Κωνσταντίνος Τσάτσος

Η σημερινή επέτειος θανάτου (8/10/1987) του Κ. Τσάτσου μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε έναν ιδιαίτερα σημαντικό άνθρωπο της πολιτικής και των γραμμάτων για την Ελλάδα του 20ου αιώνα. Η αυτοβιογραφία του “Λογοδοσία μιας ζωής” καθώς και άλλα από τα πολλά έργα του βρίσκονται στην συλλογή της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βέροιας.

(το βιογραφικό του από το www.sansimera.gr)

Διπλωμάτης, πανεπιστημιακός, λογοτέχνης, ακαδημαϊκός, δημοσιογράφος και πολιτικός. Κορυφαία προσωπικότητα της νεοελληνικής ζωής του 20ου αιώνα, που διετέλεσε Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το 1975 έως το 1980.

Γεννήθηκε στην Αθήνα την 1η Ιουλίου 1899 και ήταν γιος του δικηγόρου και πολιτικού Δημήτρη Τσάτσου και της Θεοδώρας Ευστρατιάδου, που είχε γεννηθεί και ανατραφεί στην Τεργέστη. Την εγκύκλια μόρφωση έλαβε στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια Μακρή, το Β’ Γυμνάσιο Νεάπολης και το Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης, ενώ στη συνέχεια σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Παράλληλα με τις σπουδές του ασχολήθηκε με τα έργα των κλασσικών ελλήνων και λατίνων συγγραφέων, καθώς και με τη νεοελληνική λογοτεχνία και την ποίηση. Δημοσίευσε δύο τόμους ποιημάτων και θεατρικών έργων με το ψευδώνυμο Ύβος Δελφός.

Μετά την αποφοίτησή του διορίστηκε δικηγόρος Αθηνών και από το 1918 έως το 1920 ο πολύγλωσσος Τσάτσος τοποθετήθηκε στην ελληνική διπλωματική αντιπροσωπεία στο Παρίσι. Με την ιδιότητά του αυτή, συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών.

Ακολούθησαν η στρατιωτική θητεία (1920-1923) και οι μεταπτυχιακές σπουδές (1924-1928) στην κοινωνική φιλοσοφία και τη φιλοσοφία του δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Τα τέσσερα χρόνια της φοίτησής του στο ονομαστό Πανεπιστήμιο στάθηκαν αποφασιστικός σταθμός στην κατοπινή εξέλιξη της κοσμοθεωρίας του και γενικά της σκέψης του. Είχε την ευτυχία να έχει για δασκάλους τον Ρίκερτ, τον αναγνωρισμένο εκπρόσωπο της φιλοσοφίας των αξιών, τον Γιάσπερς, τον θεμελιωτή του νεώτερου υπαρξισμού, τον Ράντμπρουχ, κορυφαίο εκπρόσωπο της φιλοσοφίας του δικαίου, και τον Γκούντολφ, τον μεγαλύτερο γερμανό ιστορικό της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα ανέλαβε το δικηγορικό γραφείο του πατέρα του και το 1929 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της Νομικής Σχολής με θέμα της διδακτορικής του διατριβής «Η Νομική ως τεχνική και επιστήμη», ενώ υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του περιοδικού – οργάνου της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας «Αρχείον Φιλοσοφίας και Θεωρίας Επιστημών», μαζί με τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, σε μια προσπάθεια να αντιπαρατεθούν στον ανερχόμενο τότε και στη χώρα μας ιστορικο-υλιστικό μαρξισμό, που εκπροσωπούσε ο Δημήτρης Γληνός.

