Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου

Άλλη μια παγκόσμια ημέρα, η οποία ξεχωρίζει για τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται ο εορτασμός της. Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.).  Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει κάθε φορά μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος του για να γράψει μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε σε όλον τον κόσμο. Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει μεταξύ άλλων οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς, Τζον Μάλκοβιτς κ.ά.
Φέτος το μήνυμα έγραψε ο Ιταλός κωμικός, συγγραφέας, θεατρικός σκηνοθέτης, συνθέτης και βραβευμένος με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας Ντάριο Φο.
Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου διαβάζεται σε κάθε θέατρο πριν από την παράσταση της 27^ης Μαρτίου.(διαβάστε το μήνυμα του Ντάριο Φο από την όμορφη σελίδα του Ελληνικού Κέντρου του Δ.Ι.Θ.).

Η παγκόσμια ημέρα θεάτρου εορτάζεται και στην Βέροια με την Εβδομάδα Θεάτρου που “τρέχει” στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από τις 25 εως τις 31 Μαρτίου με πλούσιο και πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα.

Θα σας προτείνουμε από τα ράφια της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βέροιας τα βιβλία 3 ανθρώπων που αγάπησαν το θέατρο και δημιούργησαν μέσα σε αυτό την δική τους πορεία. Είναι απλώς ενδεικτικοί τίτλοι και για λόγους συντομίας δεν μπορούμε να περιλάβουμε και αντίστοιχα βιβλία των Αλέξη Μινωτή, Άννας Συνοδινού, Καρόλου Κουν, Σωτήρη Σπαθάρη, Κώστα Καζάκου κ.α.

Παραμύθια πέραν της όψεως / Διονύσης Φωτόπουλος, Αθήνα : Καστανιώτης, 1990, 282σ. ; 21εκ.

Μέσα στα τελευταία 15 χρόνια, συγκεντρώθηκε μια σειρά από μαγνητοφωνημένες συζητήσεις, άλλες που ξεκίναγαν τυχαία και άλλες που προκαλούνταν επί τούτου, για να γίνουν κάποια στιγμή βιβλία χωρίς αρχή και τέλος, έτσι, σαν κατάθεση μιας εποχής που χάνεται. Προσπάθησα να διατηρήσω, μέσα απ’ αυτές τις μικρές ιστορίες, αυτά τα θραύσματα μνήμης, όσο μπορεί κανείς, ένα ελάχιστο κλίμα από την γοητεία της αφήγησης, πράγμα απίθανα δύσκολο, χωρίς την χάρη, την μορφή και την φωνή αυτών των μοναδικών όντων. Προσπάθησα να αφαιρέσω από τις αφηγήσεις τα περιττά, αλλά να μη διορθώσω την σύνταξη και τις ατέλειες του προφορικού λόγου που η ανέμελη συζήτηση προκαλούσε. Δεν άλλαξα ακόμη και τις δύο συζητήσεις στον ενικό, παρ’ όλο που είναι κάτι που απεχθάνομαι. Μερικές φορές, οι ομιλητές επαναλαμβάνουν εικόνες και περιστατικά· ακόμα και αυτές τις επαναλήψεις δεν θέλησα να τις αφαιρέσω, αφού η μία συζήτηση απ’ την άλλη απείχαν σε χρόνο και η ίδια εικόνα στην ροή της κάθε διήγησης, έπαιρνε άλλο χρώμα. Το βιβλίο ανήκει σ’ αυτούς που ξεκίνησαν το όνειρο, σ’ αυτούς που χωρίς συνδικαλισμούς και κοινοτυπίες μας παρέσυραν κατά καιρούς να αφεθούμε στην μαγεία του θεάτρου. Μακάρι να υπάρχουν πάντα…

Δ. Φωτόπουλος

Από σκηνής και από πλατείας / Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αθήνα : Καστανιώτης, 1990, 206σ. ; 21εκ.

Από τη ζωή του Οιδίποδα ο Σοφοκλής παίρνει και φέρνει στη σκηνή την ημέρα κρίσεως του ήρωά του.

Τις ημέρες κρίσεως του Άμλετ μας φανερώνει κι ο Σαίξπηρ και το ίδιο συμβαίνει σε όλα τα μεγάλα και σημαντικά θεατρικά έργα, αρχαία, παλιά και σύγχρονα.

Αυτές οι ημέρες κρίσεως των θεατρικών προσώπων εμένα μου θυμίζουν το «εν ημέρα κρίσεως» της χριστιανικής θρησκείας μας. Αυτήν την ημέρα που ονομάζεται και «δευτέρα παρουσία». Γιατί όμως «δευτέρα παρουσία»; Αν η πρώτη είναι η εδώ στη γη, στη ζωή, και η «δευτέρα» στον άλλο κόσμο, η μετά θάνατον, τότε αυτή η δεύτερη είναι μια αναπαραγωγή, μια αναπαράσταση για να κριθεί ο παρουσιαζόμενος και να πάει στην κόλαση ή στον παράδεισο.

Μπορεί να μοιάζει παιδικά αφελής αυτή η σκέψη, αλλά τη βρίσκω ερεθιστική. Και μου αρέσει να πιστεύω ότι αυτό το πανάρχαιο επινόημα για μετά θάνατον ζωή διαχωρισμένη σε κόλαση και σε παράδεισο, συνέπεια τραγικής ανάγκης του ανθρώπου να θέλει μια μεταφυσική συνέχειά του, είναι και η πρώτη μορφή θεάτρου και ίσως και η μήτρα του. Και η σκηνή του θεάτρου, με όσα αναπαρασταίνονται εκεί, δεν είναι «άλλος κόσμος» και «άλλη ζωή»; Δεν είναι μια μεταπραγματική παρουσία και κρίση; Δεν είναι μια μορφή κόλασης και παραδείσου επί γης, μεταφερμένων απ’ τα θεολογικά στα κοινωνικά μας μέτρα; Δηλώνω αδυναμία να πάω αυτόν τον συλλογισμό πιο πέρα. Αλλά έστω κι ως εδώ, μου φτάνει για να νιώθω τι υπέροχο και τρομερό παιχνίδι δόθηκε σε μας τους ανθρώπους του θεάτρου για να παίζουμε.

Θέατρο . μοναξιά, δεξιοτεχνία, εξέγερση / Eugenio Barba, Αθήνα : KOAN, 2001, 397σ. : εικ. ; 21εκ.

… Δεν πρέπει κανείς να ρωτά τι σημαίνει θέατρο… Πρέπει να ρωτά τι σημαίνει θέατρο για μένα…
… Μεγάλωσα στη Νότια Ιταλία. Ενηλικιώθηκα στη Νορβηγία ως μετανάστης. Η θεατρική μου διαμόρφωση έλαβε χώρα στην Πολωνία. Το θέατρο που έχω ιδρύσει είναι δανέζικο. Αλλά μέσα στις ομάδες της Λατινικής Αμερικής αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου…
…Πιστεύω ότι συνεχίζω να κάνω θέατρο μετά τριάντα χρόνια επειδή τα πόδια μου και τα πόδια των ηθοποιών μου δεν είναι κουρασμένα. Μας ωθούν προς το σημείο εκείνο που δεν μπορούμε να φθάσουμε…
…Συνεχίζω να κάνω θέατρο επειδή μπορώ να απευθύνομαι σε θεατές που θέλουν να βρίσκονται αντιμέτωποι με κάτι το οποίο αφήνει, μυστικά, ίχνη σ’ εκείνο το μέρος του εαυτού τους που ζει σε εξορία…

(Εουτζένιο Μπάρμπα)