Ολυμπιάδα : ο βίος και η πολιτεία της μητέρας του Μ. Αλεξάνδρου

Και μόνον το γεγονός ότι η Ολυμπιάδα (πρότερον Μυρτάλη) υπήρξε σύζυγος του Φιλίππου Β’ και μητέρα του Μ. Αλεξάνδρου, της έδινε το προνόμιο να κατέχει σημαντική θέση στην Ιστορία. Τη θέση αυτή, όμως, η Ηπειρώτισσα πριγκίπισσα δεν την κατέχει χάρη στη λάμψη του συζύγου και του γιου της. Η Ολυμπιάδα δεν είναι ετερόφωτη αλλά αυτόφωτη. Διέγραψε τη δική της πορεία μέσα στην Ιστορία, τόσο στα χρόνια της βασιλείας του συζύγου της όσο και στα χρόνια της βασιλείας του γιου της. Κυρίως, όμως, μετά τον θάνατο του δευτέρου, οπότε ο ρόλος της στη Μακεδονία γίνεται πρωταγωνιστικός. Παρά τα όσα της καταλογίζουν διάφοροι ιστορικοί (αρχαίοι και νεότεροι), τούτο τουλάχιστον πρέπει να της αναγνωρισθεί: όχι ότι εγέννησε και γαλούχησε τον μεγαλύτερο άνδρα της Ιστορίας, αλλά ότι δι’ αυτής η γυναίκα εισέρχεται ως πρωταγωνίστρια στην ιστορική σκηνή, τουλάχιστον στον ευρωπαϊκό χώρο. Δεν καλύπτεται από τη σκιά των μεγάλων ανδρών της εποχής – είναι “βαριοΐσκιωτη” μορφή. Μετά τον θάνατο του μεγάλου γιου της και για μία δεκαετία περίπου (323-316 π.Χ.) θα γίνει ο κινητήριος μοχλός των πάντων στην κυρίως Ελλάδα. Ο θάνατός της στην Πύδνα υπήρξε τραγικός, αλλά μέσα στην τραγικότητά του μεγαλειώδης. Κανείς από τους τότε πρωταγωνιστές δεν έδειξε τέτοιο μεγαλείο απέναντι στον θάνατο. Με το βιβλίο αυτό, προσπαθήσαμε να φωτίσουμε τον βίο και την πολιτεία της -που είναι ατελώς γνωστά στο ευρύ ελληνικό κοινό-, χωρίς εξωραϊσμούς καθώς και βάναυσους χαρακτηρισμούς.

Ολυμπιάδα : ο βίος και η πολιτεία της μητέρας του Μ. Αλεξάνδρου / Σαράντος Ι. Καργάκος.Αθήνα : Ψυχογιός, 2016.208σ. ; 24εκ.

Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη

“Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη” πραγματεύεται το ζήτημα της συνεργασίας, όταν πλέον ο κατακτητής είχε εγκαταλείψει τη χώρα, αφήνοντας πίσω την πλειονότητα όσων για διάφορους λόγους συμπαρατάχθηκαν μαζί του και υποβοήθησαν το έργο του στο διάστημα που μεσουρανούσε στο ευρωπαϊκό στρατιωτικό στερέωμα. Η απελευθέρωση της Ελλάδας σήμανε την αρχή του τέλους για τους κάθε λογής συνεργάτες και συνοδοιπόρους του Γ΄ Ράιχ, δεδομένου πως η μέχρι τότε παρουσία των κατακτητών αφενός “νομιμοποιούσε” το ρόλο τους και αφετέρου τους άφηνε ευρέα περιθώρια δράσης, προστατευμένης πάντοτε από τη δύναμη πυρός των γερμανικών όπλων.

