Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής

Σύμφωνα με τη θεωρία του Φρόιντ, τίποτε δεν είναι τυχαίο
Η Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής είναι το αντικείμενο του πιο πολυσυζητημένου και πολυδιαβασμένου βιβλίου το Σ. Φρόιντ. Σύμφωνα με τη θεωρία του Φρόιντ, τίποτε δεν είναι τυχαίο: η δυσκολία να θυμηθούμε ονόματα, πρόσωπα ¨η γεγονότα, τοποθεσίες, παραδρομές της γλώσσας που κάνουμε σε μια συζήτηση ή ακόμα και τα ατυχήματα που θεωρούμε ότι απλώς συμβαίνουν στη ζωή μας, είναι μηνύματα του ασυνείδητου προς το συνειδητό, έτσι ώστε να αντιληφθούμε τον πραγματικό εαυτό μας και τις ανάγκες του. Μέσα από αυτήν την αποκωδικοποίηση αποκαλύπτεται η εσωτερική μας αλήθεια ή ένας ψυχολογικός τραυματισμός που θέλουμε να ξεχάσουμε.

Ξεχνάω ονόματα, πράγματα και υποχρεώσεις
Η ψυχανάλυση θεωρεί ότι πίσω από την ανικανότητα μας να θυμόμαστε συγκεκριμένα ονόματα κρύβεται ένας μηχανισμός απώθησης. Τα απωθούμε γιατί “κάτι” μας θυμίζουν, κάτι δυσάρεστο που κάποτε μας προκάλεσε οδυνηρά συναισθήματα. “Η φίλη μου ξέχασε το ραντεβού μας, περίμενα αρκετή ώρα να έρθει και τελικά την πήρα στο κινητό για να μάθω γιατί καθυστερεί, και αυτή μου απάντησε με αφοπλιστική ειλικρίνεια ότι το ξέχασε. Έμεινα άναυδη”. Ότι και αν είναι αυτό που ξεχνάμε, π.χ. ένα ραντεβού, ένα όνομα, ένα αντικείμενο ή μια διεύθυνση, δεν είναι τυχαίο, καθοδηγούμαστε από ένα δυσάρεστο κίνητρο.

Όταν ξεχνάμε να τηλεφωνήσουμε στο πρόσωπο που μας ενδιαφέρει μπορεί να μην κρύβουμε απαραίτητα την απόρριψη, αλλά ενοχές για την επιλογή μας ή για την ερωτική μας επιθυμία. Αν κάποιος ξεχνάει αντικείμενα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν τα θεωρεί δικά του. Αν κάποιος ξεχνά τα κλειδιά του σπιτιού του, αυτό μπορεί να σημαίνει την κακή σχέση που έχει με αυτό ή την έλλειψη επικοινωνίας που έχει με την οικογένεια του.

Ατυχήματα
Η ψυχανάλυση δεν θεωρεί καθόλου τυχαία τα ατυχήματα, αντιθέτως θεωρεί ότι είναι δυνατόν να τιμωρούμε τον εαυτό μας με αυτόν τον τρόπο για κάτι που συνειδητά μπορεί να θεωρούμε ασήμαντο. Τα συμπλέγματά μας, η αυτολογοκρισία ή οι ενοχές μας είναι δυνατόν να κινητοποιούν μια αυτοκαταστροφική συμπεριφορά ως τιμωρία για τον εαυτό μας.
Παραδρομές της γλώσσας
Τα σαρδάμ δεν έχουν τέλος, μας έχει συμβεί, έχει συμβεί και σε άλλους. Φαίνεται ότι δεν είχαμε την πρόθεση να το κάνουμε, αλλά έτσι απλώς συνέβη, γελάμε, το προσπερνάμε, αλλά τελικά οι παραδρομές της γλώσσας αποκαλύπτουν τις πραγματικές επιθυμίες μας, τις οποίες ενώ τις έχουμε απωθήσει, αυτές ενεργοποιούνται και εμφανίζονται χωρίς να το περιμένουμε και δείχνουν με ακρίβεια την ψυχολογική μας κατάσταση. Τα βιώματά μας είναι εδώ, μέσα μας, και όσο και αν μας πονάνε, ζητούν με διαφόρους τρόπους τις λύσεις τους!

Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής / Σίγκμουντ Φρόυντ.  Αθήνα : Επίκουρος, 1992.  345σ. ; 21εκ

Τα αστεία και τα λάθη σύμφωνα με την Ψυχανάλυση.

Ψυχανάλυση – Το συνειδητό και το ασυνείδητο.