Γιατί δημοκρατία;

Ποιους κινδύνους για τη δημοκρατία συνιστά η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος; Αυτή η αγωνία διακατέχει όσους και όσες θεωρούν τη δημοκρατία ως μία από τις βασικές αξίες που οφείλουν να υπερασπιστούν, ακόμη κι αν έχουν επιφυλάξεις ή ασκούν κριτική στη συγκεκριμένη μορφή με την οποία πραγματώθηκε η δημοκρατία στην πατρίδα μας μετά το 1974.Η κρίση έθεσε το πρόβλημα της οικονομικής βιωσιμότητας της δημοκρατίας. Πώς μια κοινωνία μπορεί να αυτοκυβερνηθεί δημοκρατικά αν δεν είναι βιώσιμη οικονομικά; Και αν η κρίση που ζούμε δεν είναι παροδική αλλά αφορά μείζονες ανατροπές, ποια θέση έχει η δημοκρατία; Η διεύρυνση της ανισοκατανομής του πλούτου αποσυνθέτει όχι μόνο την έννοια του δήμου, αλλά και τη φαντασιακή του προβολή στη δημοκρατία. Πώς μπορούμε να σκεφτούμε τη δημοκρατία όταν οι άνθρωποι αισθάνονται απογοήτευση από τους θεσμούς της, όταν η ίδια δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις για το μέλλον της, γιατί το έχει ήδη υποθηκεύσει; Η σύγχρονη δημοκρατία πρέπει να γίνεται κατανοητή στο πλαίσιο της διεθνούς διακυβέρνησης που είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των δημοκρατιών, των διεθνών οργανισμών και των αγορών. Η αποδυνάμωση του αντιπροσωπευτικού συστήματος καταλήγει στην εμφάνιση μη πολιτικών ή αντιπολιτικών κινήσεων και κινημάτων, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στο κοινωνικό σώμα, από τις εξεγερμένες ελίτ έως τους εξεγερμένους υποπρολεταρίους. Η κρίση πλήττοντας και ακυρώνοντας τα κοινωνικά δικαιώματα, πλήττει την ίδια την ιδιότητα του πολίτη. Επομένως για ποιο είδος δημοκρατίας μπορούμε να μιλήσουμε;Ωστόσο, η συζήτηση για τη δημοκρατία είναι, και πρέπει να κατανοηθεί ως συζήτηση για την έξοδο, για την επαύριον της κρίσης. Και αν αυτή η έξοδος δεν θα είναι επάνοδος στις παλιές ξένοιαστες μέρες, χρειάζεται να σκεφτούμε την αναθέσμιση της δημοκρατίας, ώστε να αντέξει στις υψηλές θερμοκρασίες που προκαλεί και θα προκαλέσει στο κοινωνικό σώμα η κρίση”.

Γιατί δημοκρατία; / John Keane. Αθήνα : Νεφέλη , 2012. 118σ. ; 20εκ

Αγάπη μου συρρίκνωσα την Ελλάδα

Αγάπη μου, σ’τ’ορκίζομαι, δεν έχω ιδέα πώς έγινε αυτό. Εγώ πήγαινα κάθε μέρα στη δουλειά μου. (Εντάξει, όχι και κάθε μέρα· τις Παρασκευές την κοπανούσα για να φτάσω νωρίς στο Σούνιο – ποιος πάει παρασκευιάτικα στην εφορία άλλωστε;) Είχα μόνο ένα αυτοκίνητο. (Το Smartάκι που πήρα για να παρκάρω εύκολα στο κέντρο δε μετράει· ούτε του παιδιού το Μini που το πήραμε μεταχειρισμένο.) Δεν πήρα δάνειο παρά μόνο όταν έπρεπε να αγοράσω το διαμέρισμα στη Φιλοθέη. (Και μη μου πεις τι δουλειά είχαμε εμείς οι Κορυδαλλιώτες στη Φιλοθέη – δηλαδή μόνο οι πλούσιοι έχουν ψυχή;) Σαν εφοριακός δεν έκλεψα ποτέ την εφορία. (Έκλεβα μόνο από τα κλεφτρόνια τους φορολογούμενους, που δεν ήθελαν να φορολογηθούν – δηλαδή εθνικό έργο έκανα αν το καλοσκεφτείς.) Και ψήφιζα πάντα συνειδητά: απαιτούσα έργα, όχι μόνο λόγια. Θα τη διορίσεις τη Μαιρούλα μου, που είναι πτυχιούχος Παντείου; Θα την πάρεις την ψήφο μου. Εγώ στηρίζω τους πολιτικούς που στηρίζουν τη νεολαία. Γιατί στο καλό έχει πέσει τώρα η νεολαία να με φάει; Το παζλ της Ελλάδας, την εποχή που έπαιρνε την κατηφόρα ανηφορίζοντας, μέσα από τις σημειώσεις μιας… πτωχευμένης.Τα κείμενα του βιβλίου πρωτοδημοσιεύτηκαν στα  Νέα ,στο protagon.gr  και  στο Psychologies από το 2002 ως το 2013. Η Συγγραφέας  γράφει  -κυριολεκτικά για τα πάντα -σε πρώτο πρόσωπο  και  όπως μας  εξομολογείται ”  εγώ  προσωπικά γράφω γιατί δε μπορώ να πιάνω έναν έναν τους ανθρώπους και να τους πω στ’αφτί όλα όσα θέλω να τους πω. Γι’αυτό και περιμένω συνεχώς απ’τους διαβάτες στο δρόμο να μου κλείσουν με συνενοχή το μάτι:  Σήμα ελήφθη,  όβερ! ”    