Τι απέγιναν λοιπόν όλοι εκείνοι που έως τότε είχαν επιλέξει να αντιπαρατεθούν με τους συμπατριώτες τους και όχι με τους εισβολείς, όταν έπαψε να υφίσταται αυτή η πολεμική ομπρέλα προστασίας και οι Έλληνες ανέκτησαν τον έλεγχο της χώρας και της ζωής τους; Ποια στάση έλαβε η ελεύθερη πλέον πολιτεία ενώπιον του μείζονος δοσιλογικού φαινομένου, σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει το κράτος δικαίου, κολάζοντας τις πράξεις που θα αποδεικνύονταν εθνικά ανακόλουθες;

Η δικαιοσύνη αποδόθηκε τελικά ή η γερμανική στολή εξακολούθησε να στοιχειώνει τον πολιτικοκοινωνικό βίο της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες, επιτρέποντας στις οσμές του παρελθόντος να αναδύονται ακόμη από το χρονοντούλαπο της ιστορίας;

Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη : επιβιώσεις του δοσιλογισμού στη Μακεδονία, 1945-1974 / Στράτος Ν. Δορδανάς.  Αθήνα : Εστία, 2011  526σ. : εικ. ; 24εκ.

Bιβλίο μνήμης για τον δοσιλογισμό:

Μακεδονία : οι φυλές και το μέλλον τους

Ο H. N. Brailsford επισήμως βρέθηκε στα Βαλκάνια ως επικεφαλής του Βρετανικού Ταμείου Αρωγής προς τα θύματα των βιαιοπραγιών του οθωμανικού στρατού μετά την εξέγερση του Ίλιντεν το 1903. Από τα γραπτά του, όμως, προκύπτει ότι το κύριο μέλημά του ήταν η προώθηση της υπό διαμόρφωση νέας πολιτικής των Βρετανών στο χώρο της Βαλκανικής.Πρωταρχικός στόχος της Βρετανίας, στις αρχές του 20ού αιώνα, είναι η απόσπαση της Βουλγαρίας από την επιρροή της Ρωσίας και ακολούθως η επίδειξη καλής θέλησης προς τους «βουλγαρόφωνους» χωρικούς που ευελπιστεί ότι μπορούν να ζήσουν καλύτερα σε μια αυτονομημένη Μακεδονία στο πλαίσιο πάντα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για να προκύψει αυτού του είδους η Μακεδονία, η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στα όρια της Θεσσαλίας, η Σερβία να σταματά στο Κόσοβο, η Αλβανία να μετατραπεί σε προτεκτοράτο υπό την εποπτεία Ευρωπαίου πολιτικού και η Βοσνία να συνεχίσει να βρίσκεται υπό την κηδεμονία της Αυστρίας.

Ο Brailsford ταξίδεψε σε πολλές περιοχές των νοτιοδυτικών Βαλκανίων, επισκέφτηκε την Κρήτη (επίσης αυτονομημένο τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) και συνομίλησε με πολλές πολιτικές και θρησκευτικές προσωπικότητες αυτών των περιοχών. Κατά συνέπεια, οι απόψεις του έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για την κατανόηση των προβλημάτων των εθνοτήτων της Βαλκανικής, αρκεί βέβαια να παραμεριστεί η τυχόν εθνικιστική οπτική του αναγνώστη. Εξάλλου, το δόγμα: «πολλά μικρά κράτη στη Βαλκανική», που κατά κάποιο τρόπο πρέσβευε και ο συγγραφέας, έγινε πραγματικότητα στην τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα.

Μακεδονία : οι φυλές και το μέλλον τους / Henry Noel Brailsford.Αθήνα : Οδυσσέας, 2006.391σ. ; 21εκ.

Oμιλία του καθηγ. Γλωσσολογίας κ. Αντώνη Μπουσμπούκη

Oμιλία του καθηγ. Γλωσσολογίας κ. Αντώνη Μπουσμπούκη με τίτλο «Η Νεοελληνική διάλεκτος της Μακεδονίας»την Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2012, στις 7.00 το απόγευμα, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Δημόσιας Βιβλιοθήκης. Με τα τοπικά ιδιώματα ανδρώθηκε κάποτε ένας ολόκληρος κόσμος, φορέας ήθους και αξιών. Την αισθητική της γνήσιας μακεδονίτικης προφοράς, το πνεύμα με το οποίο οικονομούνταν οι γραμματικοί κανόνες, η χρήση των λέξεων και κείμενα με την ομορφιά της Βεροιώτικης και της Κοζανίτικης προφοράς, θα παρουσιάσει ο κος καθηγητής.