Το 1930 εξελέγη υφηγητής και το 1932 έκτακτος καθηγητής στη Νομική Αθηνών, στην έδρα της Εισαγωγής στην Επιστήμη του Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας Μεταξά, συνελήφθη και εκτοπίσθηκε στη Σκύρο. Επί Κατοχής απολύθηκε από το Πανεπιστήμιο και το 1944 διέφυγε στη Μέση Ανατολή. Επανήλθε στα πανεπιστημιακά του καθήκοντα μετά την απελευθέρωση και το 1945 ανέλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών στην κυβέρνηση Βούλγαρη, καθώς και το Υπουργείο Τύπου και Πληροφοριών στην κυβέρνηση Κανελλόπουλου. Το 1946 παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο και πολιτεύθηκε με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Χρημάτισε Υπουργός Εθνικής Παιδείας στην Κυβέρνηση Σοφούλη (1949), καθώς και Υφυπουργός Συντονισμού στην Κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου (1951).

Το 1956 προσχώρησε στο νεοϊδρυθέν κόμμα της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ), με το οποίο εξελέγη βουλευτής επανειλημμένως. Υπηρέτησε ως Υπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως (1956-1958) και Υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας στην Κυβέρνηση Καραμανλή (1961, 1963), καθώς και Υπουργός Δικαιοσύνης στη Κυβέρνηση Κανελλόπουλου (1967).

Μετά τη μεταπολίτευση, ανέλαβε το Υπουργείο Πολιτισμού στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Στις βουλευτικές εκλογές του 1974 εξελέγη Βουλευτής Επικρατείας με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και διετέλεσε πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής, που διαμόρφωσε το ισχύον Σύνταγμα.

Στις 20 Ιουνίου 1975, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος εξελέγη από τη Βουλή Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με 210 ψήφους επί 295 παρόντων βουλευτών. Παρέμεινε στο ύψιστο πολιτειακό αξίωμα έως το Μάιο του 1980, οπότε τον διαδέχθηκε ο Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής.

Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος δημοσίευσε πλήθος επιστημονικών μελετών, νομικών και φιλοσοφικών συγγραμμάτων, καθώς και λογοτεχνικών έργων. Το 1974 υπήρξε ιδρυτικό μέλος του περιοδικού «Ευθύνη». Το 1961 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας διετέλεσε Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος. Εξελέγη, επίσης, ξένος εταίρος στις Ακαδημίες Γαλλίας, Ρουμανίας και Μαρόκου, καθώς και μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών, Τέχνης και Γραμμάτων. Το 1980 του απονεμήθηκε το μέγα ευρωπαϊκό βραβείο Κουντενχόβε – Καλλέργη.

Το 1930 νυμφεύθηκε την Ιωάννα Σεφεριάδου, αδελφή του ποιητή Γιώργου Σεφέρη, με την οποία απέκτησε δύο κόρες: τη Δέσποινα Μυλωνά και τη χορογράφο Ντόρα Τσάτσου – Συμεωνίδη.

Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, καταβεβλημένος από την επάρατο νόσο, πέθανε στις 8 Οκτωβρίου 1987, σε ηλικία 88 ετών.

Ενδεικτική Εργογραφία

Αυτοβιογραφικά

• Λογοδοσία μιας ζωής (2000)

Λογοτεχνικά

• Η τριλογία της ψυχής μου (1923)
• Ποιήματα (1924)
• Δύο Δράματα (1924)
• Τα ποιήματα του Κ. Τσάτσου (1973)
• Ένας διάλογος για την ποίηση (1975)

Φιλολογικά

• Παλαμάς (1936)
• Οι μεγάλοι ρήτορες και η ιστορία τους (1968)
• Κικέρων (1968)
• Δημοσθένης (1971)

Φιλοσοφικά

• Δοκίμια αισθητικής και παιδείας (1960)
• Αισθητικά δοκίμια (1961)
• Διάλογοι σε μοναστήρι (1974)
• Αισθητικά μελετήματα (1977)
• Θεωρία της Τέχνης (1978)
• Η ζωή σε απόσταση (1985)
• Ο σύγχρονος κόσμος (1987)
• Πριν από το ξεκίνημα (1988)

