Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη

“Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη” πραγματεύεται το ζήτημα της συνεργασίας, όταν πλέον ο κατακτητής είχε εγκαταλείψει τη χώρα, αφήνοντας πίσω την πλειονότητα όσων για διάφορους λόγους συμπαρατάχθηκαν μαζί του και υποβοήθησαν το έργο του στο διάστημα που μεσουρανούσε στο ευρωπαϊκό στρατιωτικό στερέωμα. Η απελευθέρωση της Ελλάδας σήμανε την αρχή του τέλους για τους κάθε λογής συνεργάτες και συνοδοιπόρους του Γ΄ Ράιχ, δεδομένου πως η μέχρι τότε παρουσία των κατακτητών αφενός “νομιμοποιούσε” το ρόλο τους και αφετέρου τους άφηνε ευρέα περιθώρια δράσης, προστατευμένης πάντοτε από τη δύναμη πυρός των γερμανικών όπλων.

Τι απέγιναν λοιπόν όλοι εκείνοι που έως τότε είχαν επιλέξει να αντιπαρατεθούν με τους συμπατριώτες τους και όχι με τους εισβολείς, όταν έπαψε να υφίσταται αυτή η πολεμική ομπρέλα προστασίας και οι Έλληνες ανέκτησαν τον έλεγχο της χώρας και της ζωής τους; Ποια στάση έλαβε η ελεύθερη πλέον πολιτεία ενώπιον του μείζονος δοσιλογικού φαινομένου, σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει το κράτος δικαίου, κολάζοντας τις πράξεις που θα αποδεικνύονταν εθνικά ανακόλουθες;

Η δικαιοσύνη αποδόθηκε τελικά ή η γερμανική στολή εξακολούθησε να στοιχειώνει τον πολιτικοκοινωνικό βίο της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες, επιτρέποντας στις οσμές του παρελθόντος να αναδύονται ακόμη από το χρονοντούλαπο της ιστορίας;

Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη : επιβιώσεις του δοσιλογισμού στη Μακεδονία, 1945-1974 / Στράτος Ν. Δορδανάς.  Αθήνα : Εστία, 2011  526σ. : εικ. ; 24εκ.

Bιβλίο μνήμης για τον δοσιλογισμό:

Με το χαμόγελο στα χείλη : χρονικό του 1940-1944 γραμμένο για παιδιά

Ένας πόλεμος είναι πάντα σκληρός.
Σκληρός ήταν κι ο πόλεμος του 1940. Ήταν όμως κι ένας πόλεμος που διέφερε από τους άλλους, γιατί ένα ολόκληρο έθνος τον αντιμετώπισε με το “χαμόγελο στα χείλη”.
Μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας που έζησε έντονα τα γεγονότα του, με αισιοδοξία και πίστη στην καρδιά, διαβαίνουν εικόνες ηρωικές και καθημερινές, γεμάτες συγκίνηση, ξεδιπλώνοντας σημαντικές στιγμές της ιστορίας μας.

Με το χαμόγελο στα χείλη : χρονικό του 1940-1944 γραμμένο για παιδιά / Αγγελικής Βαρελλά [χ.τ.] : Χρυσή Πέννα, [1973 ή 1974]  211σ. : εικ. ; 27εκ

28η Οκτωβρίου 1940…

Η ιταλογερμανική επίθεση εναντίον της Ελλάδος

Το έργο του Heinz Richter ” Η Ιταλο-γερμανική Επίθεση” εναντίον της Ελλάδος έρχεται να καλύψει τον ελληνοϊταλικό πόλεμο (Οκτώβριος 1940 – Απρίλιος 1941) και τη γερμανική εκστρατεία στην Ελλάδα (Απρίλιος – Μάιος 1941). Η ανασύνθεση των γεγονότων, από τον Αύγουστο του 1939 ως τον Ιούνιο του 1941, βασίζεται σε αμερικανικές, βρετανικές, γερμανικές, ελληνικές και ιταλικές πηγές. Αναλύεται η πολιτική των χωρών που ενεπλάκησαν άμεσα ή έμμεσα στη σύγκρουση της Ελλάδος με τις Δυνάμεις του Άξονα, ενώ για πρώτη φορά εξετάζεται ενδελεχώς η επίδραση της επιχείρησης “Μαρίτα” (γερμανική εκστρατεία στην Ελλάδα) στην επιχείρηση “Μπαρμπαρόσα” (γερμανική εκστρατεία στη Σοβιετική Ένωση). Το εξαιρετικά ευανάγνωστο έργο του Ρίχτερ περιγράφει με πληρότητα και αντικειμενικότητα τη δραματική αυτή περίοδο της νεοελληνικής ιστορίας, αποτελώντας μια πολύτιμη ψηφίδα στο μωσαϊκό της ιστορίας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η ιταλογερμανική επίθεση εναντίον της Ελλάδος / Heinz A. Richte…3η  εκδ.   Αθήνα : Γκοβόστης, 1998. 671σ. ; 23εκ.