Λίγα βιογραφικά στοιχεία για τον ομιλητή
Ο κος Αντώνης Μπουσμπούκης γεννήθηκε στη Βέροια. Σπούδασε Ιστορία – Αρχαιολογία και Ιταλική Φιλολογία στο Α.Π.Θ. Εξειδικεύτηκε στη ρωμανική γλωσσολογία στα πανεπιστήμια της Ρώμης, του Βουκουρεστίου και του Las Palmas (Κανάρια Ισπανίας). Ομότιμος καθηγητής σήμερα του Α.Π.Θ., όπου δίδαξε μαθήματα της ειδικότητάς του (ρωμανική γλωσσολογία) στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, είναι τακτικός ομιλητής στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο και στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Δήμου Θεσ/νίκης. Είναι, επίσης, γενικός γραμματέας της Εταιρείας Συγγραφέων Βορείου Ελλάδος. Έχει δημοσιεύσει πολλά γλωσσολογικά έργα και δοκίμια δαντολογίας.

• Δείτε φωτογραφίες από την εκδήλωση στο flickr

Τα ονόματα των Αρχαίων Μακεδόνων

Ο καθηγητής παρουσίασε την ετυμολογία, τη μορφή και τη σημασία των ονομάτων, που έφερναν οι Μακεδόνες, και απόδειξε ότι έβαζαν στα παιδιά τους ονόματα, που τα καθοδηγούσαν στην ανάπτυξη αρετών, με τις οποίες ανδρώθηκαν, μεγαλούργησαν και διακρίθηκαν ως απαράμιλλοι σε αξιοσύνη πρωταγωνιστές στη σκηνή της Ιστορίας.

Δείτε φωτογραφίες στο Flickr

Στα ίχνη του μεγάλου βασιλιά

Πάντα θα απασχολεί την οικουμένη, ο Αλέξανδρος ο Γ’ ο γιος του Φιλίππου του Β’ που η Ιστορία τον κατέταξε στους μεγάλους. Πρόσφατα ξαναείδα ένα ντοκυμαντέρ, για τους Καλάς. Αυτούς τους ανθρώπους που, ξεχασμένοι από όλους, δεν ξεχνούν τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα και υποστηρίζουν, πως είναι απόγονοί του και καμαρώνουν γι αυτό. Γιατί άραγε; Θέλω εδώ να παραθέσω μέρος, από τον όρκο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ,που παρέδοσε ως παρακαταθήκη στους στρατιώτες του και τους στρατηγούς του στην Ιόπη το 324 π.Χ. ”Δεν χωρίζω τους ανθρώπους, όπως κάνουν οι στενόμυαλοι, σε Έλληνες και βαρβάρους. Δεν μ’ενδιαφέρει η καταγωγή των πολιτών, ούτε η ράτσα που γεννήθηκαν.Τους καταμερίζω μ’ένα μόνο κτιτήριο,την αρετή. Για μένα κάθε καλός ξένος είναι Έλληνας και κάθε κακός Έλληνας είναι χειρότερος από βάρβαρο. Από μέρους μου, θεωρώ όλους ίσους…Άν ποτέ σας παρουσιαστούν διαφορές,δεν θα καταφύγετε στα όπλα, παρά θα τις λύσετε ειρηνικά…” Μοναδικό κριτήριο η αρετή λοιπόν. Μήπως γι αυτό τον αγαπούν, όσοι τον αγαπούν και τον μισούν, όσοι τον μισούν ανά τους αιώνες;

[Tags] Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, Βέροια, Μέγας Αλέξανδρος, Φίλιππος, Μακεδονία [/Tags]