για το δράμα που εκτυλίσσεται στις ακτές της Μεσογείου με πρωταγωνιστές τους λαθρομετανάστες οι οποίοι αναζητούν τη γη της επαγγελίας, το δικό τους Ελντοράντο, στην πολιτισμένη Ευρώπη. Με ήρωα τον κυβερνήτη Πιράτσι που περιπολεί στις ακτές της Νότιας Ιταλίας και έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με πολλές τραγικές ιστορίες, ο βραβευμένος Λοράν Γκοντέ στήνει μια καλοδουλεμένη αφήγηση για την αναζήτηση του προσωπικού Ελντοράντο του καθενός από εμάς.

Ελντοράντο / Λοράν Γκοντέ. Αθήνα : Μεταίχμιο, 2007 .226σ. ; 20εκ.