Παγκόσμιος μινώταυρος

“Το βιβλίο αυτό είναι μια από εκείνες τις πολύ σπάνιες εκδόσεις για την οποία μπορεί κανείς να πει ότι είναι επείγουσα, έγκαιρη και απολύτως απαραίτητη” Terry Eagleton
Τι έφταιξε τελικά; Η απληστία; Οι πολιτικοί; Οι τράπεζες; Εμείς οι ίδιοι; Πολλά έφταιξαν και δύσκολα κάποιος μπορεί να πείσει ότι δεν προσέθεσε κι εκείνος το λιθαράκι του στο οικοδόμημα της Κρίσης. Όμως όλα αυτά είναι υποσημειώσεις σε ένα μεγαλοπρεπέστερο, σχεδόν μυθολογικό, δράμα. Ένα οικουμενικό έπος οι ρίζες του οποίου ξεκινούν στη Μεγάλη Ύφεση του 1929 προτού επεκταθούν στη δεκαετία του ’70. Τότε ήταν που, όπως οι Αθηναίοι είχαν αναγκαστεί να τρέφουν με απαίσιους “φόρους υποτέλειας” το έγκλειστο στο Λαβύρινθο κτήνος, έτσι κι ο υπόλοιπος κόσμος άρχισε να χρηματοδοτεί τον αδηφάγο Παγκόσμιο Μινώταυρο – τα αμερικανικά ελλείμματα. Τώρα, από τα ερημωμένα μαγαζιά στους δρόμους των ελληνικών πόλεων μέχρι τις μεγαλεπήβολες συζητήσεις στα κέντρα της αμήχανης διεθνούς εξουσίας, όπου και να κοιτάξουμε, βλέπουμε τις επιπτώσεις του θανάσιμου τραυματισμού, εν έτει 2008, του Παγκόσμιου Μινώταυρου.
Ο “Παγκόσμιος Μινώταυρος” αφηγείται τα πραγματικά αίτια που επέβαλαν την Κρίση σε ολόκληρο τον πλανήτη και τα οποία, αν παραμείνουν κρυφά, ελαχιστοποιούν τις δυνατότητές μας ως Έλληνες, ως Ευρωπαίοι, να πάρουμε τις τύχες του τόπου στα χέρια μας. Το βιβλίο μας καλεί να σκεφτόμαστε οικουμενικά ώστε να μπορούμε να κρίνουμε τα της πολιτείας μας, να δρούμε τοπικά, να βελτιώνουμε ό,τι μπορούμε γύρω μας.

 Παγκόσμιος Μινώταυρος : οι πραγματικές αιτίες της κρίσης / Γιάννης Βαρουφάκης. Αθήνα : Λιβάνης, 2012. 468σ. ; 21εκ.

Ο  Γιάνης Βαρουφάκης  γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961, όπου και τελείωσε το Λύκειο. Κατόπιν σπούδασε Μαθηματικά και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Essex και του Birmingham. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Essex, του East Anglia, του Cambridge και της Γλασκώβης. Διετέλεσε Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Sydney στην Αυστραλία και Fellow Οικονομικής και Κοινωνικής Ηθικής του Καθολικού Πανεπιστημίου της Louvain στο Βέλγιο. Από το 2000 διδάσκει οικονομική θεωρία και πολιτική οικονομία στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ακόμα, το 2003 ίδρυσε το Διδακτορικό Προγράμμα του Τμήματος (UADPhilEcon) (το οποίο και διηύθυνε μέχρι τον Οκτώβριο του 2008). Διατελεί Διευθυντής του Τομέα Πολιτικής Οικονομίας του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών.Τα βιβλία του περιλαμβάνουν τους τίτλους “Rational Conflict” (Blackwell, 1991), “Foundations of Economics” (Routledge, 1998), “Θεωρία Παιγνίων”. Είναι παντρεμένος με την Δανάη Στράτου και έχει μία κόρη, την Ξένια.

Η σπασμένη τζαμαρία

Προσέξτε αυτό το μοναδικό βιβλίο του αξιοθαύμαστου επιστήμονα που έγραψε- σε απλή γλώσσα-για τις  μηχανοραφίες των πολιτικών: να μάθουν να τις αναγνωρίζουν όλοι οι συμπολίτες του,και να αντιλαμβάνονται πώς  οι επιχειρηματίες μπορούν να κερδίζουν-κάνοντας συμπράξεις με το κράτος-πάντα σε βάρος των πολιτών, και πάρα πολλά άλλα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και κατατοπιστικά! Έτσι μας αναφέρει πολλές  ψευτιές που λέγονται ως αλήθειες για να εξυπηρετηθούν συμφέροντα και σκοπιμότητες…”Αν επιθυμούμε πραγματικά την οικονομική ανάπτυξη,Το κράτος πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην εκτέλεση δημόσιων έργων. Ασχέτως τελικού αποτελέσματος, ένα είναι βέβαιο: το χρήμα θα κυκλοφορήσει κι η οικονομία θα κινηθεί!” Σ’ αυτό συμφώνησαν οι περισσότεροι.”Να καταργήσουμε τους μεσάζοντες”, πρότειναν κάποιοι άλλοι. “Δεν εξυπηρετούν κανέναν παρά μονάχα τον εαυτό τους!

