Uncategorized
RSSΆρθρα: 73
Υπατία: η γυναίκα που αγάπησε την επιστήμη
Η Υπατία, κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα, του τελευταίου διευθυντή του μουσείου της Αλεξάνδρειας, γεννήθηκε στα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ. Γρήγορα ξεπέρασε σε γνώσεις τον Θέωνα και δίδαξε μια εκλεκτή ομάδα σπουδαστών, που μετέβαλαν την Αλεξάνδρεια σε ένα από τα πιο γνωστά κέντρα ερευνών της αρχαιότητας. Το 415, η Υπατία έπεσε θύμα αλλεπάλληλων βιασμών, βασανίστηκε και διαμελίστηκε από μια ομάδα φανατικών χριστιανών που δρούσαν υπό τις διαταγές του πατριάρχη της πόλης. Ωστόσο, το όνομά της διέτρεξε την Ιστορία και τη θυμόμαστε μέχρι σήμερα ως σύμβολο μιας προνομιακής ευφυΐας που αποτέλεσε πρόκληση για το σκοταδισμό της εποχής της.
Ο Πέδρο Γκάλβεθ, που κληρονόμησε από τον πατέρα του το πάθος για την επιστήμη και το θαυμασμό για την Υπατία, μας προτείνει τώρα αυτό το θαυμάσιο πορτρέτο μιας έξοχης γυναίκας, η οποία καταδικάστηκε να ζήσει σε μιαν εποχή που ούτε οι θεοί θέλουν να θυμούνται.
Υπατία : η γυναίκα που αγάπησε την επιστήμη / Πέδρο Γκάλβεθ, Αθήνα, Μεταίχμιο : 2004, 253σ. ; 20εκ.
Ως πότε θα διαβάζω;
Πόσες φορές, αλήθεια, δεν βρεθήκατε αντιμέτωποι μ’ αυτό τον καταιγισμό ερωτήσεων από τα παιδιά σας; Πόσες φορές δεν προσπαθήσατε να βρείτε τις κατάλληλες απαντήσεις στις ερωτήσεις “Γιατί να διαβάσω”; “Γιατί να σπουδάσω”; “Γιατί να πάω σχολείο”;
Το δώρο της μόρφωσης είναι η δυνατότητα να αντιλαμβανόμαστε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, να καταλαβαίνουμε πότε κάποιος μας κοροϊδεύει ή μας λέει ψέματα πάνω απ’ όλα, να μη χρειαζόμαστε κανέναν να μας πει τι να κάνουμε. Το δώρο της μόρφωσης είναι η κριτική σκέψη.
Τόσο μεγάλη και καθοριστική είναι η αξία της μόρφωσης και προφανώς δεν τη χρειάζονται μόνο οι μαθητές ή οι νέοι. Τη χρειάζονται περισσότερο οι γονείς, τη χρειάζονται ακόμα περισσότερο οι δάσκαλοι, τη χρειάζονται στον μέγιστο βαθμό όσοι λαμβάνουν αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές άλλων, τη χρειαζόμαστε όλοι μας για να αποφασίζουμε για τη ζωή μας.
Ένα εξαιρετικό βιβλίο, με ιδιαίτερα έξυπνη γραφή, ευχάριστο, με χιούμορ και καυστικότητα που αξίζει
να διαβάσουν όλοι οι γονείς και εκπαιδευτικοί. Και σίγουρα όλα τα παιδιά και οι έφηβοι. Θα βοηθήσει
όλους να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της καλλιέργειας και της ανάγνωσης.
Ο μετανάστης εργάτης – ένα επίκαιρο παρελθόν
“Όταν ο Jean Mohr και εγώ εργαζόμασταν πάνω στον “Έβδομο Άνθρωπο”, το πρώτο μας μέλημα ήταν να καταδείξουμε με ποιόν τρόπο η οικονομία των πλούσιων κρατών της Ευρώπης εξαρτώταν από το εργατικό δυναμικό πολλών φτωχότερων χωρών. Το κίνητρο πίσω απ’ την έκδοση, έτσι όπως το εκτιμούσαμε τότε, ήταν πολιτικό. Θέλαμε να πυροδοτήσουμε μια συζήτηση και να ενισχύσουμε, μεταξύ άλλων, τη διεθνή εργατική αλληλεγγύη.
Αυτό που συνέβη μετά την έκδοση του βιβλίου ήταν αναπάντεχο. Ο Τύπος εν πολλοίς αγνόησε το βιβλίο. Υπήρξαν συγκεκριμένες κριτικές που είχαν τη γνώμη ότι είναι ανούσιο: μια μπροσούρα που αμφιταλαντευόταν ανάμεσα στην κοινωνιολογία, τα οικονομικά, το ρεπορτάζ, τη φιλοσοφία και έναν χαμηλής ποιότητας ποιητικό οίστρο. Με μία λέξη: ασόβαρο.
Παντού στο Νότο η υποδοχή ήταν διαφορετική. Το βιβλίο μεταφράστηκε στα τούρκικα, στα ελληνικά, στα αραβικά, στα πορτογαλικά, τα ισπανικά, στα παντζάμπι. Ξεκίνησε να διαβάζεται από κάποιους για τους οποίους μίλαγε.