Αγάπη μου συρρίκνωσα την Ελλάδα / Λένα Διβάνη.  3η εκδ.  Αθήνα : Καστανιώτης, 2013.  253σ. ; 21εκ

 Η Λένα Διβάνη γεννήθηκε το 1955 στον Βόλο και είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας της Εξωτερικής Πολιτικής στη Νομική Σχολή Αθηνών. Εκτός από τις ιστορικές μελέτες της, έχει δημοσιεύσει μία συλλογή διηγημάτων (“Γιατί δεν μιλάς για μένα;” Νεφέλη, 1995, Βραβείο Μαρία Ράλλη για πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς) και τέσσερα μυθιστορήματα (“Οι γυναίκες της ζωής της”, Καστανιώτης, 1997, που έχει μεταφερθεί στην τηλεόραση από την ΕΤ1, “Εργαζόμενο αγόρι”, Καστανιώτης, 2000, “Ενικός αριθμός”, Καστανιώτης, 2002, “Ψέματα. Η αλήθεια είναι…”, Καστανιώτης, 2005). 

Τα όρια του εξευρωπαϊσμού

Για ποιο λόγο η Ελλάδα δυσκολεύεται τόσο να εναρμονισθεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις κεντρικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Γιατί η μεταρρυθμιστική δυνατότητα της Ελλάδας παραμένει από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη; Πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επηρεάζει την οικονομική πολιτική και τις πολιτικές πρόνοιας των κρατών-μελών της; Ποιοι παράγοντες της ελληνικής πολιτικής περιορίζουν και ανακόπτουν τις μεταρρυθμίσεις;
Τα παραπάνω γενικά ερωτήματα διερευνώνται σε μια πρωτοποριακή μελέτη για ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συχνά θεωρείται ουραγός των μεταρρυθμίσεων. Στηριζόμενο σε εκτενή εμπειρική έρευνα, το βιβλίο εξετάζει τρεις ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς: το ασφαλιστικό σύστημα, την αγορά εργασίας και τις ιδιωτικοποιήσεις. Αναλύει τις συγκρούσεις που εκδηλώνονται σε θέματα πολιτικής και διαδικασιών, προσδιορίζει τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις μεταρρυθμίσεις και φωτίζει τα καίρια συστημικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν τα συμφέροντα των κύριων παικτών στο εσωτερικό της χώρας.
Στις σελίδες του καταδεικνύεται η φύση του μακροχρόνιου προβλήματος διακυβέρνησης που διατρέχει όλο το φάσμα της δημόσιας πολιτικής στην Ελλάδα, ο δε αναγνώστης έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει την εξέλιξη της μεταρρυθμιστικής ρητορείας και πράξης και να κατανοήσει βαθύτερα τόσο τις κρυφές πτυχές του “ελληνικού προβλήματος” όσο και τις επιπτώσεις της συμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
“Το βιβλίο αναλύει τις μεταρρυθμίσεις -που δεν έγιναν- στο πλαίσιο της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης, χωρίς να γίνεται ακαδημαϊκό.
[…] Χάρη στην εμπειρική έρευνα των συγγραφέων […] αποτυπώνει μια ρεαλιστική εικόνα της πραγματικότητας.”
(Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος, “Το Βήμα”)
“Όποιος προβληματίζεται για την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης και τα διλήμματα της ελληνικής δημόσιας πολιτικής πρέπει να διαβάσει αυτό το βιβλίο. […] Τα συμπεράσματα των συγγραφέων θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον όλων των μελετητών της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της συγκριτικής δημόσιας πολιτικής.”
(Claudio Radaelli)

Τα όρια του εξευρωπαϊσμού : δημόσια πολιτική και μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα / Kevin Feathestone, Δημήτρης Παπαδημητρίου.Αθήνα : Οκτώ, 2010.311σ. ; 23εκ.

O Kevin Featherstone είναι κάτοχος της έδρας σύγχρονων ελληνικών σπουδών “Ελευθέριος Βενιζέλος” στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο και διευθυντής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου, καθώς και του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου, στο London School of Economics and Political Science. Έχει γράψει εκτενώς για την πολιτική στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αρθρογραφεί συχνά στην εφημερίδα “Η Καθημερινή”.

Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου είναι αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής επιστήμης και συνδιευθυντής του κέντρου Jean Monnet στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Κατά το παρελθόν κατείχε ερευνητικές και διδακτικές θέσεις στα Πανεπιστήμια του Μπράντφορντ και του Λιντς, στο London School of Economics και στα Πανεπιστήμια Πρίνστον και Γέιλ. Είναι συγγραφέας των βιβλίων “Negotiating the New Europe” (Ashgate, 2002), “From Marginalization to Membership: Romania and the European Union” (με τον David Phinnemore, Routlege, 2008) και “The Limits of Europeanisation: Reform Capacity and Policy Conflict in Greece” (με τον Kevin Featherstone, Palgrave, 2008, στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Οκτώ, 2010). Έχει δημοσιεύσει πλήθος μελέτες και έχει γράψει βιβλία για θέματα που αφορούν την ελληνική πολιτική, τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.