“Να κλείσουμε τα σύνορα στα εισαγόμενα προϊόντα!”, δήλωσε με αποφασιστικότητα μια τρίτη φωνή. “Η κοινωνία θ’ αναγκαστεί να φτιάχνει τα αγαθά αυτά μόνη της. Θα απαιτηθούν παραπάνω εργατικά χέρια κι η απασχόληση στη χώρα μας μοιραία θα ενισχυθεί”.Βλέποντας πως είναι τόσο εύκολο να κάνεις έναν λαό πιο πλούσιο φτιάχνοντας λίγους νόμους, κάποιοι άλλοι, ριζοσπ αστικότεροι, προχώρησαν τον ίδιο συλλογισμό δυο βήματα παραπέρα: η λύση είναι μία: να απαγορεύσουμε στους ανθρώπους να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι… Για τις δουλειές που κάνουμε σήμερα, θα χρειάζονται τουλάχιστον οι διπλάσιοι εργαζόμενοι. Το πρόβλημα της ανεργίας θα λυθεί μια για πάντα!”Σ’ αυτό το αγέραστο κείμενο, ο φιλοπαίγμων Φρεντερίκ Μπαστιά, ο κατά γενική ομολογία σημαντικότερος εκλαϊκευτής της κλασικής πολιτικής οικονομίας, απαντά: “Έλεος, κύριοι! Πίσω απ’ αυτό που βλέπουμε, υπάρχει και κάτι που δεν το βλέπουμε”.Αυτό το θαυμάσιο και ιδιαίτερα επίκαιρο βιβλίο -παρόλο που γράφτηκε πριν 2 αιώνες -διαβάζοντάς το παράλληλα με το βιβλίο “ΚΡΥΜΜΕΝΕΣ  ΑΛΗΘΕΙΕΣ  ΚΑΙ  ΨΕΥΤΙΚΑ  ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ” του Φώτη Γεωργελέ- που το ‘εγραψε  πρόσφατα -θα μας δώσει τόσο απλά και κατανοητά βασικές γνώσεις πολιτικής  και ταυτόχρονα  γνώση της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας…Ωστόσο βρίσκουμε και τις λύσεις που προτείνουν -τεκμηριωμένα και με σαφήνεια – και οι 2 συγγραφείς…

Η σπασμένη τζαμαρία : η πολιτική οικονομία σε 12 + 1 παραμύθια / Frederic Bastiat .Ηράκλειο : Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2013 .118σ. ; 19εκ.

 Ο Frederic Bastiat (1801-1850) είναι βασικός εκπρόσωπος του κλασικού οικονομικού φιλελευθερισμού. Μετά την Επανάσταση του 1848, εξελέγη βουλευτής στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Χάρη στη διαύγεια των γραπτών του, με τον έντονα σκωπτικό, πολεμικό αλλά και παιδαγωγικό χαρακτήρα τους, έχει κατ’ επανάληψη χαρακτηριστεί ως ο σημαντικότερος εκλαϊκευτής της κλασικής πολιτικής οικονομίας.

Η μελαγχολία της Δευτέρας

Την επομένη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 η ελληνική επικράτεια είχε μετατραπεί σε εργοστάσιο αισιοδοξίας. Τα ταμπλό βιβάν του αιώνιου ελληνισμού κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης, τα μετάλλια, κυρίως όμως η επιτυχία μιας επιχείρησης πολύ μεγάλης για τα «δικά» μας μέτρα είχαν έρθει να προστεθούν στην επιτυχία του Euro.Τέσσερα μόλις χρόνια μετά τα γήπεδα και οι λοιπές εγκαταστάσεις, χορταριασμένα, σε αχρηστία, απολαμβάνουν το καθεστώς της πρόωρης συνταξιοδότησης που ονειρεύεται ο κάθε δημόσιος υπάλληλος, το DNA έχει επανειλημμένως συλληφθεί ντοπαρισμένο και η διάθεσή μας θυμίζει ερειπιώνα.Οι ταραχές του περασμένου Δεκεμβρίου, όπως και όσα ακολούθησαν, δείχνουν, αν μη τι άλλο, πως η ελληνική κοινωνία δεν απέχει πολύ από το καθεστώς του πολέμου «όλων εναντίον όλων». Και μπροστά στο φάντασμα του κοινωνικού κραχ, της ακύρωσης κάθε αντανακλαστικού κοινωνικής αλληλεγγύης, η οικονομική κρίση δεν είναι παρά μια τεχνική λεπτομέρεια. Τι έγινε σ’ αυτά τα τέσσερα χρόνια και περάσαμε από την ευφορία του 2004 στην κατάθλιψη του 2008; Και η μελαγχολία της Δευτέρας το πρωί που ακολούθησε το σαββατοκύριακο εκείνο του 2004 μοιάζει τώρα πια να κρατάει ολόκληρη εβδομάδα…