Υπάρχουν φορές που συναντάω ακόμα αναγνώστες από τον Νότο, οι οποίοι μου μιλούν για την εντύπωση που τους έκανε το βιβλίο όταν πρωτόπεσε στα χέρια τους: σε μια παραγκούπολη της Ιστανμπούλ, σε κάποιο ελληνικό λιμάνι, στις φτωχογειτονιές της Μαδρίτης, της Δαμασκού και της Βομβάης. Σε όλους αυτούς τους διαφορετικούς μεταξύ τους τόπους το βιβλίο είχε μια εσωτερική επίδραση. Δεν διαβαζόταν πια ως κάποιου είδους κοινωνιολογική (ή έστω πρωτογενώς πολιτική) διατριβή, αλλά πολύ περισσότερο ως ένα μικρό εγχειρίδιο προσωπικών εξιστορήσεων, μια διαδοχή βιωμένων εμπειριών –σαν κι αυτές που βρίσκει κανείς σε ένα οικογενειακό φωτογραφικό άλμπουμ.” (από τον πρόλογο του Τζον Μπέργκερ στην έκδοση του 2010)
Μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο μέρος του βιβλίου εδώ.
Ρώσικες πασχαλινές ιστορίες
Μέσα από τις σελίδες που ακολουθούν, ο αναγνώστης θα μπορέσει να δει εικόνες από τη ρωσική φύση στο ξύπνημα της άνοιξης, σκηνές της καθημερινής ζωής, ήθη και έθιμα που παραμένουν ζωντανά και καθορίζουν στάσεις και συμπεριφορές της κοινωνικής -ατομικής και συλλογικής- ζωής, αλλά και ακραίες ψυχολογικές καταστάσεις, που ορισμένες οδηγούν στο έγκλημα.
Πάνω απ’ όλα όμως και πριν απ’ όλα, ο αναγνώστης θα έχει τη χαρά να δει όλη εκείνη την τρυφερότητα που αναβλύζει από την αθώα και χθόνια ρωσική ψυχή είτε πρόκειται για τους Κοζάκους της Ουκρανίας που περιγράφει ο Γκόγκολ, είτε για τις καταπιεσμένες αλλά υπερήφανες για την πίστη τους γριούλες, οι οποίες υπομένουν τους χλευασμούς των εν διατεταγμένη υπηρεσία ευρισκομένων στον περίβολο του ναού μελών της κομμουνιστικής νεολαίας που περιγράφει ο Σολζενίτσιν.
Θα ταξιδέψει ο αναγνώστης στη ρωσική ύπαιθρο, θα μπει στις ξύλινες ίζμπες, θα δει τα φτωχικά έπιπλα και το μεγάλο τζάκι με τα αγκωνάρια, πάνω στα οποία κοιμούνται οι αγαθοί άνθρωποι της Ρωσίας. Θα φάει από το πιάτο τους, θα πιει από το ποτήρι τους, θα τσουγκρίσει μαζί τους τα κόκκινα αυγά και θα δοκιμάσει τα τσουρέκια τους. Θα ακούσει τις προσευχές τους, θα αγαλλιάσει η ψυχή του από τις πολυφωνικές χορωδίες των εκκλησιών τους και θα μετέχει στο δράμα και το θαύμα της Αναστάσεως του Χριστού, μοιραζόμενος μαζί με τους ήρωες των διηγημάτων τα ίδια συναισθήματα χαράς και μέθεξης στην ανάσταση της ρωσικής φύσης.
[…] (από τον πρόλογο του βιβλίου)
Ιστορία της γραφής
Με αφορμή την διάλεξη της Τετάρτης 17/4, με θέμα τις αρχαίες γραφές, σας προτείνουμε ένα πολύ ενδιαφέρον, τόσο σε περιεχόμενο όσο και σε οργάνωση της πληροφορίας, βιβλίο με θέμα την ιστορία της γραφής:
Χωρίς γραφή, ως γνωστόν, δεν θα υπήρχαν ιστορία και πολιτισμός.
Αλλά πώς, πότε και πού αναπτύχθηκε η γραφή;
Σ’ ένα περιεκτικό και συναρπαστικό κείμενο, ο Άντριου Ρόμπινσον εξηγεί τις διασυνδέσεις ανάμεσα στον ήχο, το σύμβολο και τη γραφή. Παρουσιάζει τα κυριότερα συστήματα γραφής, από τη σφηνοειδή και τα ιερογλυφικά των Αιγυπτίων και των Μάγια έως τα αλφάβητα και τα γραφικά συστήματα της Κίνας και της Ιαπωνίας και από τις Γραμμικές Γραφές Α και Β έως τις γραφές των Τσερόκι ή τη ρουνική.
Διαπραγματεύεται την ιστορία της αποκρυπτογράφησης και αφιερώνει ένα πολύ ενδιαφέρον
κεφάλαιο σε μη αποκρυπτογραφημένες γραφές, εγείροντας το προκλητικό ερώτημα: θα σπάσουν αυτοί οι κώδικες ποτέ; Παρουσιάζει επίσης όλες τις πρόσφατες ανακαλύψεις και τα ευρήματα που αναπροσανατολίζουν τη γνώση μας για την ιστορία της γραφής. Κάνει λόγο για την τεχνολογική επανάσταση και για το πως, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, δεν έμελλε να σημάνει την εξαφάνιση του τυπωμένου βιβλίου.
Η “Ιστορία της Γραφής”, με πλούσια εικονογράφηση, διαβάζεται ευχάριστα, παραμένοντας παράλληλα ένα πολύτιμο βιβλίο αναφοράς για τα σημαντικότερα συστήματα γραφής του κόσμου.
Να επισημάνουμε και τα βιβλία του ομιλητή Δ. Ευαγγελίδη που φιλοξενεί στην συλλογή της η βιβλιοθήκη μας.