Φιλοσοφία του Δικαίου και της Πολιτείας

• Το πρόβλημα της ερμηνείας του δικαίου (1932)
• Η κοινωνική φιλοσοφία του Καντ (1935)
• Το πρόβλημα των πηγών του Δικαίου (1941)
• Ελληνική πορεία (1952)
• Μελέται φιλοσοφίας του δικαίου (1960)
• Η κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων (1962)
• Αφορισμοί και διαλογισμοί (1965-69)
• Πολιτική, θεωρία πολιτικής δεοντολογίας (1965)
• Η Ελλάς και η Ευρώπη (1978)
• Δημοκρατία και Ευρώπη (1982)

Θεολογικά

• Αγάπη (για τη χριστιανική αγάπη) (1950)

Πολιτικές βιογραφίες

• Ελευθέριος Βενιζέλος (1986)
• Ο άγνωστος Καραμανλής (1986)

Μεταφράσεις

• Ποιήματα άλλων καιρών και άλλων τόπων (1980)
• Οράτιος, Βιργίλιος, Προπέρτιος, Κάτουλος. (1981)

Η απελευθέρωση της τουρκοκρατούμενης Βέροιας

Δύο διαφωτιστικές ομιλίες του Γ.Χ. Χιονίδη επί του θέματος της εισόδου του ελληνικού στρατού στην Βέροια στις 16 Οκτωβρίου 1912.

Διατίθενται στην Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, αλλά και σε ψηφιακή μορφή.

Η απελευθέρωση της Βέροιας και της Νάουσας σύμφωνα με αφηγήσεις αυτοπτών μαρτύρων : (ομιλία) / Γιώργου Χ. Χιονίδη        http://medusa.libver.gr/handle/123456789/2548
Η απελευθέρωση της τουρκοκρατούμενης Βέροιας (16.10.1912) και η διένεξη Ε. Βενιζέλου – Κων/νου : διάλεξη / Γιώργου Χ. Χιονίδη   http://medusa.libver.gr/handle/123456789/2504

Αντίλλαλοι Νεκρών

“Αντίλαλοι νεκρών” του Johan Theorin,
Αστυνομικό μυθιστόρημα
Eκδόσεις Μεταίχμιο, 2012

Μπορείς ποτέ να αποδεχθείς την εξαφάνιση του παιδιού σου; Η Γιούλια Ντάβιντσον δεν τα έχει καταφέρει. Ο πεντάχρονος γιος της εξαφανίστηκε πριν από είκοσι χρόνια στο σουηδικό νησί Έλαντ. Ποτέ δεν βρέθηκε ούτε ίχνος του. Μέχρι που ο γερο-καπετάνιος πατέρας της Γιούλια λαμβάνει με το ταχυδρομείο ένα παιδικό παπούτσι. Αμέσως ο παππούς και η τσακισμένη Γιούλια αρχίζουν να συνθέτουν το πάζλ του παρελθόντος. Όλες οι ενδείξεις οδηγούν σ’ έναν ντόπιο, τον Νιλς Καντ, που είναι γνωστό πως απολάμβανε τον πόνο των άλλων. Αλλά ο Νιλς Καντ έχει πεθάνει ήδη από τη δεκαετία του 1960. Ποιος λοιπόν είναι ο ξένος που περιπλανιέται στις ερημιές του νησιού όταν πέφτει το σκοτάδι; Σύντομα θα φανεί ολοκάθαρα ότι οι έρευνες της Γιούλια έχουν πλησιάσει την αλήθεια πολύ περισσότερο απ’ ό,τι φαντάζεται και ότι κάποιος θέλει να βάλει τέρμα στην αναζήτηση της.