Η μελαγχολία της Δευτέρας : από την ευφορία του 2004 στην κατάθλιψη του 2008 / Τάκης Θεοδωρόπουλος.  Αθήνα : Ωκεανίδα, 2009 . 439σ. ; 21εκ.

Ο Τάκης Θεοδωρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Σπουδασε στο Παρίσι συγκριτική λογοτεχνία, θεατρολογία και ανθωπολογία του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Το 1985 εξέδωσε με τον Μάνο Χατζιδάκι το πολιτιστικό περιοδικό “Το Τέταρτο”. Έχει εργαστεί στον εκδοτικό χώρο και διατηρεί στήλη καθημερινού χρονογραφήματος στην εφημερίδα “Τα Νέα”. Από τα μυθιστορήματά του, το “Αδιανόητο τοπίο” και η “Πτώση του Νάρκισσου” έχουν εκδοθεί ή είναι υπό έκδοση σε αρκετές ξένες γλώσσες (γαλλικά, ιταλικά, σερβικά, τουρκικά, βουλγάρικα). Από το 1996 εργάζεται στον εκδοτικό χώρο. Το μυθιστόρημά του “Η δύναμη του σκοτεινού θεού” τιμήθηκε το 1999 με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστας και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2004 η Γαλλική Ακαδημία του απένειμε ένα από τα μεγάλα της βραβεία, το “Αργυρό Μετάλλιο για την ακτινοβολία της γαλλικής γλώσσας και της λογοτεχνίας”. Μεταξύ Μαρτίου 2010 – Οκτωβρίου 2011 (οπότε παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους), διετέλεσε πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού.

