Το θέμα και η φωτογραφία

Τι είναι ένα θέμα; Πώς μπορούμε να το ορίσουμε; Τι επισυμβαίνει πριν, στη διάρκεια, αλλά και μετά τη στιγμή της λήψης; Ποια σχέση εγκαθιδρύεται ανάμεσα στον δημιουργό και το θέμα του, ανάμεσα στο “εγώ” και στο “εγώ φωτογραφίζω”; Ποια είναι τα κριτήρια στα οποία μπορούμε να βασιστούμε για τη διαυγή αποτίμηση του φωτογραφικού έργου; Στο βιβλίο, το φωτογραφικό θέμα θεωρείται ως ένας κόμβος στον οποίο συναντώνται και συνυφαίνονται τρεις ερευνητικές συνιστώσες: α) η εικονογραφική συνιστώσα (Τι να φωτογραφίσω;), β) η “μεντιολογική” συνιστώσα, η οποία σχετίζεται με τη διερεύνηση της φύσης του φωτογραφικού μέσου (Τι είναι η Φωτογραφία;) και γ) η οντολογική συνιστώσα, της οποίας ο ρόλος συνίσταται στην ανίχνευση της ταυτότητας του δημιουργού (με ποιον τρόπο και ως ποιο βαθμό το απεικονιζόμενο θέμα αντιπροσωπεύει τον φωτογράφο;). Η φωτογραφία ως “μηχανική τέχνη” αφήνει στο περιθώριο τον άνθρωπο-φωτογράφο προς όφελος του θέματος. Αυτή η δυσκολία τον υποχρεώνει να διερευνά με μεγαλύτερη ένταση, εμμονή και πάθος την τέχνη του και τη δυνατότητα, ή όχι, απεικόνισης της ταυτότητάς του στη φωτογραφική φόρμα. Μια περιπλάνηση ξεκινά τότε, από την πλευρά του υποκειμένου-φωτογράφου, όταν συνειδητοποιεί τα όρια της τέχνης του.

Το θέμα και η φωτογραφία / Παναγιώτης Παπαδημητρόπουλος.Θεσσαλονίκη : University Studio Press, 2017.328σ. : εικ. ; 24εκ. 

Η φωτογραφία του ελληνικού τοπίου

Το ελληνικό τοπίο έχει, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, κεντρίσει σε μεγάλο βαθμό τη συλλογική συνείδηση και το φαντασιακό. Η φωτογραφία υπήρξε αναμφίβολα ένα από τα βασικά οχήματα στην καλλιέργεια της λιγότερο ή περισσότερο εξιδανικευμένης εικόνας του.Ποια ιδεολογήματα όπλισαν τη φωτογραφία για να προχωρήσει στην αναπαράσταση του ελληνικού τοπίου; Πώς μεταλλάχθηκε σταδιακά η εικόνα αυτού του τοπίου από τη γέννηση της φωτογραφίας, στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, ώς την αυγή του 21ου; Πόσο διαπέρασε τη φωτογραφία τοπίου η αναζήτηση εθνικής ταυτότητας; Διαδόθηκε τελικά περισσότερο ως ερασιτεχνική και στερεότυπη τουριστική εικόνα ή ως καλλιτεχνικό έργο με υψηλότερες πνευματικές απαιτήσεις; Ποια ήταν η διαφορά ανάμεσα στην επίσημη εικόνα, που καλλιέργησαν τα μαζικά έντυπα, ο τουρισμός και η λεωφόρος της ανάπτυξης, και την ανεπίσημη, που φιλοτεχνήθηκε σε ένα πνεύμα εγγύτερο στη δημοτική παράδοση; Ασκήθηκε τελικά η φωτογραφία τοπίου στην Ελλάδα περισσότερο ως τέχνη ή ως γλώσσα μαζικής επικοινωνίας που συμπορεύτηκε με την επίσημη ιδεολογία; Υπήρξε η ελληνική φωτογραφία τοπίου ένα βήμα αυτογνωσίας μέσα από την αναπαράσταση του οικείου τόπου ή περισσότερο μια πτυχή της ευρύτερης διαδικασίας εκδυτικισμού που έπαιξε ρόλο στην αθόρυβη αποίκιση της συνείδησης με αισθητικές και ιδεολογικές αξίες;Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να συμβάλει στην απάντηση τέτοιων ερωτημάτων, αναγνωρίζοντας την εγγενή πολυπλοκότητα και την ιδιαίτερη βαρύτητα που διαθέτουν το μέσον της φωτογραφίας και η έννοια του τοπίου όταν αποκτούν εθνικό πρόσημο.