“Καταπληκτικό. Καθώς το διαβάζεις σε κυκλώνει μια αίσθηση απειλής που θεριεύει από σελίδα σε σελίδα”.
(Simon Beckett, συγγραφέας)

“Εντυπωσιακό ντεμπούτο… Εξαιρετική απόδοση ατμόσφαιρας και μοναδική ευαισθησία στην αποτύπωση των οικογενειακών σχέσεων”.
(“Times”)

“Η αφήγησή του αποπνέει ζεστασιά, ενώ η σταδιακή σύνθεση του πάζλ οδηγεί στην αναπάντεχη λύση”.
(“Sunday Telegraph)

Ετικέτες: Theorin Johan, αστυνομική λογοτεχνία, Βέροια, Bιβλιοθήκη Bέροιας, Σουηδική λογοτεχνία

Ό 20ος αιώνας φεύγει οριστικά

Δύο θάνατοι μεγάλων διανοητών του 20ου αιώνα ήρθαν να σημαδέψουν τις πρώτες μέρες του Οκτωβρίου. Απεβίωσαν πλήρεις ημερών ο Μπάρι Κόμονερ, από τους θεμελιωτές της σύγχρονης οικολογίας

https://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4756528&wordsinarticle=%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%bf%ce%bd%ce%b5%cf%81

και ο Έρικ Χομπσμπάουμ, σημαντικός ιστορικός που ανανέωσε την θέαση της επιστήμης της ιστορίας στο παρελθόν.

https://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_01/10/2012_463920

https://www.protothema.gr/culture/books/article/?aid=226884

Κι αν όμως η φυσική παρουσία αυτών των ανθρώπων έσβησε, η πνευματική τους προσφορά παραμένει εσαεί, τυπωμένη και διαθέσιμη στον καθένα μας. Η Δημόσια βιβλιοθήκη Βέροιας φιλοξενεί έργα και των δύο αυτών διανοητών. Ενδεικτικά:

Μπάρυ Κόμονερ,  Ο κύκλος που κλείνει / Θεσσαλονίκη : Παρατηρητής, 1992, 323σ. ; 21εκ.

Eric Hobsbawm, Η εποχή των άκρων : ο σύντομος εικοστός αιώνας 1914-1991 / Αθήνα : Θεμέλιο, 1995, 774σ. ; 25εκ.

Eric Hobsbawm, Συναρπαστικά χρόνια μια ζωή στον 20ο αιώνα / Αθήνα : Θεμέλιο, 2002, 493σ. : εικ. ; 24εκ. 

Ετικέτες: Βέροια, Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, Ιστορία 20ου αιώνα, Ερικ Χομπσμπάουμ, Μπ. Κόμμονερ

100 χρόνια από την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον οθωμανικό ζυγό

Ξεκινάνε από τον Οκτώβριο σε όλη την Μακεδονία οι γιορτές μνήμης για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της από τους οθωμανούς και την προσάρτηση της στο ελληνικό, σέρβικο και βουλγάρικο κράτος. Απελευθέρωση που επετεύχθη με τους 2 Βαλκανικούς πολέμους, 1912-1913.

Όσον αφορά την ελληνική επικράτεια, οι ημερομηνίες απελευθέρωσης έχουν ως εξής:

Απελευθέρωση Λήμνου (8-9 Οκτωβρίου 1912).

Απελευθέρωση Κοζάνης (11 Οκτωβρίου).Απελευθέρωση Κατερίνης και Βέροιας (16 Οκτωβρίου).Απελευθέρωση Θάσου και Ίμβρου (18 Οκτωβρίου 1912).

Θα επανέλθουμε με προτάσεις από τον κατάλογο της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βέροιας που μπορούν να βοηθήσουν στους εορτασμούς. Ξεκινάμε με την εξής πρόταση:

Αστέριος Ι. Τόπης: Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 : το φωτογραφικό λεύκωμα των Ρωμαϊδη – Ζέιτζ, Αθήνα: Κέδρος, 2000, 226σ. : εικ. ; 30εκ.    