Κρυμμένες αλήθειες και ψεύτικα διλήμματα

Εάν σας φαίνονται υπερβολικά όλα αυτά,διαβάστε και το μικρό βιβλιαράκι του Φ.Μπαστιά “Σπασμένη τζαμαρία” για να διαπιστώσετε πως ενώ έχουν γραφτεί με 2 ολόκληρους αιώνες διαφορά  αυτά τα 2 βιβλία μιλούν για το ίδιο ακριβώς πράγμα:τη διαφθορά…Η διαφορά τους βρίσκεται αλλού:ο Γάλλος ακαδημαϊκός -οικονομολόγος- μ΄αυτό το βιβλιαράκι-  έκανε ένα πολύ απλό οικονομικό μάθημα  στους συμπολίτες του,για να τους ξυπνήσει. Εμάς όταν έπρεπε,…ποιος από αυτούς που γνώριζαν… δεν ήταν μέρος-μέλος, της διαπλοκής ώστε να ενδιαφερθεί να ξυπνήσει τους συμπολίτες του;
Τι μας συνέβη; Πότε ακριβώς σ’ αυτές τις δύο δεκαετίες του ’90 και του 2000 αυτή η χώρα έχασε την ορμή και τον δυναμισμό της; Πώς αυτή η γενιά του ρίσκου και της απόλαυσης έγινε γενιά του φόβου και της ασφάλειας; Πότε πιστέψαμε ότι η ζωή μας χρωστάει; Ότι ζωή είναι να καταστρέφεις μια πρόσληψη στο δημόσιο, να δουλέψεις 20-25 χρόνια και να βγεις στη σύνταξη στα 50 κάτι;
Πότε αρχίσαμε να θεωρούμε την εργασία “δουλεία”, να ονομάζουμε τη μείωση των αποδοχών “εξαθλίωση” και την κατάργηση του επιδόματος γάμου “εργασιακό μεσαίωνα”.
Πότε αυτή η χώρα άρχισε να φοβάται τη δουλειά; Να φοβάται ν’ αλλάξει; Να θρηνεί 3 χρόνια ένα μοντέλο που και η ίδια ξέρει ότι χρεοκόπησε, χωρίς να κάνει τίποτα για να το αλλάξει;
Πότε δηλαδή αυτή η κοινωνία γέρασε ανεπανόρθωτα;
Πώς έχασε τη ζωντάνια της;
Πώς θα γίνει να ξυπνήσει μια μέρα και να πει : τέρμα η κλάψα και η θυματοποίηση, τώρα σηκώνουμε τα μανίκια, τα αλλάζουμε όλα. Κι   όπως    μας   είπε   κι  ο  Φρεντερίκ   Μπαστιά…και  μας   λέει κι ο Φ. Γεωργελές  :  οι δυνάμεις  της καθυστέρησης  δε μπορούν να πουν πως είναι οι εκπρόσωποι των βολεμένων αυτής της κατάστασης.Ότι υπερασπίζονται την κρυφή ιδιωτικοποίηση του κράτους για λογαριασμό τους για λογαριασμό της διαπλοκής ,των οργανωμένων συμφερόντων,των προνομιούχων που μπορούν να συναλλάσσονται με το δημόσιο και να το απομυζούν. Γι΄αυτό εμφανίζονται πάντα μεταμφιεσμένοι. Δεν υπερασπίζονται φανερά το χρεοκοπημένο σύστημα. Απλώς λένε πως τάχα “φοβούνται”το μέλλον,το παρουσιάζουν με τα πιο μελανότερα χρώματα,ε κ φ ο β ί ζ ο υ ν  την κοινωνία…Αν ακούσεις προσεκτικά όσα λένε θα αντιληφθείς  ότι οι εκφοβιστικές κραυγές τους είναι στην πραγματικότητα υπεράσπιση των συμφερόντων τους-του κατεστημένου.Φωνάζουν όχι για ν΄αλλάξουν τα πράγματα,μα για να μην αλλάξουν…Ο λαϊκισμός σκοτώνει…Περισσότερο και από μία κρίση,πιο αποκαλυπτική είναι η διαχείριση της κρίσης…Το πολιτικό,οικονομικό και κοινωνικό μας σύστημα δε μπορεί να μεταρρυθμιστεί από  μόνο του…Η κοινωνία μας έχει πολλές διαφορές.Πολιτικές διαφορές…Κι όμως το τέλος εποχής, δεν είναι…

 Κρυμμένες αλήθειες και ψεύτικα διλήμματα / Φώτης Γεωργελές. Αθήνα : Μεταίχμιο, 2013.   291σ. ; 21εκ.

Ο Φώτης Γεωργελές είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κοινωνιολογία και Πολιτική Οικονομία στο Παρίσι. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες και περιοδικά, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Έχει διευθύνει το “Έψιλον” της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, το “Μ2” της Μεσημβρινής, το “Κλικ” το “MEN” και τον “ΚΛΙΚ FM”. Σήμερα είναι εκδότης της “Athens Voice”, του athensvoice.gr και των περιοδικών “Look”, “Home”, “Soul”. Βιβλία του κυκλοφορούν και με το ψευδώνυμο ‘Αρης Σάρτας και Α112.

Η υψηλή τέχνη της αποτυχίας

Tο βιβλίο αυτό είναι κάτι ανάμεσα σε ημερολόγιο και ντοκιμαντέρ, αυτοβιογραφία και χρονικό, εξομολογητικό δοκίμιο και οδοιπορικό στη δεκαετία του 2000.Μιλάει για την οικογένεια, τους φίλους και τα διαβάσματα του συγγραφέα. Για τη γνωριμία με συναδέλφους του όπως ο Ταχτσής, ο Σαμαράκης, ο Κουμανταρέας ή ο Νίκος Νικολαΐδης. Αλλά και για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του, αφού πάνω από τριάντα χρόνια τα βιβλία του διχάζουν ακόμα και τους φανατικούς του αναγνώστες.Παράλληλα, μιλάει και για το Μπουρνάζι, το Μετρό, το Mall, το ΟΑΚΑ, το Big Brother και την καπναπαγόρευση. Για την άνοδο των γυναικών και την πτώση των αντρών, το Ίντερνετ, την οικολογία, την παγκοσμιοποίηση και τον πατριωτισμό. Για τα Δεκεμβριανά του 2008, την τρομοκρατία, τις ταραχές στην Κερατέα, το κόμμα του Λαζόπουλου και τους Αγανακτισμένους στο Σύνταγμα.Με άλλα λόγια, το βιβλίο αυτό μιλάει για μια δεκαετία που ξεκίνησε ως ο ορισμός της επιτυχίας: με την ακλόνητη πεποίθηση ότι γίναμε Ευρώπη, μέσα από την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ και τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004. Για να καταλήξει, πριν καν εκπνεύσει το 2010, στο γκρέμισμα της νεοπλουτίστικης βιτρίνας κι αυταπάτης, και στο βούλιαγμά μας σε μια οικονομική κρίση τόσο βαθιά, ώστε να καλούμαστε τώρα να μάθουμε την υψηλή τέχνη της αποτυχίας.

