Η βιολογία του φόβου

Είναι σαφές ότι το βιβλίο ασχολείται με θέματα που αγγίζουν τόσο την ψυχολογική όσο και την βιολογική μας υπόσταση.

Αυτή ακριβώς η διττή φύση του αποτυπώνεται και στον τρόπο με τον οποίο είναι γραμμένο.

Είναι δύο βιβλία σε ένα. Ή ένα βιβλίο γραμμένο σε δύο πολύ διακριτά μεταξύ τους επίπεδα: στο γενικό, το ψυχολογικό/φιλοσοφικό και στο λεπτομερές, το νευροβιολογικό. Το δεύτερο, για λόγους οπτικής ευκρίνειας, έχει τυπωθεί με πιο μικρούς χαρακτήρες.

Έτσι ο αναγνώστης μπορεί να επιλέξει αν θα ακολουθήσει το πιο γενικό μονοπάτι της σκέψης του συγγραφέα που περιγράφει την ψυχολογική πλευρά του θέματος ή θα πάρει την απόφαση να εισχωρήσει πιο βαθιά, στις νευροβιολογικές λεπτομέρειες της λειτουργίας του εγκεφάλου μας.

Eκθέτοντας τις νεότερες επιστημονικές διαπιστώσεις σχετικά με τον τρόπο επενέργειας των αντιδράσεων στρες στον εγκέφαλο, ο νευροβιολόγος Gerald Huther μας προσφέρει μια απροσδόκητη, νέα οπτική για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο διαμορφώνονται βασικά πρότυπα συναισθημάτων όπως εμπιστοσύνη, πίστη, ελπίδα, εξάρτηση, μίσος και επιθετικότητα.

Τι είναι εκείνο που κάνει τον άνθρωπο να αποζητά την αγάπη και την αναγνώριση; Τι τον καθιστά ικανό να αγαπά και κάτι άλλο πέρα από τον εαυτό του; Την απάντηση σε αυτά τα πάντοτε επίκαιρα ερωτήματα, αναζητά ο συγγραφέας στους εγγεγραμμένους στον ανθρώπινο εγκέφαλο σχηματισμούς νευρωνικών διασυνδέσεων οι οποίοι προκύπτουν από ό,τι ένας άνθρωπος μαθαίνει κατά το πρώιμο στάδιο της ανάπτυξής του.

Η βιολογία του φόβου : πώς από το στρες γεννιούνται συναισθήματα / Gerald Huther, Αθήνα : Πολύτροπον, 2007, 135σ. ; 20εκ.

Πάσχα των Ελλήνων

Το Πάσχα, πάλι, ο καθαγιασμός της Φύσης επιδιώκεται με τις πασχαλινές λιτανείες, που είναι γνωστές σε ολόκληρο τον ελληνικό πολιτισμικό χώρο, κατά τη Διακαινήσιμο Εβδομάδα. Μια μέρα –αναλόγως της λατρευτικής παραδόσεως και πρακτικής κάθε τόπου- της πανηγυρικής αυτής εβδομάδας, μετά την αναστάσιμη Θεία Λειτουργία, το χωριό τελεί μια μεγάλη λιτανεία, έχοντας επικεφαλής τον ιερέα, τα λάβαρα, τα εξαπτέρυγα, τον σταυρό και τις εικόνες των ναών, τις οποίες συχνά οι πιστοί αναλαμβάνουν μετά από πανηγυρική και τελετουργική δημοπρασία, με τα έσοδα να ενισχύουν το ενοριακό ταμείο. Ισχύουν και εδώ όσα αναφέρθηκαν και παραπάνω για τη σημασία των λιτανειών, τώρα όμως ο κύκλος είναι μεγαλύτερος, καθώς περιλαμβάνει ολόκληρο σχεδόν τον παραγωγικό χώρο κάθε οικισμού, όχι μόνο το χωριό, αλλά και τους τόπους τους οποίους το χωριό καλλιεργεί ή οικονομικά εκμεταλλεύεται, για να ζήσει.