Αγίου Δημητρίου θαύματα : οι συλλογές αρχιεπισκόπου Ιωάννου και ανωνύμου : ο βίος, τα θαύματα και η θεσσαλονίκη του Αγίου Δημητρίου

Παρουσίαση
Τα θαύματα του Αγίου Δημητρίου είναι κείμενα που αφηγούνται θαυματουργικές εμφανίσεις και επεμβάσεις του αγίου Δημητρίου προς ωφέλεια της Θεσσαλονίκης και των Θεσσαλονικέων, μέσα από τις οποίες προβάλλεται ο φιλόπολις και σωσίπολις χαρακτήρας του.
Οι διηγήσεις των Θαυμάτων εκτός του ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν για τη λατρεία του αγίου Δημητρίου περιέχουν πληροφορίες για τις επιδρομές των Αβάρων και Σλάβων στα τέλη του 6ου και τις αρχές του 7ου αι, τις πολιορκίες της Θεσσαλονίκης και για τις εγκαταστάσεις αργότερα των Σλάβων κατά τον 7ο αι., κατά το πέρασμα από την Αρχαιότητα στον Μεσαίωνα.
Περιέχουν επίσης αρχαιολογικές και τοπογραφικές πληροφορίες για τη Θεσσαλονίκη και την περιοχή της, δηλ. για τη γεωγραφική θέση της πόλης, την ύπαιθρο χώρα που την περιβάλλει, την οχύρωσή της και την πολεοδομική της οργάνωση, οι οποίες ενδύουν τα γεγονότα και, δημιουργώντας χώρο, τονίζουν τον πραγματιστικό χαρακτήρα και των γεγονότων και των εμφανίσεων και επεμβάσεων του αγίου Δημητρίου που τα συνοδεύουν.
Προς πληρέστερη ενημέρωση του αναγνώστη δημοσιεύονται σχολιασμένα εκτός των Θαυμάτων τα δύο παλαιότερα ” Μαρτυρολόγια ” του αγίου Δημητρίου, κείμενα δηλαδή που περιγράφουν το μαρτύριό του και προσφέρουν άφθονες πληροφορίες για τον χώρο όπου αυτό συνετελέσθη.

Δίγλωσση έκδοση
Η δίγλωσση έκδοση, παρουσιάζεται εκτενώς σχολιασμένη από τον αρχαιολόγο καθηγητή Χαράλαμπο Μπακιρτζή με σχόλια ιστορικά, τοπογραφικά, αρχαιολογικά και λογοτεχνικά. Συμπληρώνεται από ένα κυπριακό ποίημα του Χριστόδουλου Αντωνόπουλου για την ” Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον άγιο Δημήτριο το 1912 “, κι ένα Επίμετρο με κείμενα του P. Lemerle, του P. Speck και του Χ. Μπακιρτζή, και από ευρετήριο λέξεων. Σε δύο ένθετα παρουσιάζεται η βασιλική του Αγίου Δημητρίου με τα θαυμάσια ψηφιδωτά της καθώς και μια πλούσια επιλογή από την εικονογραφία του Αγίου, από τη μονή του Σινά ως το Άγιον Όρος και από την Κωνσταντινούπολη ως το Κίεβο.

Απόσπασμα

Αποσπάσματα από τα κείμενα του P. Lemerle και του Χ. Μπακιρτζή
” Η Συλλογή Ανωνύμου, που αρχίζει κατά τη δεύτερη δεκαετία του 7ου αιώνα με τη μεγάλη μετοικεσία των ελληνικών πληθυσμών και τελειώνει, κατά την προτελευταία δεκαετία, με την επιστροφή τους στις αγκάλες της αυτοκρατορίας, μας επιτρέπει, με τον εκπληκτικό πλούτο της, να συλλάβουμε πότε και πώς συντελέστηκε η αναστροφή της ιστορικής τάσης στα Βαλκάνια.
Μεταξύ των δύο Συλλογών υπάρχουν μεγάλες διαφορές όχι μόνο στη γλώσσα και στο ύφος, αλλά και στη σύλληψη. Κύρια μέριμνα του Ιωάννου, επισκόπου και ιεροκήρυκα, είναι η δόξα του αγίου Δημητρίου και ο φρονηματισμός των Θεσσαλονικέων. Χρησιμοποιεί την ιστορία για τον διπλό αυτό σκοπό. Αντίθετα, ο Ανώνυμος, παρά την προφανή επιθυμία του να μιμηθεί τον Ιωάννη, διηγείται προπαντός τα γεγονότα, διαγράφει μια ιστορική κατάσταση.
Ωστόσο, οι δύο συγγραφείς έχουν το κοινό χαρακτηριστικό ότι όλα όσα αναφέρουν είναι για μας νέο υλικό που δεν είναι γνωστό από καμία άλλη πηγή. Και επίσης ότι το αποδίδουν σε Θεσσαλονικείς απευθυνόμενοι προς Θεσσαλονικείς με τρόπο άμεσο και συγκεκριμένο που προσδίδει στο τοπικό αυτό χρονικό αξία ντοκουμέντου και μια γεύση αυθεντικότητας που σπάνια συναντάμε. Για τον σύγχρονο αναγνώστη, δεν είναι δύσκολο να αφαιρέσει την αγιογραφική επένδυση για να φτάσει σε μια μαρτυρία που του επιτρέπει να αποκαταστήσει ένα ιστορικό πλαίσιο του οποίου το εύρος υπερβαίνει κατά πολύ τη Θεσσαλονίκη “.
Paul Lemerle

” Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι η λατρεία του αγίου Δημητρίου αναπτύχθηκε στη Θεσσαλονίκη αντικαθιστώντας αρχαιότερη λατρεία Καβείρου. Η λατρεία του αγίου Δημητρίου γνώρισε στα παλαιοχριστιανικά χρόνια μία συνεχώς αυξανόμενη διάδοση μέσω ενός σταδιακά αναπτυσσόμενου προσκυνήματος. Ο άγιος Δημήτριος, όπως οι πολιούχοι της Αρχαιότητας, είναι ένας συνεχώς μεταλλασσόμενος και προσαρμοζόμενος στις εκάστοτε συνθήκες και ανάγκες άγιος. Η παρουσία του μέσα στους αιώνες και η δραματική σχέση του με τη Θεσσαλονίκη είναι εντονότερη και από αυτήν ακόμη την κατά καιρούς αμφισβητηθείσα ιστορικότητά του “.
Χαράλαμπος Μπακιρτζής

Αγίου Δημητρίου θαύματα : οι συλλογές αρχιεπισκόπου Ιωάννου και ανωνύμου : ο βίος, τα θαύματα και η θεσσαλονίκη του Αγίου Δημητρίου / εισαγωγή, σχόλια, επιμέλεια Χαράλαμπος Μπακιρτζής. Αθήνα : Αγρα, 1997, 549σ. : εικ. ; 21εκ.

Είναι λάθος ή δεν είναι : ιδού η απορία

Ένα ακόμα βιβλίο για το σωστό και το λάθος; Όχι. Ένα διαφορετικό βιβλίο για το σωστό και το λάθος, που περιλαμβάνει απαντήσεις σε απορίες αλλά και σχόλια σε αυθεντικά κείμενα (λογοτεχνικά, δημοσιογραφικά κ.ά.), σε καταγεγραμμένα προβληματικά σημεία που αφορούν τη γραφή των νεοελληνικών λέξεων, τον τονισμό, τον συλλαβισμό, την κλίση, τον σχηματισμό, τη σημασία, τη σύνταξη, τη στίξη. Οι απαντήσεις και τα σχόλια παραπέμπουν σε πηγές όπως η σχολική γραμματική και λεξικά και περιγράφουν το πλαίσιο εντός του οποίου ο αναγνώστης θα κάνει τις επιλογές του. Ο αναγνώστης μπορεί, για παράδειγμα, να αναζητήσει στο ευρετήριο τη λέξη για την ορθογραφία της οποίας αμφιβάλλει και να βρει την ετυμολογία, τους κανόνες της σχολικής γραμματικής, πιθανές διαφοροποιήσεις σε λεξικά και σχολιασμό ιδιαίτερων προβλημάτων.

Είναι λάθος ή δεν είναι : ιδού η απορία / Άννα Ιορδανίδου. Αθήνα : Μεταίχμιο, 2013.259σ. ; 21εκ. 

Η Άννα Ιορδανίδου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτορας Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Paris VII της Γαλλίας. Από το 1990 διδάσκει το μάθημα της νεοελληνικής γλώσσας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών ως ειδικός επιστήμονας. Το 1992 εκλέχτηκε επίκουρη καθηγήτρια στο ίδιο Τμήμα, το 2000 αναπληρώτρια και το 2009 καθηγήτρια. Είναι υπεύθυνη γλωσσολογικού σχεδιασμού ηλεκτρονικών εργαλείων ορθογραφικής διόρθωσης, συλλαβισμού και θησαυρού συνωνύμων-αντιθέτων της νέας ελληνικής σε συνεργασία με τις εταιρείες πληροφορικής Neurosoft και Neurolingo. Ήταν επιστημονική υπεύθυνη του υποέργου “Δημιουργία λεξικού για εφήβους” του προγράμματος Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων 2002-2007 (Υπουργείο Παιδείας και Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Η ιδέα μιας χριστιανικής κοινωνίας

Η “Ιδέα μιας Χριστιανικής Κοινωνίας” αντανακλά όχι τόσο την αναζήτηση ενός χριστιανού, αλλά κυρίως την αγωνία ενός Ευρωπαίου για την διάσωση της ταυτότητας του ευρωπαϊκού πολιτισμού, γι’ αυτό είναι έτοιμος να αποσυνδέσει την “Ιδέα” από την “Πίστη” και να προτείνει το χριστιανικό πολιτισμό ως κοινή ιδεολογική βάση για όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς, ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε θετική ή την αρνητική τους στάση έναντι της θρησκευτικής πίστεως.

Η ιδέα μιας χριστιανικής κοινωνίας / T.S.Eliot.  Αθήνα : Αρμός, 2013  127σ. ; 21εκ.