Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ : η αφήγηση στις Ελληνικές εφημερίδες, 19ος – 20ος αιώνας

Στις 5 Οκτωβρίου 1873 δημοσιεύεται στην εφημερίδα “Εφημερίς” των Αθηνών η ιστορία ενός άπορου 17χρονου κοριτσιού από τον Πειραιά που μεταμφιέζεται σε αγόρι για να βρει στην Αθήνα εργασία και κατοικία. Είναι η πρώτη αφήγηση σε ελληνική εφημερίδα, η πρώτη “ιστορία με ανθρώπινο ενδιαφέρον” (“human interest story”), όπως την ονομάζουν οι Αμερικανοί, “fait divers”, όπως την ονομάζουν οι Γάλλοι, ένα είδος με το οποίο ο Τύπος στρέφεται προς το πραγματικό και αναπαριστά ή εξιστορεί την καθημερινότητα. Το αστυνομικό δελτίο, τα δικαστικά πρακτικά, το κοινωνικό περιθώριο και η εργατική τάξη, οι πόλεμοι είναι οι προνομιακοί χώροι απ’ όπου η δημοσιογραφική αφήγηση αντλεί τα θέματά της. Ένα διπλό έγκλημα στα Βίλια, που εκδικάζεται με διερμηνέα γιατί δράστες και μάρτυρες ομιλούν μόνο αλβανικά, ένας φόνος στα Τρίκαλα με δράστη ηγούμενο τοπικής μονής για λαθρεμπόριο τσιγαρόχαρτου, οι συνθήκες διαβίωσης των εργατών στο Λαύριο, τα αιματηρά επεισόδια μεταξύ φοιτητών και αστυνομίας στα Προπύλαια, ο θάνατος του γιου τού στρατηγού Καλάρη στους Βαλκανικούς Πολέμους, η άφιξη των Ελλήνων αιχμαλώτων στρατιωτών από τη Μικρά Ασία σε μια ερημική ακτή του Πειραιά, το μυστηριώδες έγκλημα του Κηφισού (η δολοφονία Αθανασόπουλου) -η διασημότερη ίσως δημοσιογραφική αφήγηση στον ελληνικό Τύπο-, η απόπειρα δολοφονίας του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1933, όπου για πρώτη φορά ακολουθούνται οι αφηγηματικοί κανόνες των κινηματογραφικών σεκάνς, το κοινωνικό περιθώριο της Αθήνας και οι πόρνες των Βούρλων, όπου για πρώτη φορά στις ελληνικές εφημερίδες έχουμε απόκρυψη ταυτότητας από την πλευρά του ρεπόρτερ, είναι μερικές από τις αφηγήσεις που χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα για να παρουσιαστεί αυτό το είδος στον ελληνικό Τύπο.

Η “Εφημερίς” είναι η πρώτη ημερήσια εφημερίδα που εκδίδεται στην Ελλάδα και ανήκει στον τύπο της ανεξάρτητης εφημερίδας μεγάλου κοινού, με την οποία ανοίγει ο ελληνικός αιώνας των εφημερίδων. Ακολούθησαν πολλοί τίτλοι, που έφεραν στο όλο και αυξανόμενο αναγνωστικό κοινό την ποιητική της καθημερινότητας. Στο βιβλίο, εκτός από τις αφηγήσεις, παρουσιάζονται και οι φορείς της αφήγησης, οι εφημερίδες, η οργάνωσή τους, η διανομή τους, τα τιράζ τους, η ανταπόκρισή τους στην τεχνολογία, το άνοιγμά τους στον έξω κόσμο. Παρουσιάζονται βεβαίως και οι αφηγητές, οι δημοσιογράφοι ή οι ρεπόρτερ, η επαγγελματοποίησή τους, η εμφάνισή τους στις στατιστικές, αλλά και η διαρκής κίνησή τους από τη δημοσιογραφία στη λογοτεχνία, και αντίστροφα.

Το “Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ – Η αφήγηση στις ελληνικές εφημερίδες, 19ος-20ός αιώνας” είναι η πρώτη έρευνα στην οποία ο ελληνικός Τύπος δεν αντιμετωπίζεται ως κεφάλαιο της πολιτικής ιστορίας αλλά ως αυτόνομο αφηγηματικό πεδίο, με τους δικούς του κανόνες σε σχέση με τη λειτουργία του βλέμματος του ρεπόρτερ, της μαρτυρίας, του πρώτου προσώπου, της τεκμηρίωσης του γεγονότος, της υπογραφής. Καθώς η εφημερίδα ως μέσο και ως μορφή αρχείου έχει χάσει σήμερα την κυριαρχία της, μπορούμε να πούμε ότι το βιβλίο αυτό ανήκει σ’ έναν ιδιαίτερο χώρο της επιστήμης της Ιστορίας, που ονομάζεται Αρχαιολογία των Μέσων.

Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ : η αφήγηση στις Ελληνικές εφημερίδες, 19ος – 20ος αιώνας / Νίκος Μπακουνάκης.Αθήνα : Πόλις, 2014.471σ. ; 21εκ.

Διαχείριση κρίσεων στη σχολική κοινότητα

Οι κρίσεις είτε είναι αναπτυξιακές είτε προκύπτουν αιφνίδια, είναι μέρος της ζωής το οποίο, όλοι, αργά ή γρήγορα, θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε. Οι συνέπειες της κρίσης είναι πολλαπλές και πολυεπίπεδες για τους ανθρώπους (ενήλικες και παιδιά) που τη βιώνουν. Το βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι το άτομο κατακλύζεται από έντονα συναισθήματα απογοήτευσης, απελπισίας και κυρίως αποδιοργάνωσης που το καθιστούν ανίκανο να αντιδράσει και να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του. Τα συναισθήματα αυτά συνήθως είναι πολύ πιο έντονα στα παιδιά και τους εφήβους, γι’ αυτό χρειάζονται την καθοδήγηση και τη στήριξη των σημαντικών ενηλίκων, προκειμένου να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν και να αρχίσουν να λειτουργούν ξανά αποτελεσματικά. Το παρόν βιβλίο αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας που έχει ως στόχο να προετοιμάσει τους σημαντικούς ενήλικες (εκπαιδευτικούς και γονείς) προκειμένου να είναι σε θέση να διαχειριστούν κρίσεις που βιώνουν τα παιδιά. Περιλαμβάνει ένα βασικό θεωρητικό πλαίσιο σχετικά με τα είδη των κρίσεων, τις αναμενόμενες αντιδράσεις των παιδιών ανά ηλικιακή ομάδα, καθώς και τρόπους στήριξης των παιδιών που έρχονται αντιμέτωπα με μία κρίση στην οικογένεια, το σχολείο ή/και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Επιπλέον, στο βιβλίο περιλαμβάνονται παραδείγματα για την ψυχοπαιδαγωγικής στήριξη των παιδιών στην τάξη, καθώς και ένα υπόδειγμα σχεδίου δράσης για τη διαχείριση κρίσεων στη σχολική κοινότητα.

Διαχείριση κρίσεων στη σχολική κοινότητα / Χρυσή Χατζηχρήστου… [κ.ά].Αθήνα : Τυπωθήτω, 2012 .120σ. ; 24εκ.

Το μικρό βιβλίο της χαράς

«Γεια σας. Τι κάνετε; Καλά; Ναι, κι εμείς μια χαρά». Δεν είναι καταπληκτικό πως όλοι απαντούν ότι είναι καλά, μια χαρά ή πολύ καλά; Έτσι τα πάντα φαίνονται πολύ όμορφα και φυσιολογικά. Όμως το να νιώθει κάποιος συνεχώς καλά δεν είναι φυσιολογικό. Η ικανότητά μας να βιώνουμε και να επεξεργαζόμαστε ένα φάσμα σκέψεων και συναισθημάτων μάς διαφοροποιεί από τα ζώα, αλλά δυστυχώς αυτές οι σκέψεις και τα συναισθήματα είναι πολλές φορές αρκετά μελαγχολικά. Στην πραγματικότητα όλοι μας κάποιες στιγμές αισθανόμαστε πολύ χάλια. Μην πανικοβάλλεστε όμως, υπάρχουν και καλά νέα…
Αυτό το βιβλίο θα σας δείξει πώς να σκέφτεστε διαφορετικά και να κάνετε θετικές αλλαγές στη ζωή σας. Συνδυάζοντας τις πιο πρόσφατες και έγκυρες επιστημονικές τεχνικές, χρήσιμες συμβουλές και εύκολες ασκήσεις, θα σας εφοδιάσει με τα εργαλεία ώστε να σπάσετε τον κύκλο των αρνητικών σκέψεων και συμπεριφορών και να γίνετε πιο χαρούμενοι, υγιείς και ικανοποιημένοι.