Στις πασχαλινές λιτανείες, ορόσημα του διαγραφόμενου κύκλου είναι τα ξωκλήσια που υπάρχουν στην περίμετρο κάθε οικισμού, και τα οποία αποτελούν σημάδια του τόπου, αλλά και υπερφυσικούς φύλακες και προστάτες των ανθρώπων και των έργων τους, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της υπάρχουσας για το θέμα λαογραφικής βιβλιογραφίας. Επίσης, ορόσημα είναι και τα «υψωμένα δένδρα», που υπάρχουν σε ορισμένες ελληνικές περιοχές, δένδρα δηλαδή στα οποία ενσωματώνεται τελετουργικά κομμάτι από τον «υψωμένο» άρτο της Θείας Λειτουργίας, που προηγήθηκε, και τα οποία θεωρούνται γι’ αυτό υπερφυσικοί φύλακες της ευρύτερης περιοχής του χωριού ως και την επόμενη Πασχαλιά, οπότε με ανάλογη λιτανεία θα ανανεωθεί η συμβολική θρησκευτική και φυλακτική τους δύναμη (από άρθρο του επιμελητή για τον καθαγιασμό της φύσης στην ελληνική λατρευτική παράδοση)

Πάσχα των Ελλήνων : ελληνικά λαϊκά έθιμα για τον εορτασμό του Πάσχα / επιμέλεια ύλης Μανόλης Βαρβούνης, Αθήνα : Ακρίτας, 1996, 158σ. : εικ. ; 18εκ.

Ο μετανάστης εργάτης – ένα επίκαιρο παρελθόν

“Όταν ο Jean Mohr και εγώ εργαζόμασταν πάνω στον “Έβδομο Άνθρωπο”, το πρώτο μας μέλημα ήταν να καταδείξουμε με ποιόν τρόπο η οικονομία των πλούσιων κρατών της Ευρώπης εξαρτώταν από το εργατικό δυναμικό πολλών φτωχότερων χωρών. Το κίνητρο πίσω απ’ την έκδοση, έτσι όπως το εκτιμούσαμε τότε, ήταν πολιτικό. Θέλαμε να πυροδοτήσουμε μια συζήτηση και να ενισχύσουμε, μεταξύ άλλων, τη διεθνή εργατική αλληλεγγύη.

Αυτό που συνέβη μετά την έκδοση του βιβλίου ήταν αναπάντεχο. Ο Τύπος εν πολλοίς αγνόησε το βιβλίο. Υπήρξαν συγκεκριμένες κριτικές που είχαν τη γνώμη ότι είναι ανούσιο: μια μπροσούρα που αμφιταλαντευόταν ανάμεσα στην κοινωνιολογία, τα οικονομικά, το ρεπορτάζ, τη φιλοσοφία και έναν χαμηλής ποιότητας ποιητικό οίστρο. Με μία λέξη: ασόβαρο.

Παντού στο Νότο η υποδοχή ήταν διαφορετική. Το βιβλίο μεταφράστηκε στα τούρκικα, στα ελληνικά, στα αραβικά, στα πορτογαλικά, τα ισπανικά, στα παντζάμπι. Ξεκίνησε να διαβάζεται από κάποιους για τους οποίους μίλαγε.

Υπάρχουν φορές που συναντάω ακόμα αναγνώστες από τον Νότο, οι οποίοι μου μιλούν για την εντύπωση που τους έκανε το βιβλίο όταν πρωτόπεσε στα χέρια τους: σε μια παραγκούπολη της Ιστανμπούλ, σε κάποιο ελληνικό λιμάνι, στις φτωχογειτονιές της Μαδρίτης, της Δαμασκού και της Βομβάης. Σε όλους αυτούς τους διαφορετικούς μεταξύ τους τόπους το βιβλίο είχε μια εσωτερική επίδραση. Δεν διαβαζόταν πια ως κάποιου είδους κοινωνιολογική (ή έστω πρωτογενώς πολιτική) διατριβή, αλλά πολύ περισσότερο ως ένα μικρό εγχειρίδιο προσωπικών εξιστορήσεων, μια διαδοχή βιωμένων εμπειριών –σαν κι αυτές που βρίσκει κανείς σε ένα οικογενειακό φωτογραφικό άλμπουμ.” (από τον πρόλογο του Τζον Μπέργκερ στην έκδοση του 2010)

Μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο μέρος του βιβλίου εδώ.

Ο ΕΒΔΟΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ: Η ιστορία του μετανάστη εργάτη στην Ευρώπη (1950-1975), Tζων Μπέργκερ – Τζην Μορ, εκδόσεις antifa scripta, 256 σελ., εικ., 18εκ.