Η φωτογραφία του ελληνικού τοπίου : μεταξύ μύθου και ιδεολογίας / Ηρακλής Παπαϊωάννου.Αθήνα : Άγρα, 2014.432σ. : εικ. ; 21εκ.

Φωτογραφικό ταξίδι στην Ελλάδα

Το βιβλίο παρουσιάζει και αναλύει 75 σύγχρονα τοπία από όλη την Ελλάδα, τα περισσότερα άγνωστα, με τη βοήθεια αεροφωτογραφιών από ελικόπτερο και επίγειων ερευνών. Εισάγει μια πρωτότυπη γεωγραφική προσέγγιση στην οποία δεν πριμοδοτούνται μόνο “ωραία” και “μοναδικά” τοπία, αλλά και τοπία της καθημερινής ζωής και εργασίας.
Περιλαμβάνονται τοπία από την ύπαιθρο, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τις αστικές περιοχές, τις ακτές και τους ορεινούς όγκους. Περιλαμβάνει όμως και τοπία τα οποία μια συμβατική προσέγγιση θα απέκρυπτε, όπως τα αυθαίρετα στις παρυφές των πόλεων, τις χωματερές, τα μεγάλα τεχνικά έργα, τις βιομηχανίες και την τουριστική οικοπεδοποίηση.
Παρουσιάζονται οι φυσικές διεργασίες και οι κοινωνικές διαδικασίες παραγωγής των τοπίων, οι πολλαπλοί συμβολισμοί που τα συνοδεύουν και οι κίνδυνοι που τα απειλούν.
Την έρευνα στην οποία βασίζεται το βιβλίο έχει ολοκληρώσει πολυμελής ομάδα επιστημόνων (γεωγράφοι, ιστορικοί, αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι, γεωλόγοι, οικολόγοι, βιο-γεωγράφοι, κ.ά.) με την καθοδήγηση και συντονισμό της ερευνητικής ομάδας του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης και Ανθρώπινης Γεωγραφίας του Τμήματος Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.

Σύγχρονα ελληνικά τοπία : γεωγραφική προσέγγιση από ψηλά / Κωστής Χατζημιχάλης, Αθήνα : Μέλισσα, 2011, 320σ. : εικ. ; 30εκ.

Γιώργος Κατσάγγελος : “Πορτραίτα Γυναικών”

Η γκαλερί «ΠΑΠΑΤΖΙΚΟΥ» παρουσιάζει το Σάββατο 6 Απριλίου,
στις 7.30μ.μ. «ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ».

Δείτε φωτογραφίες από την ημέρα της φωτογράφισης στο flickr

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας και η γκαλερί  “ΠΑΠΑΤΖΙΚΟΥ” γιόρτασαν με ξεχωριστό τρόπο τη φετινή μέρα της γυναίκας. O Καθηγητής Φωτογραφίας της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ κ.Γιώργος Κατσάγγελος επισκέφθηκε τη Δημόσια Βιβλιοθήκη και φωτογράφισε τις εργαζόμενες γυναίκες και αναγνώστριες καθώς επίσης και φίλες της γκαλερί.

Ο φωτογράφος έχει φωτογραφίσει την τελευταία πενταετία εργαζόμενες γυναίκες σε περισσότερες από δέκα χώρες. Το πρώτο μέρος αυτής της εργασίας κυκλοφορεί με τίτλο Trying Harder από τις εκδόσεις University Studio Press.

Η οργάνωση της φωτογράφησης έγινε σε συνεργασία με τη Γκαλερί ΠΑΠΑΤΖΙΚΟΥ στην οποία εκθέτει την τελευταία του δουλειά με τίτλο Second hand photography από 23 Φεβρουαρίου έως 6 Απριλίου 2013.
To σύνολο των πορτραίτων που έγιναν με αφορμή την ημέρα της γυναίκας θα εκτεθούν στην Γκαλερί ΠΑΠΑΤΖΙΚΟΥ (Αγ.Αντωνίου 26, τηλ. 2331070325) την τελευταία ημέρα της έκθεσης του, 6 Απριλίου 2013, στις 7.30 το βράδυ