Η υψηλή τέχνη της αποτυχίας / Βαγγέλης Ραπτόπουλος.  Αθήνα : Ίκαρος, 2012 . 707σ. ; 21εκ.

Ο Bαγγέλης Pαπτόπουλος γεννήθηκε το 1959 στην Aθήνα, όπου σπούδασε παιδαγωγικά και δημοσιογραφία. Έζησε για ένα χρόνο στη Σουηδία (1980-81) και ως υπότροφος του International Writing Program για μισό περίπου χρόνο στις HΠA (1984). Πρωτοεμφανίστηκε με τη σταδιακά δημοσιευμένη τριλογία “Kομματάκια” (1979), “Διόδια” (1982), “Tα τζιτζίκια” (1985), που κυκλοφόρησε σ’ έναν τόμο το 2003, με το γενικό τίτλο “H γενιά μου”. Kαι ακολούθησαν: “H αυτοκρατορική μνήμη του αίματος” (1992), “O εργένης” (1993), “Έμμονες ιδέες” (1995), “Λούλα” (1997), “Tο παιχνίδι” (1998), “Bαθύς και λυπημένος, όπως κι εσύ” (1999), “H απίστευτη ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας” (2000), “Mαύρος γάμος” (2001), “Aκούει ο Σημίτης Μητροπάνο;” (2001), “H δική μου Αμερική” (2002), “H επινόηση της πραγματικότητας” (2003), “Xάσαμε τον Μπαμπά” (2005), “Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας” (2005), “Φίλοι” (2006), “Aρχαία συνταγή: Hρόδοτος, Ηράκλειτος, Λουκιανός” (2006), “H Mεγάλη Άμμος” (2007), “Aπέραντα άδειο σπίτι” (2009), “Ιστορίες της Λίμνης: Το παιχνίδι, Βαθύς και λυπημένος όπως κι εσύ, Απέραντα άδειο σπίτι” (2011), “Η υψηλή τέχνη της αποτυχίας” (υπό έκδοση). Συνολικά έχουν τυπωθεί περισσότερα από 250.000 αντίτυπα των βιβλίων του.
“Tα τζιτζίκια” μεταφράστηκαν στα αγγλικά, “H απίστευτη ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας” στα ιταλικά, αποσπάσματα από άλλα του βιβλία και μεμονωμένα διηγήματά του στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, σουηδικά, τσέχικα, σερβικά. “O εργένης” μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, τα “Διόδια” και διηγήματα από τα “Kομματάκια” και τις “Έμμονες ιδέες” στην τηλεόραση -ορισμένα απ’ αυτά σε δικά του σενάρια. Διασκεύασε, επίσης, για το θέατρο μία από τις “Ιστορίες της Λίμνης”, ενώ δραματοποιημένες σκηνές από την “Επινόηση της πραγματικότητας” παρουσιάστηκαν σε βιβλιοπωλεία. Έχει ακόμη γράψει το σενάριο της ταινίας “H φανέλα με το εννιά” και της τηλεταινίας “O μικρός ηλεκτρολόγος”, και έχει διασκευάσει για το θέατρο το “Παραμύθι χωρίς όνομα”.
Kατά καιρούς έχει κάνει διάφορες δουλειές, λίγο πολύ σχετικές με τη λογοτεχνία και το γράψιμο: σύμβουλος ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας σε εκδοτικούς οίκους (“Kέδρος”, “Λιβάνης”), τακτικός συνεργάτης εφημερίδων και περιοδικών (“Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία – Επτά”, “Η Καθημερινή της Κυριακής”, “Tα Nέα”, “Athens Voice”, “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία – Έψιλον”, “Kλικ”), σύμβουλος σεναρίων στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) και σε τηλεοπτικά κανάλια (ET1, ET2), παραγωγός και παρουσιαστής ραδιοφωνικών εκπομπών (στο “Πρώτο”, “Δεύτερο”, “Tρίτο Πρόγραμμα” της EPA, στον “Eν Λευκώ” και στο “Kανάλι 1”). Δίδαξε επίσης σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής (EKEBI), ενώ από το 2005 ως το 2007 υπήρξε μέλος του Δ. Σ. της Eταιρείας Συγγραφέων.