Ρώσικες πασχαλινές ιστορίες

Μέσα από τις σελίδες που ακολουθούν, ο αναγνώστης θα μπορέσει να δει εικόνες από τη ρωσική φύση στο ξύπνημα της άνοιξης, σκηνές της καθημερινής ζωής, ήθη και έθιμα που παραμένουν ζωντανά και καθορίζουν στάσεις και συμπεριφορές της κοινωνικής -ατομικής και συλλογικής- ζωής, αλλά και ακραίες ψυχολογικές καταστάσεις, που ορισμένες οδηγούν στο έγκλημα.
Πάνω απ’ όλα όμως και πριν απ’ όλα, ο αναγνώστης θα έχει τη χαρά να δει όλη εκείνη την τρυφερότητα που αναβλύζει από την αθώα και χθόνια ρωσική ψυχή είτε πρόκειται για τους Κοζάκους της Ουκρανίας που περιγράφει ο Γκόγκολ, είτε για τις καταπιεσμένες αλλά υπερήφανες για την πίστη τους γριούλες, οι οποίες υπομένουν τους χλευασμούς των εν διατεταγμένη υπηρεσία ευρισκομένων στον περίβολο του ναού μελών της κομμουνιστικής νεολαίας που περιγράφει ο Σολζενίτσιν.
Θα ταξιδέψει ο αναγνώστης στη ρωσική ύπαιθρο, θα μπει στις ξύλινες ίζμπες, θα δει τα φτωχικά έπιπλα και το μεγάλο τζάκι με τα αγκωνάρια, πάνω στα οποία κοιμούνται οι αγαθοί άνθρωποι της Ρωσίας. Θα φάει από το πιάτο τους, θα πιει από το ποτήρι τους, θα τσουγκρίσει μαζί τους τα κόκκινα αυγά και θα δοκιμάσει τα τσουρέκια τους. Θα ακούσει τις προσευχές τους, θα αγαλλιάσει η ψυχή του από τις πολυφωνικές χορωδίες των εκκλησιών τους και θα μετέχει στο δράμα και το θαύμα της Αναστάσεως του Χριστού, μοιραζόμενος μαζί με τους ήρωες των διηγημάτων τα ίδια συναισθήματα χαράς και μέθεξης στην ανάσταση της ρωσικής φύσης.
[…] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

 Ρώσικες πασχαλινές ιστορίες, ανθολόγηση: Λώρα Άβερμπαχ, κείμενα: Ν. Γκόγκολ, Β. Κορολένκο, Α. Τσέχοφ, κ.ά./Αθήνα : Νάρκισσος, 2005, 381σ. ; 19εκ.

Μαθητική Συναυλία τμήματος Πιάνου Ωδείου Δημητρίου με θέμα «Παιδί και Πιάνο»

Τη Μεγάλη Δευτέρα 29 Απριλίου και ώρα 6.00 το απόγευμα το τμήμα Πιάνου του Ωδείου Δημητρίου σε συνεργασία με τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, θα δώσουν μαθητική συναυλία με θέμα «Παιδί και Πιάνο», στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Βιβλιοθήκης. Οι μικροί μαθητές του Ωδείου θα ερμηνεύσουν έργα κλασικών και Ελλήνων συνθετών φέρνοντας το κοινό σε επαφή με τον ήχο του πιάνου και δείχνοντάς μας τις δυνατότητες τους.

O Δημήτρης Νόλλας παρουσίασε το νέο του βιβλίο στη Βέροια

Oι εκδόσεις Ίκαρος, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας, ο Όμιλος Φίλων Θεάτρου και Τεχνών Βέροιας και το Βιβλιοπωλείο Ηλιοτρόπιο, παρουσίασαν το νέο μυθιστόρημα του Δημήτρη Νόλλα «Το ταξίδι στην Ελλάδα» την Τετάρτη 24 Απριλίου 2013, στις 6.30 το απόγευμα, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Βιβλιοθήκης (στην οδό Έλλης 8).

Προλόγισε ο σκηνοθέτης κ. Νίκος Καλλαράς.

Για το έργο του συγγραφέα μίλησε ο κ. Χρήστος Σκούπρας, δρ. Παιδαγωγικών — Φιλόλογος.