Το μικρό βιβλίο της χαράς / Jessamy Hibberd, Jo Usmar.Αθήνα : Μεταίχμιο, 2014.180σ. ; 18εκ.

Φτιάχνουμε γλυκά

Αυτό το βιβλίο περιλαμβάνει υπέροχες συνταγές για εύκολα γλυκά που μπορούν να φτιάξουν όλοι. Δε χρειάζεται να έχετε ειδικό εξοπλισμό ή να επιχειρήσετε δύσκολες τεχνικές. Ακολουθήστε τα απλά βήματα των συνταγών και φτιάξτε απίθανες καραμέλες λεμονάδας, ποντικάκια από αμυγδαλόψιχα αλλά και πολλά, πολλά ακόμα λαχταριστά γλυκάκια!

Φτιάχνουμε γλυκά / Αbigail Wheatley, James Maclaine.Αθήνα : Ψυχογιός, 2014 .64σ. : εικ. ; 25εκ.

Πάρα πολλή ευτυχία

Μια μητέρα λυτρώνεται με τον πλέον απρόσμενο τρόπο από τον αβάσταχτο πόνο που της προκάλεσε η απώλεια των τριών παιδιών της· μια νέα γυναίκα αντιδρά με έξυπνο, αν και όχι ακριβώς αξιοθαύμαστο τρόπο, στην ασυνήθιστη και ταπεινωτική αποπλάνηση που υπέστη· οι “βαθιές-τρύπες” ενός γάμου. Και στην ιστορία που έδωσε στο βιβλίο τον τίτλο του, συνοδεύουμε τη Σοφία Κοβαλέφσκι -μια ρωσίδα εμιγκρέ και μαθηματικό του τέλους του 19ου αιώνα- σ’ ένα ταξίδι στο καταχείμωνο από τη Ριβιέρα, όπου επισκέπτεται τον εραστή της, στο Παρίσι, τη Γερμανία, τη Δανία, όπου έχει μια μοιραία συνάντηση με έναν ντόπιο γιατρό, και τέλος στη Σουηδία, όπου διδάσκει στο μοναδικό πανεπιστήμιο της Ευρώπης που δέχτηκε να προσλάβει γυναίκα μαθηματικό.

Με σαφήνεια και άνεση, η Άλις Μονρό μετατρέπει σύνθετα γεγονότα και συναισθήματα σε ιστορίες που ρίχνουν φως στους απρόβλεπτους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι προσαρμόζουν τη ζωή τους και συχνά καταφέρνουν να ξεπεράσουν ακόμα και τραγικά γεγονότα.

Πάρα πολλή ευτυχία / Αλίς Μονρό. Αθήνα : Μεταίχμιο, 2010.393σ. ; 21εκ.  

Αισιοδοξία: Ευχαριστώ, θα πάρω!

Η αισιοδοξία είναι η ευχάριστη αποκωδικοποίηση του εξωτερικού κόσμου από την εσωτερική ματιά μας· είναι η τάση να εστιάζουμε στη θετική πλευρά των πραγμάτων ή να προσδοκούμε την ευνοϊκή εξέλιξή τους· η κοσμοθεωρία του “όλα θα πάνε καλά”· μια προφανής πρόκληση για τη βελτίωση της διάθεσής μας.

Και όταν αισιοδοξούμε:
– Μπορούμε να είμαστε αυτοί που στ’ αλήθεια είμαστε.
– Μπορούμε να σκεφτόμαστε ελεύθερα.
– Μπορούμε να νιώθουμε αυτό που επιθυμούμε.
– Μπορούμε να καταφέρουμε αυτό που επιθυμούμε παίρνοντας τα ρίσκα μας.

Μπορούμε να αναζητήσουμε αυτό που χρειαζόμαστε για να γίνουμε πιο ώριμοι και ανεξάρτητοι.

Αισιοδοξώντας αντικρίζουμε τη φωτεινή πλευρά όλων εκείνων που καθορίζουν αυτό που είμαστε και αυτό που θέλουμε να γίνουμε. Θέλετε λοιπόν κι εσείς, φεύγοντας σήμερα από το σπίτι, να πάρετε μαζί σας (και) αισιοδοξία;

Αισιοδοξία : Ευχαριστώ, θα πάρω! / Γιώργος Δημόπουλος.Αθήνα : Μίνωας, 2013 .311σ .; 20εκ.