“Ο F. Zeitz καταγράφει λεπτομερειακά τα πολεμικά γεγονότα των Βαλκανικών Πολέμων, καλύπτοντας όλες τις όψεις τους. Παρών στις σημαντικότερες συγκρούσεις και στις περιοχές γύρω από τα πεδία μαχών. Ο φωτογράφος καταγράφει τα παρασκήνια, μας δίνει πληροφορίες για τη ζωή στους καταυλισμούς, στα μαγειρεία, στην πυροβολαρχία των όλμων. Φυλάκια, οδοφράγματα, σωροί παραδοθέντων τουρκικών όπλων, κατεστραμμένα γεφύρια, παραπήγματα. Οι φωτογραφίες διατηρούν το προνόμιο ενός συγκλονιστικού ρεαλισμού, πλούσιες σε σκηνές δράσης, καταγραμμένες με κοφτερή ματιά, συνθέτουν ένα σύνολο που κυριολεκτικά ρουφιέται και από τους απαιτητικούς θεατές. Το αποτέλεσμα είναι ότι κλείνοντας το βιβλίο πάρα πολλές εικόνες έχουν εντυπωθεί στη μνήμη μας”.

(Το ΒΗΜΑ, Νίνα Κασσιανού, ερευνήτρια φωτογραφικών αρχείων)

Ετικέτες: Βέροια, Δημόσια βιβλιοθήκη Βέροιας, Βαλκανικοί πόλεμοι.

3 Αμερικανικές Ταινίες, 3 Μοναδικές Ανθρώπινες Ιστορίες

Η Αμερικανική Γωνιά της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Βέροιας σας προσκαλεί στην προβολή 3  ταινιών για τη μεταναστευτική εμπειρία στην Αμερική.

Οι προβολές θα γίνουν στη Βέροια, στον κινηματογράφο ΣΤΑΡ και η είσοδος είναι ελεύθερη

Το πρόγραμμα των προβολών, έχει ως εξής:

Κυριακή 7 Οκτωβρίου στις 6 το απόγευμα: «America America»
Το “Αμέρικα, Αμέρικα” αποτελεί το πιο προσωπικό δημιούργημα του Elia Kazan το 1963, που αφηγείται την πραγματική ιστορία του αγώνα του θείου του να ξεφύγει από τη βίαιη μεταχείριση των Tούρκων στην Ανατολία και να μεταναστεύσει στην Αμερική -τη χώρα της ελευθερίας- στις αρχές του 20ου αιώνα.

Την ίδια μέρα, θα ακολουθήσει δεξίωση με κρασί και μουσική απο τον Κώστα, τη Νεφέλη και τη Νίκη Μπραβάκη

Δευτέρα 8 Οκτωβρίου στις 7 το απόγευμα: «Gran Torino»
 Ο Γουόλτ Κοβάλσκι, είναι ένας σκληρός και άκαμπτος βετεράνος του πολέμου της Κορέας, ο οποίος σε έναν κόσμο που αλλάζει ριζικά και γρήγορα, αναγκάζεται από τους μετανάστες γείτονές του να αντιμετωπίσει τις προσωπικές και μακροχρόνιες προκαταλήψεις του.

Τρίτη 9 Οκτωβρίου στις 7 το απόγευμα: «The namesake»
Ο έφηβος Γκόγκολ Γκανγκούλι προσπαθεί να ανακαλύψει την πραγματική του ταυτότητα μιας και έχει ινδική καταγωγή αλλά γεννήθηκε στην Αμερική. Από την Καλκούτα ως τη Νέα Υόρκη, ο Γκόγκολ μαζί με τους γεννημένους στην Ινδία γονείς του, θα αναζητήσουν την ιδανική ισορροπία ανάμεσα στις παλιές παραδοσιακές αξίες και τον σύγχρονο τρόπο ζωής, που θα τους εξασφαλίσει την οικειότητα και σιγουριά που τόσο επιθυμούν.

Τις ταινίες θα παρουσιάσει ο γνωστός Βεροιώτης σκηνοθέτης ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΖΙΤΖΗΣ (Η αγάπη είναι ελέφαντας, Σώσε με, 45m)